تبیان، دستیار زندگی
تاریخ پرافتخار شیعه سرشار از مظلومیت و محرومیت است اما با وجود همه دشمنی ها و سختی ها و ملالت ها و جورها و ستم ها ، علمای شیعه توانسته اند با تلاشی پیوسته و خستگی ناپذیر و پیاده نمودن قانون در هر حالی تلاش کن به اهداف الهی خویش دست یابند .
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : حسن رضائی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

عهد و پیمان شیخ مرتضی انصاری

آیت الله شیخ انصاری

تاریخ پرافتخار شیعه سرشار از مظلومیت و محرومیت است اما با وجود همه دشمنی ها و سختی ها و ملالت ها و جورها و ستم ها ، علمای شیعه توانسته اند با تلاشی پیوسته و خستگی ناپذیر و پیاده نمودن قانون " در هر حالی تلاش کن " به اهداف الهی خویش دست یابند .

موفقیت هر گز منتظر ما نمی ماند و اگر به موقع دست به کار نشویم و با تلاشی بی وقفه و شبانه روزی به جستجو ی او نپردازیم بدون تردید آن را برای همیشه از دست خواهیم داد و خود را گرفتار غم و اندوه بی پایانی خواهیم ساخت.

شیعه مکتبی است که با مظلومیت عجین شده است و شیعیان هم چون مولای خویش امیرالمومنین علی علیه السلام مظلوم هستند .

علمای شیعه در بیشتر طول تاریخ در تنگنا و سختی های فروان و دهشت باری قرار داشته اند اما با وجود این سختی ها و ملالت ها که در برخی مواقع حتی به قیمت جان شریف علما تمام شده است ، علمای وارسته و سخت کوش شیعه موفق شده اند خدمات بزرگ و شایانی را به مذهب بر حق شیعه نمایند و با وجود مظلومیت ومحرومیت و دشمنان قسم خورده فراوان و دوستان نادان از مکتب برحق تشیع دفاع نمایند و اجازه ندادند این آیین آسمانی به فراموشی سپرده شود.

علمای بزرگ شیعه با انجام و رعایت اصول و قوانین موفقیت توانسته اند به موفقیت دست یابند .

یکی از اصول مهم موفقیت که نقش بسزایی در پیشرفت و بهروزی ایفا می نماید قانون "در هر حالی تلاش کن "می باشد .

انسان موفق هیچ گاه منتظر نمی ماند و به جای این که به امید پدید آمدن شرایط مناسب و فراهم آمدن امکانات بنشیند و دست روی دست گذارد  ، دست به تلاش می زند و خود شرایط ایده آل را پدید می آورد.

 او در شرایط سخت و طاقت فرسا چنان به کار و تلاش می پردازد که گویا در بهترین شرایط به سر می برد و از بهترین امکانات بهره می جوید چرا که او می داند وقت و زمان چندانی ندارد و عمر او محدود است و باید در هر حالی تلاش کند و تلاش های امروز است که آینده زیبا و درخشان را پدید می آورد و او نباید حتی یک لحظه را هم از دست بدهد و این لحظه لحظه های امروز است که در آینده از آن به یک عمر یاد خواهد کرد و اگر این لحظه ها را رایگان از چنگ دهد در اصل یک عمر را از کف خواهد داد!

درست است که حتی در زمان فعلی وضع مالی و رفاهی و معیشتی طلبه ها و روحانیون و حوزه علمیه قابل قیاس با دانشگاه ها و دانشجویان و اساتید آن نیست و دانشجویان در شرایطی به مراتب بهتر و مناسب تر از طلاب به سر می برند اما نباید فراموش کنیم که عالم طلبگی با عالم دانشجویی بسیار فرق می کند . طلبه حقیقی کسی است که شیفته و تشنه علم است .

امام علی علیه السلام درباره نشانه های پرهیزکاران در خطبه همام می فرماید : حرصا فی علم . ( پرهیزکار ) حریص در کسب دانش است . (1)

کسی که تشنه علم است برای رسیدن به آن سر از پا نمی نمی شناسد و حاضر به پرداخت هر گونه بهایی و تحمل هر سختی است.

طلبه باید هم چون علمای نام آور حوزه همیشه مشغول به تحصیل علم باشد تا با یادگیری معارف بی پایان اهل البیت علیهم السلام بتواند به نیازهای جامعه و مردم پاسخ شایسته دهد و مردم و جامعه خویش را به راه مستقیم رهنمون سازد .

