مرجع‌شناسی اسلامی

احمد شعبانی مولف کتاب «مرجع‌شناسی اسلامی» درباره انگیزه خود از تالیف این کتاب اظهار کرده که: برای درس مرجع شناسی اسلامی در دوره کارشناسی رشته کتابداری و اطلاع‌رسانی منبعی وجود نداشت و به همین دلیل این کتاب مبتنی بر پیش‌زمینه‌های ذهنی تاریخی و اجتماعی دانشجویان با این حوزه تالیف شد.

وی ادامه داد: مرجع‌شناسی اسلامی درسی بود که با تفکر مرحوم استاد احمد عراقی تهیه و تدوین شد. پس از فوت ایشان من در دهه 70 این درس را در دانشگاه اصفهان ارایه کردم.

وی افزود: در دوره جدید بازنگری دروس در کمیته برنامه‌ریزی کتابداری و اطلاع‌رسانی وزارت علوم دوباره این درس به عنوان یک واحد اختیاری تایید شد و این کتاب نیز منبع اصلی آن برای دانشجویان کل کشور معرفی شد.

عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان با بیان این‌که کتاب حاضر در ابتدا 13 سال پیش چاپ شد، افزود: این کتاب سال‌های گذشته سه مرتبه از سوی نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بازنشر شد تا این‌که در سال جاری نشر چاپار آن را بار دیگر منتشر کرد.

وی درباره ویژگی‌های کتاب توضیح داد: این کتاب در 11 بخش تدوین شده که از  این بخش‌ها می‌توان به بنیاد کتاب در مدنیت اسلام، قرآن کریم و نفوذ آن در تمدن بشری، دایره‌المعارف‌های اسلامی، کتابشناسی‌های اسلامی و فرهنگنامه‌های اسلامی اشاره کرد.

وی افزود: در این حوزه آثار دیگری وجود دارد که یکی از آن‌ها کتابی متعلق به افشین موسوی کلک است اما در این کتاب تنها منابع الکترونیکی مرجع اسلامی معرفی و بررسی شده است.

به گفته شعبانی این کتاب می‌تواند در دانشگاه‌های مختلف از جمله دانشگاه جامع علمی کابردی و پیام نور تدریس شود. در آزمون کارشناسی ارشد نیز همواره از کتاب مرجع‌شناسی اسلامی سوالاتی استخراج شده و خواندن آن به دانشجویان توصیه می‌شود.

این مدرس کتابداری در پایان تاکید کرد: دانشجویان با مطالعه این درس می‌توانند با منابع و ماخذ اسلامی به‌ویژه در آثار فارسی و عربی آشنا شوند.

خواندن یک صفحه از کتاب برای آشنایی با نثر آن: (صفحه 152 )

سرآغاز فرهنگ‌نویسی در تمدن عربی

بنیاد مراجع لغت و فرهنگ‌های اسلامی مبتنی بر زبان عربی است، زیرا این زبان مبین کلا‌م‌الله در قرآن کریم و حدیث در سخن و گفتار نبوی است. بر این قرار توجه به چارچوب مسائل نحوی، لغوی و عروضی از ابتداء استقرار دین اسلام شایان توجه بوده، چنانچه منقول است که ابوالاسود دوئلی (متوفی 69 هـ .ق) مبادی و مقدمات نحو را به اشارت و تحت نظر حضرت امیر المۆمنین علی (ع) وضع کرد و مورخان را ذکر است که نحو عربی و دستور زبان تازی را ابوالاسود پیش از سال چهل هجری قمری مدون ساخت. یکی از موارد توجه پیشروان و ائمه هدی به نحو و لغت عرب انگیزه آنان به حفظ و صیانت زبان و جلوگیری از انحراف در سخن و تعابیر اقوام مختلف عرب و یا مُتعرب بود که بیم آن می‌رفت زبان عربی دچار دگرگونی و هرج و مرج و نقصان شود. پس عده‌ای از ادبا و اهل صناعت شعر و لغت از قرن دوم هجری در اندیشه حفظ اصول و مبادی زبان عربی برآمده رسالات چندی را تصنیف کردند.