ولایت مقدم است یا تربیت ؟!

در این میان حیات شیخ الائمه امام صادق (علیه السلام) هم از منظر طولانی ‌تر بودن عمر ایشان از سایر ائمه اطهار علیهم السلام و هم از نگاه تغییراتی كه در دستگاه خلافت رخ داده بود، از برجستگی ویژه‌ای برخوردار است.

در این دوره با گسترش حوزه‌های علمیه، فرصت طلایى بسط و نشر معارف اسلام ناب و پرورش شاگردان براى امام صادق(علیه السلام) به‌وجود آمد و عبارت جمله "قال الصادق" شعار علم حدیث شد.

حجت الاسلام و المسلمین پناهیان در سخنانی كه در مشهد مقدس ایراد شده است، تشریح دوران امام صادق(علیه السلام) را با تبیین عنوان "رییس مذهب تشیع"، آغاز می‌كند و می‌گوید:

اینكه حضرت صادق(علیه السلام) را رییس مذهب می‌نامند، بدین معنا است كه تنها امامی كه بیشترین فرصت را برای بیان معارف دینی پیدا كرد، این امام بزرگوار است.

وی بر این عقیده است كه امامان معصوم(علیهم السلام) به منظور گسترش معارف دینی در جامعه آن روزگار برای زمان امام صادق (علیه السلام) مقدمه چینی كردند، و امامان بعد از ایشان نیز از بركات امام ششم(علیه السلام) خوشه چینی كردند.

بسیاری از مشتركات احكام مذاهب اسلامی حاصل زحمات امام صادق(علیه السلام) است و این به دلیل این بود كه بسیاری از رئیسان مذاهب اهل سنت شاگرد امام صادق(علیه السلام) بودند و از ایشان درس‌های فراوانی گرفتند.

دوران های طلایی

دوران حیات ائمه علیهم السلام به سه دوران تقسیم می شود:

دوره اول سه امام بزرگوار محور رسالت امامان امر ولایت و سرپرستی جامعه اسلامی بود،

دوره دوم كه از امام سجاد(علیه السلام) آغاز می‌شود تا نیمه‌های حیات امام كاظم(علیه السلام) را در بر می‌گیرد و رسالت حضرات معصومین(علیهم السلام) تعلیم و تربیت است.

دوره سوم نیز امامان دیگر و حتی دوران غیبت صغری را در می‌گیرد كه دوره آمادگی مردم برای غیبت و پذیرش نیابت ائمه هدی علیهم السلام و مراجعه به علما است.

دوران تشیع در زمان غیبت كبری امام زمان(عج)نیز به سه قسمت تقسیم می‌ شود:

دوره اول؛ دوره پراكندگی شیعه که حدود 600 سال طول كشید و تا اوایل صفویه ادامه یافت.

دوره دوم؛ دوره انسجام شیعه كه از صفویه این دوران آغاز شد.

دوره سوم نیز دوره حاكمیت شیعه است که از انقلاب اسلامی شیعه شروع شد.

ولایت مقدم بر تعلیم و تربیت

چرا در جریان مسئولیت و رسالت امامان ما، تعلیم و تربیت دوران دوم است و چرا سه امام اول ما به كار تعلیم و تربیت نپرداختند؟ چرا از امام سجاد(علیه السلام) كار تعلیم و تربیت آغاز شد؟ چرا معلم تربیت و مذهب ما امام پنجم و ششم ما هستند؟ كار تعلیم و تربیت مقدم است، كار تهذیب نفس مقدم است، اینها مگر اصل نیست؟ چرا جریان امامت تعلیم و تربیت را مۆخر انداخت و امر ولایت را جلو آورد تا آنجا که یكی از بزرگواران و علما حوزه نقل می كرد ما از امام حسین(علیه السلام)، چهار روایت نقل شده در مورد مسائل احكام و مسائل شرعی داریم.

اشتباه است اگر كسی ولایت و سرپرستی اجتماعی را مقدم بر تهذیب و تعلیم و تربیت نداند. اگر خیلی خودمان را تربیت كنیم، وقتی در غیبت امام است، هر صد قدمی كه بر می داریم نیم متر جلو می رویم اما وقتی در محضر امام باشد، زمانی باشد كه آقا و مولایمان بر جهان حاكم است و فساد را از جهان برداشته، به خدا سوگند هر نفسی كه می زنیم و هر یك قدمی كه بر می داریم، صد متر جلو می رویم؛ اول باید بگذاریم كه ولایت فضا را درست كند، بعد با هر یك كلمه چقدر معرفت به ما می‌رسد.

وقتی امام زمان(عج) بیاید، اول عقل مردم را افزایش و نجات می‌دهند. چرا تهذیب نفس و تعلیم و تربیت امروز این‌قدر برای ما سخت است؟ پاسخ این است كه هنوز امام ما عالم را به ید قدرت خود نگرفته است؛ البته این سخن هزار تفسیر دارد. برای راحت آدم شدن، برای خیلی آدم شدن، برای سریع آدم شدن، نگو چرا اولین امامان ما به موضوع ولایت قبل از تعلیم و تربیت پرداختند. ولایت كه درست شود، چیزهایی در آن جامعه درست می شود كه تازه می شود در آن جامعه نفس كشید. گمان مردم جهان امروز این است كه آزادند راحت فكر كنند و انتخاب كنند اما روزی كه به دست امام زمان(عج)  آزاد شوند، شما می بینید چند میلیارد آدم مثل آب خوردن نماز خوان می شوند.

جامعه‌ای صالح می‌شود که اول ولایت در آن محقق شود؛ و دلیل اینکه سه امام اول ما با شمشیر جنگیدند و ننشستند به تعلیم و تربیت روشن می‌شود؛ باید مردم حكومت دینی درستی داشته باشند، چون تعلیم و تربیت بدون حكومت دینی اثرش یك هزارم است.

همان‌گونه که یك جامعه اگر بخواهد اصلاح شود، تعلیم و تربیت موثر باشد، اول باید ولی خدا بر آن حاكم شود، جان یك انسان هم اگر بخواهد نورانی شود، پیش از تربیت باید ولی الله اعظم را در خود حاكم كند. همان‌سان كه در جامعه اول ولایت درست شود، بعد جامعه زیبایی‌هایش سامان پیدا می‌كند، در جان یك انسان هم اول كه ولایت حاكم شد، تازه انسان تعادل پیدا می‌كند و آماده تربیت می‌شود.

                                                                                                                                       فرآوری : زهرا اجلال

منابع:

ارم نیوز

سایت راسخون