به حدود الهی نزدیک نشوید!

به دلیل اهمیت و عظمت و ارزش فوق‌العاده مرزها یا حدود و از همه مهم‌تر حدود الهی، قرآن کریم در مواردی تذكر می‌دهد كه حتی نزدیك این مرزها نشوید. چرا كه جاذبه‌های كاذب آن موجب لغزش گردیده و اندكی غفلت، باعث شكستن حریم‌ها می‌گردد.

حدود یا حد به معنی مرز و یا منع از عبور است و وقتی در جائی مرز تعیین می‌گردد عبور از آن ممنوع و متجاوزین شدیداً مجازات می‌گردند. چنانكه در مرزهای تعیین‌ شده بین كشورها چنین است. حتی شرایط مرزهای تعیین‌شده در مزارع و املاك و ساختمان‌ها نیز این‌گونه است. همه كس حق دارد در حدود تعیین‌شده خویش به فعالیت بپردازد وكوچك‌ترین تجاوز به حریم دیگری، جرم و مرتكب آن تنبیه می‌گردد.

برای حفظ اجتماع و استواری آن و استمرار زندگی معقول، افراد ناگزیرند برای همدیگر حد و حدودی را تعیین و هركس تنها مجاز است در حریم خویش فعالیت نماید.

برخی از این حدود توسط خداوند و بعضی به وسیله حاكمان و برخی نیز توسط خود مردم ترسیم می‌گردد. برای حفظ این حدود گاهی كشتارها انجام گرفته و انسان‌های زیادی فدا شده‌اند و خسارت‌های فراوانی به بار آمده تا از مرز تعیین‌شده دفاع گردد. چرا كه گاهاً عده‌ای به حق خویش قانع نبوده و چشم طمع به منافع دیگران داشته‌اند و همین طمع‌ورزی، موجب تجاوزات گردیده و به دنبال آن نزاع ودرگیری به وجود آمده است.

به دلیل اهمیت و عظمت و ارزش فوق‌العاده مرزها یا حدود و از همه مهم‌تر حدود الهی، قرآن کریم در مواردی تذكر می‌دهد كه حتی نزدیك این مرزها نشوید. چرا كه جاذبه‌های كاذب آن موجب لغزش گردیده و اندكی غفلت، باعث شكستن حریم‌ها می‌گردد.

به عنوان مثال به صاحبان گوسفندان گفته می‌شود که گوسفندان را به قرقگاه نزدیك مرز نبرند برای اینكه ممكن است علف‌های سبز و علوفه بهتر زمین همسایه موجب شود گوسفندان در یك چشم به هم زدن زمین همسایه را مورد تاخت قرار دهند.

پیغمبر(صلی الله علیه وآله) در این خصوص می‌فرمایند: «ان حمی الله محارمه فمن یرتع حول الحمی یوشك ان یقع فیه» (محرمات الهی قرقگاه‌های... هركس گوسفند خود را در كنار قرقگاه ببرد، بیم آن می‌رود كه وارد منطقه ممنوعه شود)[1]

در آیات قرآن کریم نیز مكرر بر این موضوع تأكید شده از جمله؛

الف) در سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 187، خداوند متعال بعد از بیان احكام روزه، مثل منع خوردن و آشامیدن بعد از طلوع سپیده صبح، عدم آمیزش جنسی با زنان در ایام اعتكاف در مساجد و... می‌فرماید: "... تلك حدودالله فلا تقربوها..." (این‌ها حدود و مرزهای الهی است و نمی‌بایست شما به مرز نزدیك شوید مبادا در اثر وسوسه‌های شیطان از مرز بگذرید و قانون‌شكنی نمائید.)

این آیه شریفه حاوی نكاتی است كه جهت رعایت حدود الهی باید مورد توجه قرار بگیرد؛

1- نزدیك اذان صبح دست از خوردن بكشید و حتّی از حداقل شبهه بپرهیزید و با زنان در صورت ضیق وقت آمیزش نكنید. شاید وارد صبح شود.

2- به هنگام روزه‌داری از انجام اعمال شهوت‌انگیز بپرهیزید. چرا كه ممكن است در مواقع حساس نتوانید خودتان را كنترل نمائید.

3- با غذا بازی نكنید، نگوئید نمی‌خورم فقط با غذا بازی می‌كنم. بلكه از این هم بپرهیزید تا از احتمال وارد شدن در مبطلات بپرهیزید.

4- به هنگام غروب تا یقین نكردید از مبطلات بپرهیزید.

