تبیان، دستیار زندگی
چه كسی بافته‌های مرا رشته كرد؟ بیشترین گرد و غبار پنبه در مراحل حلاجی و شانه زنی پنبه در هوای محیط كار پراكنده می ‌شود. كارگران صنعت نساجی از زحمتكش ترین كارگران كشور هستند. آنها در شغل خود با عوامل زیان‌ آور ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مخاطرات شغلی كارگران نساجی

چه كسی بافته‌های مرا رشته كرد؟

كارگران صنعت نساجی از زحمتكش ترین كارگران كشور هستند. آنها در شغل خود با عوامل زیان‌ آور شغلی زیادی مواجه هستند که همین عوامل، انواع بیماری‌های شغلی را در آنها به وجود می ‌آورد كه معروف ترین آنها "بیسینوزیس" یا "تب گرد و غبار پنبه" است.

  نساجی و مشکلات کارگران
بیشترین گرد و غبار پنبه در مراحل حلاجی و شانه زنی پنبه در هوای محیط كار پراكنده می ‌شود.

علاوه بر این بیماری، این كارگران در معرض ابتلاء به كاهش شنوایی در اثر مواجهه با صدا، اختلالات اسكلتی عضلانی در اثر وضعیت‌های بدنی نامناسب و جابه جایی دستی بار، عوارض مفصلی در اثر مواجهه با رطوبت بالای محیط كار و نیز تحریكات پوستی و تنفسی در اثر كار با مواد شیمیایی نیز هستند.

بیسینوزیس

واژه ی بیسینوز از یك كلمه ی یونانی  Bysoss به معنی كتان نرم و لطیف مشتق می شود كه مترادف آن در انگلیسی Flax می باشد.

بیسینوزیس یك بیماری مزمن ریوی است كه در شروع، خود را با سرفه‌های مكرر نشان می ‌دهد. به تدریج كه مواجهه فرد با گرد و غبار پراكنده در محیط كار بیشتر می ‌شود، شدت سرفه‌ها و تنگی نفس در كارگر بیشتر شده و گاهی حملاتی شبیه حمله ی آسمی ‌برای وی پیش می‌ آید. سیر بیماری مدت زمان زیادی گاه تا چند سال طول می‌ كشد. علایم این بیماری را می‌ توان در چهار درجه ی بالینی به صورت زیر تقسیم كرد :‌‌

مرحله ی یك:

كارگر در نخستین هفته ی كاری، گاهی احساس فشار در سینه دارد.

مرحله ی دو:

در این مرحله علاوه بر احساس فشار در سینه، اشكالاتی نیز در تنفس كارگر به وجود می ‌آید.

مرحله ی سه: 

علایم مرحله ی دو به مدت طولانی تكرار می‌ شوند.

مرحله ی چهار: 

علایم مرحله ی دو، كاهش ظرفیت تنفسی و نارسایی‌های تنفسی مشاهده می ‌شود.

در مرحله ی یك و دو اگر مواجهه كارگر با گرد و غبار پنبه قطع شود، علایم بیماری نیز رو به بهبود می ‌گذارند. در مرحله ی سه حتی اگر مواجهه قطع شود، مقداری از علایم در فرد باقی می‌ ماند، اما از پیشرفت بیماری جلوگیری می ‌شود. در مرحله ی چهار ممكن است، كارگر دچار نارسایی در قلب (نیمه ی راست قلب) شده و حتی با خطر مرگ مواجه شود. چنانچه فرد سیگار مصرف كند، بیماری او نیز شدیدتر خواهد شد.

گرد و غبار پنبه چیست؟

انجمن ایمنی و بهداشت كار آمریكا گرد و غبار پنبه را عبارت از "گرد و غبار ناشی از فرآیندهایی كه روی پنبه انجام می‌ شود و در هوای محیط كار پراكنده است" می ‌داند. این گرد و غبار تركیبی از كلیه ی مواد همراه پنبه (ریشه،غوزه، برگ و مواد معدنی كه ممكن است در برگ ها و قسمت‌های مختلف پنبه در حین دوره ی رشد و برداشت گیاه پنبه جمع شده باشد) است. در بیشتر مراحل ریسندگی پنبه و پارچه بافی، این گرد و غبار‌ها تولید می‌ شود، اما بیشترین گرد و غبار پنبه در مراحل حلاجی و شانه زنی پنبه در هوای محیط كار پراكنده می‌ شود.

