كعبه آمال درماندگان

حارث حمدانى دست نیاز پیش امام علیه السلام برد، حضرت فرمود: آیا مرا شایسته پرسش دانسته ‏اى؟

عرض كرد: بلى یا امیر المۆمنین، امام على علیه السلام فورا چراغ را خاموش كرد و گفت:

این کار را براى آن كردم كه تو را در اظهار مطلب خفت و شكستى نباشد.

معاویه كه دشمن سرسخت آنحضرت بود روزى از یكى پرسید: از كجا میآئى؟

آن شخص از روی تملق گفت از پیش على كه بخیل ‏ترین مردم است!

معاویه گفت واى بر تو، از على سخى ‏تر كسى به دنیا نیامده است. اگر او را انبارى از كاه و انبارى از طلا باشد، طلا را زودتر از كاه می بخشد.

امام على علیه السلام هیچگاه سائل را رد نمی كرد و می فرمود: اگر من احساس كنم كه كسى از من چیزى خواهد خواست پیش از اظهار او، در اجابت دعوتش پیشدستى می كنم زیرا حقیقت جود «ناخواسته بخشیدن» است.

ایشان می فرمودند: حاجتمندان حاجت خود را روى كاغذ بنویسند تا خوارى و ذلت درخواست کردن در چهره آنها نمایان نشود.

امیر مومنان علیه السلام چهار درهم پول داشت یكى را در موقع شب انفاق نمود و یكى را در روز و یك درهم آشكارا و یك درهم در نهان آنگاه این آیه نازل شد كه مفسرین شأن نزول آنرا در مورد انفاق آن حضرت نوشته‏اند:

«الذین ینفقون اموالهم باللیل و النهار سرّا و علانیة فلهم اجرهم عند ربهم و لا خوف علیهم و لا هم یحزنون. (سورة بقره آیه 274)؛ كسانیكه اموال خود را در شب و روز، نهانى و آشكارا انفاق می كنند براى آنها نزد پروردگارشان پاداشى است و ترس و اندوهى بر آنها نباشد».

علماء و مفسرین عامه و خاصه نقل كرده‏اند امام على علیه السلام در مسجد نماز می خواند و در ركوع بود كه سائلى در حالیكه درخواستی می كرد از كنار او گذشت. آن حضرت انگشتر خود را كه در دست داشت، با اشاره به او بخشید، سائل وقتى از او دور شد با رسول اكرم صلى الله علیه و آله برخورد نمود. حضرت پرسید: چه كسى این انگشتر را به تو داد؟ سائل اشاره به امام على علیه السلام نمود و گفت این شخص كه در ركوع است آنگاه آیه: «انما ولیكم الله و رسوله...» كه آیه ولایت بوده و اشاره به خاتم بخشى آن حضرت است نازل شد. (مناقب ابن مغازلى ص 313ـكفایة الطالب ص 250 و كتب دیگر)

امام على علیه السلام تنها به بخشش مال اكتفاء نمی كرد بلكه جان خود را نیز در راه حق ایثار نمود، در شب هجرت بخاطر پیغمبر صلى الله علیه و آله از جان خود دست شست و به استقبال مرگ رفت. معنى پر مغز ایثار همین است كه جز على علیه السلام كسى به آن پایه نرسیده است.

فضائلی از امیرمومنان

جابربن عبدالله انصاری می‌گوید: از رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله و سلّم ـ درباره‌ ی علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ مناقب و فضائلی شنیدم كه هر یك از آنها اگر در كسی یافت می‌شد، برای فضیلت و شرافت او كافی بود.

ما در این قسمت از نوشتارمان چند نمونه از آن فضائل را از بیان پیامبر خاتم ذکر می کنیم:

1ـ  من و علی از نور واحد آفریده شده‌ایم.  (ینابیع المودّه، ص85)

2ـ به آن خدایی كه جانم در دست اوست اگر عده‌ای از امت من نمی ‌گفتند آنچه را كه مسیحیان درباره ‌ی حضرت عیسی بن مریم گفتند. می ‌گفتم درباره ‌ی تو مطالبی را تا تو از هر زمینی گذر كنی خاك پایت را به عنوان تبرّك بردارند.  (ینابیع المودّه، ص85)

3ـ در شب معراج در عرش الهی فرشته‌ای را دیدم كه در دستش شمشیری از نور همانند ذوالفقار علی بن ابی طالب بود. فرشتگان آسمانی هر وقت مشتاق دیدار علی می‌شدند به آن فرشته می ‌نگریستند. به پیشگاه پروردگار عرض كردم، پروردگارا این برادرم علی بن ابی طالب و پسر عم من است؟

خداوند تبارك و تعالی فرمود: ای محمد! این فرشته را شبیه علی بن ابی طالب خلق كردم تا مرا عبادت كند و آنچه تا روز قیامت حسنه و تسبیح و تقدیس من می‌نماید ثوابش متعلق به علی بن ابی طالب باشد. (بحارالانوار، ج39، ص109)

4ـ هیچ كس نمی ‌تواند از صراط عبور كند مگر كسی كه علی برای او اجازه ‌ی عبور نوشته باشد.  (مناقب خوارزمی، ص222)

5ـ ای علی تو قسمت كننده‌ ی بهشت و آتشی، تو در بهشت را می‌كو بی و دوستانت را بدون حساب داخل آن می‌كنی.  (مناقب خوارزمی، ص222)

و به راستی علی جان! راست گفت پیامبر ما که تو قسمت كننده‌ی بهشت و آتشی، تو در بهشت را می ‌كوبی و دوستانت را بدون حساب داخل آن می‌كنی.

خدا شفاعتت را در روز جزا نصیب همه عاشقانت گرداند. آمین

                                                                                                                                    فرآوری: آمنه اسفندیاری

منابع:

علی علیه السلام کیست؟ ، فضل الله کمپانی.

سیره عملی اهل بیت علیهم السلام ، سید كاظم ارفع.