و بالاخره در این آیه شریفه هشدار می‌دهد از نزدیك شدن به مرز الهی بپرهیزید. چه بسا این نزدیكی برای شما خطرآفرین باشد.

ب) در داستان حضرت آدم و حوا(علیه السلام) خداوند به آن دو دستور می‌دهد؛ وارد بهشت شوید و بخورید هر چه كه می‌خواهید، و بعد می‌فرماید: "...ولا تقربا هذه الشجره فتكونا من الظالمین"[2](نزدیك این درخت نشوید كه از ستمگران خواهید بود.)

پ) در سوره مبارکه اعراف مجدداً در داستان سكونت حضرت آدم و همسرش در بهشت می‌فرماید: "و یا آدم اسكن انت و زوجك الجنه فكلا من حیث شئتما ولاتقربا هذه الشجره فتكونا من الظالمین"[3] (و ای آدم تو و همسرت در این بهشت آرام گیرید و از نعمت‌های آن گوارا هر چه می‌خواهید بخورید و به این درخت نزدیك نشوید كه از ستمگران خواهید شد.)[4]

ت) خداوند از به جا آوردن نماز در حالت مستی منع نموده و می‌فرماید: "یا ایها الذین آمنوا لا تقربوا الصلوه وانتم سكاری حتی تعلموا ما تقولون..."[5] (ای كسانی كه ایمان آورده‌اید در حالی كه مست هستید به نماز نزدیك نشوید تا بدانید چه می‌گوئید.)

ج) خداوند علاوه بر منع از خوردن اموال یتیم حتی نزدیك شدن به آن را نیز ممنوع كرده و می‌فرماید: "ولا تقربوا مال الیتیم الا بالتی هی احسن حتی یبلغ اشده واوفوا الكیل والمیزان بالقسط"[6] (به مال یتیم جز به نحو احسن و برای اصلاح نزدیك نشوید تا به حد رشد برسند وحق پیمانه و وزن را به عدالت ادا كنید.)

نمی‌گوید مال یتیم را نخورید بلكه می‌گوید حتی به آن نزدیك هم نشوید.

د) نزدیكی به اعمال زشت و قبیح نیز در قرآن کریم ممنوع گردیده است؛ "... ولا تقربوا الفواحش، ماظهر منها وما بطن"[7] (به اعمال زشت و قبیح نزدیك نشوید، خواه آشكار باشد، خواه پنهان یعنی نه اینكه اعمال زشت را انجام ندهید بلكه به آن نزدیك هم نشوید.)

و) نزدیكی به زنا نیز در آیات قرآن کریم منع شده است. "ولا تقربوا الزنی انه كان فاحشه وساء سبیلا"[8] (و نزدیك زنا نشوید كه كار بسیار زشت و بد راهی است.)

در این جا نكته‌ای حائز اهمیت است که نمی‌گوید زنا نكنید بلكه می‌گوید حتی به این عمل زشت نزدیك هم نشوید چون كه هر عملی مقدماتی دارد و زنا نیز مقدماتی دارد از جمله چشم‌چرانی؛ بی‌حجابی؛ كتاب‌های بدآموز؛ فیلم‌های فاسد؛ كانون‌های فساد و... این امور همه موجبات زنا را فراهم می‌آورند.

از نظر اسلام حتی تنها ماندن زن و مرد نامحرم در یك اتاق ولو برای كارهای عادی، پسندیده نیست چرا كه ممكن است موجب وسوسه شده و به تبع زمینه فعل حرام را به وجود بیاورد.

هـ) خدا در قرآن کریم نزدیكی با زنان در ایام حیض را منع نموده و می‌فرماید: "ویسئلونك عن المحیض قل هو اذی فاعتزلوا النساء فی المحیض ولا تقربوهن حتی یطهرن"[9](و از تو درباره خون حیض سۆال می‌كنند بگو چیز زیان‌بار و آلوده‌ای است لذا در حالت قاعدگی از زنان كناره‌گیری نمائید و به آنها نزدیك نشوید تا پاك شوند.)

پی نوشت ها :

1. تفسیر نمونه، ج1، ص652.

2. سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 35.

3. سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 35.

4. ترجمه تفسیر المیزان، ج1، ص131.

5. سوره مبارکه نساء، آیه شریفه 43.

6. سوره مبارکه انعام، آیه شریفه 152.

7. سوره مبارکه انعام، آیه شریفه 151.

8. سوره مبارکه اسراء، آیه شریفه 32.

9. سوره مبارکه بقره، آیه شریفه 222.

منبع :

بیانات حجت الاسلام نورالله ولی نژاد