تبیان، دستیار زندگی
پیامبر اكرم (صلى الله علیه وآله) فرمودند: طریق قرآن را پاكیزه كنید. گفتند: طریق قرآن چیست اى پیامبر؟ پیامبر (صلى الله علیه وآله) فرمودند: دهان هاى شما، گفتند: با چه چیزى؟ پیامبر فرمودند: با مسواك.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آداب خواندن قرآن


پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) فرمودند: طریق قرآن را پاكیزه كنید. گفتند: طریق قرآن چیست اى پیامبر؟ پیامبر (صلى الله علیه وآله) فرمودند: دهان هاى شما، گفتند: با چه چیزى؟ پیامبر فرمودند: با مسواك.


تلاوت

قرآن انسان ها را اندرز مى دهد و گناه و صفات زشت را از قلب انسان مى شوید. این خواندن قرآن است كه نور هدایت را به دل ها مى تاباند، و این قرآن است كه نعمت هاى الهى را بر فرد و جامعه نازل مى گرداند.

حضرت على(علیه السلام) مى فرمایند:

فَأَسْتَشْفُوهُ مِنْ أَدْوائِكُمْ وَاسْتَعینُوا به عَلى لاََواتِكُمْ فَاِنَّ فیه شِفاءً مِنْ اَكْبَرِ الدّاء; از قرآن براى بیمارى هاى خود شفا بطلبید و به آن براى حل مشكلاتتان یارى بجویید; به درستى كه در قرآن شفاى بزرگترین دردهاست. (نهج البلاغه، خطبه 176)

قرآن آخرین كتاب آسمانى و نسخه اى است براى درمان بیمارى هاى روحى، اجتماعى و اخلاقى; لذا باید علاوه بر خواندن، در آن تدبّر و اندیشه نیز كرد.

خود قرآن به آداب قرائت آن اشاره مى كند:

1. خواندن قرآن با فكر و تعقّل

(اَفَلا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرآنَ)؛ آیا در (آیات و مفاهیم) قرآن نمى اندیشید.(نساء، آیه 82)

قرآن مردم را موظّف نموده كه در مورد حقانیت قرآن مطالعه و بررسى كنند و از تقلید و قضاوت هاى كوركورانه بپرهیزند. چون قرآن براى همه قابل درك و فهم است.

2. با دقت و شمرده خواندن

(وَ رَتَّلِ الْقُرْآنَ تَرْتیلا); (مزمل (73)، آیه 4)

امام على(علیه السلام) در تفسیر این آیه مى فرمایند: یعنى قرآن را خوب بیان كن و همانند شعر آن را با شتاب مخوان و مانند ریگ آن را پراكنده مساز و دل هاى خود را با آن به بیم و هراس افكنید.(كافى، كتاب فضل القرآن)

پیامبر اكرم (صلى الله علیه وآله) فرمودند: طریق قرآن را پاكیزه كنید. گفتند: طریق قرآن چیست اى پیامبر؟ پیامبر فرمود: دهان هاى شما، گفتند: با چه چیزى؟ پیامبر فرمود: با مسواك

3. با حُزن خوانده شود

قرآن براى حُزن و تأثر در نفوس نازل شده، پس آن را با آواز خوبى بخوانید.

امام صادق(علیه السلام) مى فرمایند: قرآن حزین نازل شده است، پس قرآن را با حالت حزن قرائت كنید.(كافى، كتاب فضل القرآن)

4. قبل از خواندن با استعاذه شروع شود

(فَاِذا قَرَأْتَ الْقُرْآنَ فَاسْتَعِذْ بِاللهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ); هنگامى كه قرآن مى خوانى، از شر شیطان مطرود شده به خدا پناه ببر. (نحل (16)، آیه 98)

براى پربار شدن تأثیر محتواى قرآن بر انسان، باید موانع موجود در او و در محیطش برچیده شود. قرآن با تعبیر رجیم مى خواهد این واقعیت را تفهیم كند كه به هنگام تلاوت قرآن، كبر و غرور و تعصب را از خود دور كنیم تا سرنوشتى همچون شیطان رجیم پیدا نكنیم.

بهشت

5. به یاد بهشت و جهنم بودن

هرگاه آیات مربوط به بهشت را مى خوانیم خوشحال شویم و رفتن به بهشت را از خدا بخواهیم و هر گاه به آیات جهنم رسیدیم ناراحت شویم و به خدا پناه ببریم.

امام صادق (علیه السلام) در ذیل آیه شریفه مى فرمایند: معناى تلاوت آن است كه در هر جا كه یادى از بهشت یا آتش به میان آورد در آنجا توقف نمائى. (بحارالانوار، ج 89، ص 214)

6. با طهارت بودن

قرآن مى فرماید: (لایَمَسُّهُ اِلاّ الْمُطَهَّروُنَ); به قرآن دست نمى یابند، مگر افراد با طهارت.(واقعه (56)، آیه 78)

در این آیه، هم طهارت ظاهر مانند وضو و غسل شرط است، (در صورت مسّ كتاب) و هم طهارت معنوى مانند مسلمان بودن و معتقد به اهل بیت بودن، چرا كه اهل بیت از طهارت واقعى برخوردار هستند،

(إِنَّمَا یُرِیدُ اللهُ لِیُذْهِبَ عَنكُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَكُمْ تَطْهِیراً); جز این نیست كه خداوند مى خواهد پلیدى و گناه را از شما اهل بیت دور كند و شما را كاملا پاك سازد.(احزاب (33)، آیه 33)

امام على (علیه السلام) در تفسیر این آیه مى فرمایند: یعنى قرآن را خوب بیان كن و همانند شعر آن را با شتاب مخوان و مانند ریگ آن را پراكنده مساز و دل هاى خود را با آن به بیم و هراس افكنید

7. مسواك نمودن هنگام تلاوت قرآن

پیامبر اكرم(صلى الله علیه وآله) فرمودند: طریق قرآن را پاكیزه كنید. گفتند: طریق قرآن چیست اى پیامبر؟ پیامبر فرمود: دهان هاى شما، گفتند: با چه چیزى؟ پیامبر فرمود: با مسواك. (بحارالانوار، ج 89، ص 213)

8. هنگام تلاوت قرآن پاهاى خود را دراز نكنیم و ادب اسلامى را رعایت كنیم.

9. پیش از خواندنِ قرآن صلوات بفرستیم و دعا بخوانیم.

10. هنگام شنیدن صداى قرآن ساكت باشیم و به آن گوش دهیم. (وَ إِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ). (اعراف (7)، آیه 203)

11. قرآن را پاكیزه و تمیز نگاه داریم و آن را در جاى مناسب قرار دهیم.

12. هنگام خواندن قرآن آن را در جاى بلندتر از زمین مانند رحل و یا روى دستهایمان قرار دهیم.

13. پس از قرائت قرآن دعا بخوانیم.

14. در پایان قرائت بگوییم: صَدَقَ اللهُ العَلّى الْعَظیم.

                                                                                                                                           فرآوری: آمنه اسفندیاری

بخش قرآن تبیان       


منابع:

کتاب: رمضان ماه خدا ـ زین العابدین احمدی ، حسنعلی احمدی

سایت شیعه سرچ