هنر و دفاع مقدس

دكتر مصطفی گودرزی؛ رئیس گروه هنرهای سنتی فرهنگستان هنر

دفاع مقدس عرصه ای وسیع برای هنر

در طول هشت سال دفاع مقدس، رزمندگان و بسیجیان با فداكاری به دفاع از ایران پرداختند كه در قالب های مختلف هنری توسط هنرمندان به تصویر كشیده شد. هنر این هنرمندان به نوعی مبارزه و تاكید بر ارزش های اسلامی و اخلاقی است. مضامین اجتماعی، سیاسی و فرهنگی از جمله مضامینی است كه در هنرهای تجسمی دفاع مقدس در طول این سال ها مورد توجه هنرمندان قرار گرفته است.

در واقع هنرمندان آزاد اندیش و عدالت طلب دفاع مقدس را در نقاشی، مجسمه سازی و سایر گونه های هنری زنده نگاه داشته اند و به این ترتیب مخالفت خود را با جنگ و روحیه جنگ طلبی ابراز داشته اند و در حقیقت با هنر خود به ارزش های انسانی تاكید كرده اند، هدف اصلی هنری كه به موضوع دفاع مقدس و مقاومت و پایداری می پردازد هم دقیقاً همین است. به عقیده من در طول این سال ها هنرمندان، به خوبی توانستند به این هدف نزدیك شوند، ضمن این كه راه های بدیع و شگردهای متنوع و زیبایی را در این راه تجربه كردند و هنری متعالی و بدیع خلق كردند.

در هر حال، به نظر می رسد، هنر دفاع مقدس تا آن زمان كه هنوز بحث جنگ ستیز و ظلمت و تجاوز در جهان مطرح باشد، حرف های زیادی برای گفتن دارد. عرصه دفاع مقدس برای هنرمندان ما عرصه ای وسیع و سرشار از موضوعات متعددی است كه همچون دریایی بیكران پایان ناپذیر است.

آن چه كه در جنگ اتفاق افتاد و بعد به دفاع مقدس نام گذاری شد، حادثه ای مثل همه جنگ های دنیا نبود. ظاهر قضیه این است كه در برهه ای از تاریخ، تعدادی از جوانان این سرزمین از جان عزیزشان گذشتند و با دشمن جنگیدند، اما طبق اسنادی كه از این جنگ بدست آمده 45 كشور دنیا با عراق همدست بودند

رضا برجی؛ عكاس دفاع مقدس

دفاع مقدس برای نسل های آینده

آن چه كه در جنگ اتفاق افتاد و بعد به دفاع مقدس نام گذاری شد، حادثه ای مثل همه جنگ های دنیا نبود. ظاهر قضیه این است كه در برهه ای از تاریخ، تعدادی از جوانان این سرزمین از جان عزیزشان گذشتند و با دشمن جنگیدند، اما طبق اسنادی كه از این جنگ بدست آمده 45 كشور دنیا با عراق همدست بودند و جوانان ما نه با یك كشور، بلكه با دنیا می جنگیدند و همان طور كه می دانید در طول سیصدسالی كه سرزمین ایران شاهد جنگ های مختلف بوده است، هیچ جنگی را نمی بینید كه در آن بخشی كوچكی از خاك ایران به دشمن واگذار نشده باشد. جنگ ایران با عراق، یك حماسه بود. حماسه ای كه مردم در برابر دشمن آن را خلق كردند و پیروز شدند. این حماسه، از همان دوران جنگ توسط هنرمندان مختلف به تصویر كشیده شد.

نكته جالبی هم كه در مورد هنر دفاع مقدس وجود دارد این است كه اغلب كسانی كه در دوران جنگ و در جبهه ها آمدند و دست به خلق اثری هنری زدند، داستان نوشتند، عكاسی كردند و ... اغلب شان هنرمندان حرفه ای نبودند. جنگ آن ها را حرفه ای كرد. بسیجی هایی كه در جبهه ها شركت كردند و آن صحنه ها را دیدند، خیلی شان در همان روزها و خیلی ها بعدها دست به خلق آثاری زدند كه امروز نمونه ناب هنر دفاع مقدس است. به هر حال یكسری از هنرها مثل عكاسی و فیلم مستند، هنرهایی هستندكه در همان برهه از جنگ انجام شد و دیگر نمی توان آن را تكرار كرد ولی یكسری از هنرها خاصیت شان این است كه تازه بعد از جنگ رشد و نمو می كنند، مثل سینما و حتی نقاشی و مجسمه سازی. امیدوارم كسانی كه در زمینه هنر دفاع مقدس كار می كنند، بتوانند طوری وظایف شان را انجام دهند كه ما بتوانیم آنچه را كه در دفاع مقدس رخ داد، به درستی به نسل های بعدمان منتقل كنیم.

بخش فرهنگ پایداری تبیان