حساسیت دست‌ها به مواد شوینده
شوینده‌های مختلف که به طور مرتب توسط خانم خانه استفاده می‌شود، موجب از بین رفتن رطوبت و چربی سطح پوست می‌شود. با از بین رفتن این لایه‌های محافظ مواد محرک حساسیت‌زای موجود در شوینده‌ها به لایه‌های عمقی پوست نفوذ می‌کنند و باعث آسیب می‌شوند. از این مرحله است که مشکلات خانم خانه شروع می‌شود. وقتی پوست خشک شد، حتی مواد بی‌ضرری مانند آب و شامپوی بچه هم می‌توانند موجب تحریک بیشتر پوست و بدتر شدن ضایعه شوند.
مواد مضر برای پوست دست
عوامل زیادی می‌توانند به پوست دست آسیب برسانند. تماس زیاد با آب و هوای خیلی خشک، صابون‌ها، مواد پاک‌کننده، پودرهای رختشویی، حلال‌ها، مواد شیمیایی، دستکش‌های لاستیکی و حتی مواد به کار رفته در کرم‌ها و فرآورده‌های بهداشتی می‌توانند موجب حساسیت دست‌ها شود.
علائم حساسیت پوست دست
بعد از تحریک اولیه توسط مواد حساسیت‌زا، ابتدا پوست معمولا خشک و پوسته‌پوسته شده و دچار خارش می‌شود. پوست نوک انگشتان و پشت دست که حساس‌تر هستند قبل از بقیه نقاط دچار این مشکل می‌شوند.
قرمزی، ترک‌خوردگی و براق شدن پوست در مراحل بعد رخ می‌دهند.
در موارد شدید ممکن است پوست دچار تاول‌های ریزی شود و کف دست و لای انگشتان نیز درگیر شوند.
معمولا بعد از چندین بار ایجاد علائم، پوست ناحیه مبتلا ضخیم‌تر از سایر نقاط بدن خواهد شد.
خارش زیاد بزرگترین مشکل این بیماری است که مبتلایان را آزار می‌دهد. شدت خارش به حدی است که معمولا در اثر خاراندن زیاد، خونریزی و زخم‌های کوچک در دست دیده می‌شود.
درمان حساسیت دست
معمولا حساسیت دست با قطع تماس با ماده محرک به مرور زمان خودبه‌خود بهبود می‌یابد، اما با تماس مجدد با ماده محرک علائم مجددا تکرار می‌شود.
ممکن است پزشک برای درمان و ترمیم پوست شما از مجموعه‌ای از روش‌ها استفاده کند.
در درمان، کرم یا پماد مرطوب کننده معمولا استفاده می‌شود. این کرم باید به تنهایی مصرف شود و آن را نباید همراه با سایر کرم‌های دست به پوست مالید.
گاهی پزشک از پمادهای حاوی کورتون جهت درمان حساسیت دست استفاده می‌کند.
گاهی نیز برای درمان مشکل پوست باید آنتی‌بیوتیک‌های خوراکی مصرف شود.
در پاره‌ای موارد زمانی که ضایعات پوستی دست‌ها در حال ترمیم هستند، منظره ناخوشایندی (به خاطر دلمه بستن) پیدا می‌کنند که به تدریج برطرف می‌شود. گاهی هم این ضایعات پس از بهبودی دوباره عود می‌کنند.
در صورت عود بیماری، حتما پزشک خود را از عود مجدد ضایعه پوستی دست‌هایتان مطلع کنید.
ضایعات پوست دست‌ها معمولا دیر درمان هستند. ادامه درمان، رعایت دستورات پزشک و نیز حفظ ارتباط بیمار با پزشک در مدت درمان، بسیار اهمیت دارد.
حساسیت دست‌ها به شرط رعایت نکات فوق، درمان شدنی است. اما به یاد داشته باشید که حتی پس از بهبودی کامل حساسیت دست در صورت عدم رعایت، احتمال عود آن زیاد است. پس سعی کنید نکات زیر را به صورت عادت روزمره درآورده و همیشه آنها را رعایت کنید.
پیشگیری از حساسیت پوست دست
برای جلوگیری از آسیب رسیدن به پوست دست‌هایتان توصیه‌های آسان زیر را اجرا کنید:
- با پوشیدن دستکش می‌توان از دست‌ها در برابر صابون‌ها، پاک‌کننده‌ها و سایر مواد شیمیایی مراقبت کرد. در فواصلی که از دستکش استفاده نمی‌کنید، آنها را در هوای آزاد آویزان کنید تا خشک شوند.
- زمان کار با مواد شوینده علاوه بر دستکش مناسب و نفوذناپذیر، از کرم‌های مرطوب‌کننده نیز استفاده کنید.
- در انجام کارهای روزمره منزل مثل سبزی پاک کردن یا آب‌لیمو گرفتن، دستکش نخی دست کنید.
- در صورت امکان حتما برای شستشوی لباس‌ها از ماشین لباسشویی استفاده کنید.
- در موقع شستن دست‌ها از آب ولرم استفاده کنید و مقدار کمی صابون به کار ببرید.
- در هر بار شستشوی دست، حلقه و انگشتر را از دست خارج کنید. حلقه و انگشتر، صابون و رطوبت را در زیر خود جمع کرده و موجب آزرده شدن پوست می‌شوند.
- به منظور حفظ رطوبت پوست پس از شستن دست‌ها، از کرم مرطوب کننده استفاده کنید.
- زمستان‌ها از دستکش استفاده کنید تا مانع از خشکی و پوسته شدن دست‌هایتان شود.
- به خاطر بسپارید که تماس با کدام فرآورده یا انجام کدام فعالیت سبب ایجاد حساسیت می‌شود.
مواد شوینده به ریه آسیب می‌رسانند
شوینده‌هایی مانند وایتکس که خانم‌های خانه‌دار از آنها برای شست‌وشوی زمین و در و دیوار استفاده می‌کنند، علاوه بر این‌که می‌توانند به علت داشتن ترکیبات قلیایی موجب سوختگی و آسیب پوست شوند، استنشاق آنها نیز به خاطر تبخیر سریع، می‌تواند به بافت‌های ریه آسیب برساند.
جوهرنمک نیز خواصی مانند وایتکس دارد. اگر جوهر نمک به صورت تصادفی با دست تماس پیدا کرد، بهترین اقدام درمانی این است که ناحیه موردنظر به سرعت با آب شسته شود.
چنانچه هنگام استفاده از موادی چون وایتکس و جوهرنمک در فضای بسته فرد دچار سوزش چشم و سرفه شد، باید به سرعت از آن فضا که مملو از گازهایی با غلظت اسیدی و قلیایی بالاست، خارج شود. بهترین راه پیشگیری از آن هم، زدن ماسک است.
فرآوری: نیره ولدخانی
بخش سلامت تبیان
منابع:
جام جم
ایسنا - دکتر زهرا موسوی‌دزفولی ، متخصص پوست
فارس - کامران اسعدی
مطالب مرتبط:
مواد شوینده را درست استفاده کنید
هنگام خانه تکانی مراقب سلامتی تان باشید