البته امروزه با ورود دستگاه‌ها و تكنولوژی‌های جدیدتر و نیز روش‌های كنترلی گرد و غبار پنبه، از شدت پراكنده شدن گرد و غبار پنبه كاسته شده است. البته این وضعیت در كارخانه‌های قدیمی ‌و دارای دستگاه‌های فرسوده هنوز هم مشاهده می ‌شود.

كاهش شنوایی

كارگران صنعت نساجی در معرض صداهای یكنواخت ناشی از كار دستگاه‌ها بوده و چنانچه اقدامات كنترلی مناسبی صورت نگیرد، به تدریج میزان شنوایی خود را تا حد زیادی از دست خواهند داد. استفاده از گوشی‌های حفاظتی در این صنایع به علت وجود رطوبت بسیار زیاد، كارگران را با مشكلاتی مواجه می‌ كند كه باعث می‌ شود، تمایلی به استفاده از این گوشی‌ها نداشته باشند.

  كارگران نساجی

كارگران این صنعت در ابتدای كار خود با افت شنوایی موقتی رو به ‌رو می ‌شوند كه پس از پایان كار و قطع تماس با صدا، به تدریج این افت شنوایی برطرف می‌ شود. در صورتی كه مواجهه ی فرد با صدا ادامه پیدا كند و فرد نسبت به استفاده از گوشی‌های حفاظتی سهل انگاری كند، افت شنوایی موقت به افت شنوایی دائم تبدیل خواهد شد.

به همین دلایل می ‌بایست كارگران صنایع نساجی را طبق برنامه‌های زمانی مشخصی حداقل سالی یك بار شنوایی سنجی كرد كه در این مرحله اگر كارگری دارای افت شنوایی باشد، می ‌باید تحت نظارت بیشتری قرار گیرد.

تحریكات پوستی و تنفسی

در برخی از فرآیندهای صنعت نساجی استفاده از برخی حلال‌ها و دیگر مواد شیمیایی می ‌تواند، پوست دست و یا سیستم تنفسی كارگران را تحریك كند. در این مورد نیز استفاده از دستكش‌های مناسب و همچنین ماسك‌های تنفسی می‌ تواند، فرد را از این تحریكات مصون نگه دارد. طریقه ی صحیح استفاده از این وسایل نیز باید به آنها آموزش داده شود.

استحمام بعد از پایان كار نیز به پیشگیری از تحریكات پوستی كمك زیادی خواهد كرد. همچنین این كارگران باید از خطرات موادی كه با آنها كار می ‌كنند آگاه شوند. رعایت نكات بهداشت فردی و به خصوص تمیز نگه داشتن البسه از نكات بسیار مهم دیگر است. استفاده از كِرم‌های حفاظتی نیز توصیه می‌ شود. این كِرم‌ها در سه نوع پاك كننده ی ساده، دافع آب و دافع روغن‌ها و حلال‌ها از پوست دست محافظت می‌ كنند.

معاینات پزشكی قبل از استخدام دوره ای و استفاده از تهویه‌های مطلوب در محیط كار به پیش گیری از شیوع بیماری‌های پوستی و تنفسی در این كارگران كمك زیادی خواهد كرد.‌

محمدرضا میرغلامی

*مطالب مرتبط :

نقش تغذیه در بهره‌وری نیروی کار 

برنامه غذایی کارگران چگونه باید باشد؟ 

چگونه بر استرس در محیط كار غلبه كنیم؟

عوامل ایجاد وز وز گوش

چه طور گوش زنگ می ‌ز‌ند؟

نکاتی در مورد مراقبت از پوست 

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.