امیرالمومنین هرگز دست روی دست نگذاشت و هیچ گاه دست از کار و تلاش بر نداشت حتی آن زمانی که ایشان در شرایط سخت مظلومیت به سر می بردند و دشمنان بی شمار ایشان را احاطه نموده بودند، ایشان در خطبه همام در بیان صفات پرهیزکاران می فرماید : تراه بعیدا کسله دائما نشاطه . ( پرهیزکار ) از تنبلی و سستی بدور است و نشاطی پیوسته دارد . (2)

متاسفانه یکی از آفات حوزه علمیه این است که برخی طلاب به جای این که عزم و اراده خود را برای رسیدن به موفقیت جزم نمایند و به جای این که به پیشرفت و موفقیت و راه چگونه رسیدن به آن بیندیشند به مشکلات و کم بود های مالی و اقتصادی موجود در حوزه می اندیشند و عمر و جوانی گرانبهای خود را بر سر مسائل بی نتیجه از کف می دهند .

جوانی شمع ره  کردم که جویم زندگانی را                نجستم زندگانی را و گم کردم جوانی را

این گونه طلاب با فلسفه طلبگی آشنا نیستند و فراموش کرده اند که بیشتر نام آوران حوزه از دل شرایط سخت بیرون آمدند و نامشان عالم گیر شد .

برخی از علمای وارسته در چنان شرایط سخت و هولناکی بسر می بردند که اگر یکی از طلبه های امروز در آن چنین شرایطی قرار گیرند بعید است بتواند به راه طلبگی خویش ادامه دهد !

امام علی علیه السلام درباره کار و تلاش مستمر و به کار بستن قانون " در هر حالی تلاش کن " این گونه می فرماید :

علیکم ... با لعمل فی النشاط و الکسل . بر شما باد ، کار کردن در حال شادابی و سست حالی . (3)

آیا این که طلبه ها منتظر فرا رسیدن امکانات و پدید آمدن شرایط خوب و مناسب بیندیشند ، کار صحیحی است ؟

طلبه باید شرایط زندگی و روزگار را و واقعیات زندگی طلبگی را بپذیرد و برای برون رفت از شرایط سخت هیچ گاه از کار و تلاش خسته نشود چرا که تنها راه نجات همین کار و تلاش بی وقفه می باشد او باید قانون " در هر حالی تلاش کن " را بپذیرد و عمل نماید .

شیخ الفقها ، شیخ اعظم جناب شیخ مرتضی انصاری از آن دسته رادمردانی است که در هر حالی و شرایطی دست از کار و کوشش برنداشت .

از کار ها و گفته های این فقیه بزرگ جهان تشیع هویداست که ایشان در طول عمر با برکشش همیشه در حال سعی و تلاش در راه خدا وتحصیل و تدریس و تالیف بوده است .

از برادر ایشان جناب شیخ منصور انصاری نقل شده است که شیخ مرتضی انصاری حتی در حال سفر هم برای وی درس می گفته است و او تقریرات درس شیخ را می نوشته است .

حاج ملانصر ا... تراب در لمعات البیان درباره تلاش و کوشش بی وقفه و همیشگی شیخ می گوید :

در سفر مکه همراه شیخ استادم بودیم ، ما و همه حجاج دو ماه در محلی به نام عنیزه به جهت ترس از غارت اعراب بادیه نشین توقف نمودیم ، شیخ عصرها برای ما از کتاب « هدایة المستر شدین » درس می گفت و از جمله حاضرین در درس ، شیخ محمد باقر فرزند مولف کتاب مذکور بود .

طلبه باید هم چون شیخ مرتضی انصاری در هر حالی تلاش کند برای او نباید تفاوتی بین سفر و حضر باشد ، او در حال فقر و بی پولی باید چنان به مطالعه بپردازد که در حال دارا بودن می پردازد .درست است که مسئولین حوزه باید به فکر معیشت طلاب باشند و تمام تلاش خود را به کارگیرند امام نمی توان منتظر ماند چرا که موفقیت چون پرنده ای زیبا و خوش الحان است که اگر دیر بجنبیم خواهد پرید.

مهم ترین چیز در زندگی طلبگی عمل به عهد و پیمانی است که از روز اول و ورود به حوزه علمیه با خدای خود و ارباب خود امام زمان عجل و لیکل فرجه الشریف می بندد .

این که جناب شیخ مرتضی انصاری در هر حالی و شرایطی دست از تحصیل و تدریس و تالیف بر نمی دارد تنها به خاطر وفای به عهد با خدا و امام زمان است .


پی نوشت :

1-نهج البلاغه/خطبه 193/ص404

2-تحف العقول/ص268

3-تحف العقول/ص158

منابع:

1-تحف العقول / ترجمه صادق حسن زاده/آل علی / 1385

2-نهج البلاغه /ترجمه محمد دشتی/ نشر الهادی /سال 79

تهیه و تولید : مهدی صدری ، گروه حوزه علمیه تبیان