تربیت دخترونه در خانه
امروزه بیش از هر زمان دیگر باید به تربیت دختران همت گماشت؛ زیرا از یک سو نزدیک به نیمی از نیروهای فعال و کارآمد جامعه را قشر زنان و دختران تشکیل می دهند و از سوی دیگر، گستره فعالیت آنان، همه امور فردی و اجتماعی را در برمی گیرد. ضمن آن که پرهیز از اختلاط زن و مرد در بیشتر مراکز و اداره های خصوصی و دولتی، امری سخت شده است، در چنین شرایطی باید دانست که تنها در صورت تربیت درست و اسلامی دختران است که جامعه در امنیت به سر می برد و نابهنجاری های اخلاقی و اجتماعی کاهش می یابد.
تربیت دختران در محیط خانواده
مهم ترین هدف از تربیت دختران افزون بر خودسازی و پرورش باورهای دینی، آشنا کردن آنان با فنون و شیوه های زندگی مانند شیوه شوهرداری، فرزندپروری، همسایه داری و معاشرت با مردم است. بدین معنا که دختران در کنار فراگیری اندیشه های دینی و آموختن رفتارهای اسلامی، نقش آفرینی در عرصه های گوناگون زندگی را نیز بیاموزند. وظیفه مادر است که از کوچکی به آموختن نقش ها به فرزندان و دختران شان بپردازد؛ زیرا محیط خانه مناسب ترین فضا برای نقش آموزی دختران است و مادر، شایسته ترین معلم و راهنما برای دختر به شمار می رود. ارتباط عمیق مادر و فرزند و اعتماد همه جانبه دختر به مادر، مهم ترین عامل در اجرای فرآیند تربیت و اثرگذاری آن است. دختر با دیده اطمینان و اعتماد به مادر می نگرد، به گفته او گوش می دهد و هر چه بخواهد بدان عمل می کند. بدین سان مادر، تنها کسی است که از نزدیک با دخترش ارتباط دارد و از نیازهای مادی و معنوی او آگاه است. او بیش ترین زمان را در کنار دختر سپری می کند و از خواسته های قلبی وی آگاهی کامل دارد. از این رو، قادر است مسائل مهم و ضروری را روشن و آشکارا با دخترش در میان بگذارد و انجام دادن آن را از وی بخواهد. البته مادر در صورتی می تواند به نقش آفرینی دختر کمک کند که خود، با نقش های موردنظر آشنایی کامل داشته باشد.
زن و انجام وظیفه هم سو با ویژگی های جسمانی
هر چند زن و مرد در اصل آفرینش، دو گوهر از یک وجودند و مراحل تکوین و رشد جسمی را به صورت یکسان می گذرانند، تفاوت هایی نیز با هم دارند که در خور دقت و توجه است. از نظر جسمی و بدنی، تفاوت های چشم گیری میان زن و مرد هست که از این نظر، هر گروه ویژگی های مربوط به خود را دارد.
زن بر اثر ظرافت و آسیب پذیر بودن جسمی، تحمل کارهای پرانرژی و طاقت فرسا را ندارد. از این رو، استقامت و پایداری زن در انجام دادن امور مربوط به نقل و انتقال اشیای سنگین و فعالیت های فیزیکی، بسیار کمتر از مرد است. ویژگی های جسمی و روحی زن و مرد، منشأ بسیاری از تفاوت ها در نقش های اجرایی و اجتماعی آن دو در مقام عمل شده است که آثار خود را در سطح جامعه نشان می دهند. زنان بر اساس زمینه ها و شرایط وجودی خود، قادر به انجام دادن برخی از وظایف اجتماعی که مردان توان آن را دارند، نخواهند بود.
پیامبر اکرم(ص) نیز با توجه به این امر، پس از ازدواج حضرت علی(ع) و فاطمه(س) نوعی تقسیم کاری میان آن ها به وجود آورد که هماهنگ با وضع جسمی آن دو باشد و هر کدام از آن ها به وظایف خاص خود عمل کنند.در حدیثی آمده است که پس از ورود فاطمه(س) به خانه علی(ع)، پیامبر صبحگاهان به خانه علی(ع) آمد، علی و فاطمه(س) را در کنار خود نشاند و فرمود: کارهای داخل خانه هم چون غذا پختن، جارو زدن، اداره فرزندان و مانند آن به عهده فاطمه(س) و کارهای بیرون خانه مانند تهیه مواد خوراکی و فراهم ساختن هیزم وظیفه علی(ع) باشد. در حقیقت، این جداسازی وظایف بر اساس استعداد و توانایی های ذاتی زن و مرد صورت گرفت و با شرایط فیزیکی و روانی آن دو هماهنگ بود. به علاوه، زن و مرد با پذیرفتن مسئولیت های ویژه خود، نوعی صفا و صمیمیت را در فضای خانه حاکم می کنند.
تربیت اقتصادی دختران
یکی از جنبه های تربیت زنان و دختران، تربیت اقتصادی آنان است. اگر زنان و دختران از دانش اقتصاد خانواده بهره مند باشند، بهتر می توانند به ایفای نقش خانه داری بپردازند.
تربیت اقتصادی به معنای کارآموزی فنون خانه داری و فراگیری شیوه های درست مصرف مالی است. آشنا ساختن دختران با آشپزی و تهیه غذای مناسب بدون اسراف و تباه کردن مواد اولیه، از وظایف مادران است. قرآن کریم دستورهای متعددی در زمینه اقتصاد و امور معیشتی مردم دارد و همه آن ها را به رعایت میانه روی در دخل و خرج سفارش می کند.
ایجاد روحیه میانه روی در دختران، از عوامل مهم در اداره اقتصاد خانواده است، به گونه ای که این ویژگی در موفقیت و پیدایش رضایت اعضای خانواده حیاتی دارد. اگر دختر در خانه پدر با روحیه میانه روی و آینده نگری بزرگ شود، می تواند آن روش را در خانه شوهر نیز ادامه دهد و زندگی آبرومندی را برای خود و اعضای خانواده اش فراهم کند. در مقابل، اگر پدر و مادر به تربیت دختر توجه نکنند و او تجمل گرا و خودسر بار آید، چنین دختری در اداره امور خانه موفق نخواهد بود، چنان که دختران خانواده های سرمایه دار که بیشتر در ناز و نعمت بزرگ می شوند، توانایی چندانی در اداره خانه ندارند. در واقع، بسیاری از آن ها با توجه به نوع زندگی در خانه پدر، توقع زیاد و خواسته های نامعقول دارند که شوهران سطح متوسط جامعه، از پاسخ گویی به انتظارها و خواسته های آنان ناتوانند و بدین جهت، نظام خانواده به تدریج، بر اثر ناسازگاری دچار سستی و فروپاشی می شود.
بهره برداری درست زن از ویژگی های عاطفی و روانی خود
زن از نظر روانی و عاطفی سرشار از مهر و محبت و صفا و صمیمیت است. ساختار وجودی زن به گونه ای است که در مقایسه با مرد قدرت جذب بیشتری دارد و در ابراز احساس ها و عواطف نیز توان بالایی دارد و این ویژگی عاطفی و روانی زن، فرصتی است برای او تا در اداره امور خانواده و تربیت نسل فرزند نقش مهمی را به خوبی و شایستگی ایفا کنند. بر این اساس، مهم ترین نقشی که از وی انتظار می رود، جز نقش تربیتی نیست.
فرآوری : داوودی
بخش خانواده ایرانی تبیان
منبع: سایت حوزه
مطالب مرتبط:
