تبیان، دستیار زندگی
باآغازجنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، فصل جدیدی درادبیات گشوده شد و نویسندگان دربه تصویركشیدن صحنه های حماسه ومقاومت نقش بسزایی ایفا كردند. دیوان شعرا وكتاب های نویسندگان پرازحماسه پردازی است. دراین میان برخی ازنویسندگان ازنزدیك شاهد جنگ و دفاع مقدس بوده اند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ادبیات پایداری


باآغازجنگ تحمیلی عراق علیه ایران ، فصل جدیدی درادبیات گشوده شد و نویسندگان دربه تصویركشیدن صحنه های حماسه ومقاومت نقش بسزایی ایفا كردند. دیوان شعرا وكتاب های نویسندگان پرازحماسه پردازی است. دراین میان برخی ازنویسندگان ازنزدیك شاهد جنگ و دفاع مقدس بوده اند وبعضی نیز خاطرات دیگران رابا قریحه نویسندگی شان درهم آمیخته وجنگ را درنوشته هایشان منعكس كردند.

ادبیات پایداری

برخی ازآنها كه خود دردفاع مقدس حضورداشتند جزتعداد اندكی به قصد نوشتن به جبهه نرفته بودند اما نوشتن ازجنگ را درجبهه آموختند؛ هر چند كه شماری ازآنها به شهادت رسیدند ازجمله ملك كامران، علیرضا شاهی وجعفرحسن بیگلو، عباس بروغنی ،م - خوشدل ، مهدی كمالی وشهید حبیب غنی پور..... لذا در خصوص ادبیات جنگ تحمیلی، برنویسندگان ماست كه با توجه به جنگ براساس روزهای آتش وخون رمان ها وداستان هایی را بنویسند كه بیانگر بزرگی حماسه هشت سال دفاع مقدس باشد؛ آنچنان كه بتوان از محتوای انسانی وازقدرت وتكنیك داستان نویسی برخورداربود.

نویسندگان باید رسالت خود را كه بیانگرشناخت از دفاع مقدس وابعاد وپیامدهای آن باشد برای مخاطبان توصیف وتشریح نمایند وبا بینشی عمیق وهنرمندانه جنبه های مختلف آن را آن گونه كه بود به دیگران بشناسانند.

باتوجه به آثاری كه دردو دهه گذشته خلق شد می توان امیدواربود كه نویسندگان ازدیده ها و تجربه های خود ازدفاع مقدس آثارموثرتری بیافرینند تا برای آیندگان ازرویدادهای زمانه خویش سندی زنده وعبرت آموزبه یادگار بگذارند؛ چرا كه بعد ازهررزم وشهادت، داستان است كه برجای می ماند. داستان رزمندگانی كه به فرزندان ما، درآینده نشان می دهد تا بدون نگاه به گذشته در قلب تاریخ به پیش نروند.

ادبیات پایداری ادبیاتی است كه ذاتا ازگرایش به فرد گرایی پرهیزدارد چرا كه این ادبیات برسه عنصرثابت« توده مردم ، تحولات اجتماعی وپیشروان فكری » استواراست.

این سه عنصر هم درانقلاب و هم درجنگ تحمیلی فراهم بود. ذات ادبیات پایداری به «ادبیات دگرخواه» گرایش دارد وازآنجا كه ماهیت دفاع مقدس و انقلاب ازخصلتی توحیدی برخورداراست، ادبیات این دوحادثه بزرگ دارای گرایش دیگری درذات خود است وآن «خداخواهی» است.

این دوگرایش كه گاه - موازی وگاه منطبق وگاه به تنهایی درادبیات پس از انقلاب ظهوركرد ازشاخص های اصلی برای شناخت آثارادبی این دوره تاریخی است.

به نوعی ادبیات دفاع مقدس نزدیك ترین گونه ادبی به زندگی است؛ زندگی ای كه درمعرض جنگ ها وخیزش ها قراردارد. و ادبیات مقاومت با انواع داستان ها، شعرها، نمایش نامه ها وسروده ها وترانه ها وتصنیف هایی نشان داده می شود .و معمولا این آثار اگرهنرمندانه پرداخت بشوند ازحیطه ادبیات قومی وملی بیرون می آیند وبه صورت شاهكارهای ادبیات در جهان ماندگارمی شوند.

به نوعی ادبیات دفاع مقدس نزدیك ترین گونه ادبی به زندگی است؛ زندگی ای كه درمعرض جنگ ها وخیزش ها قراردارد. و ادبیات مقاومت با انواع داستان ها، شعرها، نمایش نامه ها وسروده ها وترانه ها وتصنیف هایی نشان داده می شود .و معمولا این آثار اگرهنرمندانه پرداخت بشوند ازحیطه ادبیات قومی وملی بیرون می آیند وبه صورت شاهكارهای ادبیات در جهان ماندگارمی شوند.

ادبیات دفاع مقدس، درجنبه صورت یا كاربرد واژه های جدید وتركیبات تازه دركلام نویسندگان وبه كارگیری تلمیح وتضمین واقتباس ازآیات قرآن مجید و احادیث معصومین «ع» ازمهمترین ویژگی صوری ادبیات مقاومت به شمار می رود. نمادهای محوری - حماسی ادبیات پایداری، نوروظلمت است. نور و مصادیق آن، مظاهرحق، عدل وپیروزی است وظلمت مظهرجهل وكفروظلم. لاله وشقایق وسرو وسپیده ازنمادهای محوری هستند كه برای تعبیرشخصیت شهید ومفهوم شهادت استفاده می شود؛ ازآن رو كه ادبیات دفاع مقدس بیانگر حماسه هایی ست كه به زبان قلم، بیان وهنردرگونه های متفاوت ادبیات برای آیندگان بازگومی شود باید ادبیاتی راستین ودشمن ستیز ومردم دارباشد ونگاه نویسنده به جنگ نگاهی تحلیلی روی بنماید.

گستره داستان های دفاع مقدس به ویژه داستان كوتاه وسیع تر ازشعر دفاع مقدس است اما به طوركل داستان نویسان سه رویكرد به جنگ وتبعات آن داشتند:

برخی با دید متعهدانه به آن نگریستند تاارزش های دفاع مقدس را درقالب داستان ارایه نمایند وبه ادبیت اثرخویش كمتر می اندیشند بلكه به پیام توجه دارند.

گروهی جنگ تحمیلی را امری شگرف می دانند وبا پردازش حوادث جنگ وتلفیق آن با ملودرام های خانوادگی وعاشقانه آثاری متوسط خلق می كنند وبرخی دیگر دفاع مقدس راامری انسانی برمی شمارند كه هستی وابعاد وجود انسان درآن متجلی شده وامكان شناخت ماهیت انسان درآن میسرتر است. ازاین سه رویكرد، رویكرد اول پربسا مدترین آنهاست.

بخش فرهنگ پایداری تبیان


منبع رجا نیوز