تبیان، دستیار زندگی
به واسطه‏ى ارتباط با معصومان‏علیه السلام بالاخص امام مهدى‏علیه السلام است كه مى‏توان خداى تعالى را حقیقتاً عبادت كرد و خداى تعالى را شناخت و عارف به خداوند جلّ على‏ شد؛ و به واسطه‏ى ارتباط با آنها است كه خداى تعالى را به یگانگى و احدیت مى‏توان شناخت
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

معنى، لزوم و اهداف ارتباط با امام مهدى ‏علیه السلام

امام زمان

معنى، لزوم و اهداف ارتباط با امام مهدى‏علیه السلام در زمان غیبت كبرى

از مسائل مهم و اختلاف‏برانگیزى كه پیرامون امام مهدى‏علیه السلام مطرح مى‏باشد و كتاب‏هایى نیز در بررسى جوانب آن نوشته و تألیف مى‏شود، ارتباط با امام مهدى‏علیه السلام در زمان غیبت كبرى است. این اختلاف نظرها شامل معنى، لزوم، امكان و یا عدم‏امكان ارتباط، انواع ارتباط و... مى‏باشد. ما در این مقام به بحث و بررسى مختصر پیرامون معنى، لزوم و اهداف ارتباط با امام عصرعلیه السلام خواهیم پرداخت.

الف) معناى ارتباط

(ارتباط) و (مرابطه)، دو مصدر از ماده‏ى ربط مى‏باشند؛ ربط به معناى گره‏زدن و متصل كردن چیزى به چیز دیگر است و به شخصى كه دو چیز را به یكدیگر متصل نماید و پیوند دهد، مرابط گویند؛ یكى از القاب شریف امام زمان‏علیه السلام (مرابط)(1) است ؛ زیرا ایشان وسیله‏ى اتصال و ارتباط بین آسمان و زمین و پیوند دهنده‏ى بین خداى متعال و خلق است.(2)

اما در اصطلاح، ارتباط به معناى رابطه برقرار شدن بین دو شخص است كه گاهى این ارتباط به صورت ملاقات حضورى، یا ارسال توقیع و نامه و یا گاهى به‏صورت مشاهده در عالم رۆیا، مكاشفه و مشاهده و بالاخره گاهى به وسیله‏ى نائب و واسطه‏اى كه نقش ارتباطى بین او و شخص مورد نظرش را ایفاء مى‏كند، مى‏باشد.

با توجه به معانى‏اى كه بدان اشاره شد، ارتباط با امام زمان‏علیه السلام نیز به صورت‏هاى زیر تصور مى‏شود:

-          یا به معناى ملاقات حضورى با ایشان است؛

-           یا به واسطه‏ى نامه و عریضه است؛

-            یا مشاهده‏ى ایشان در عالم رۆیا، مكاشفه و مشاهده است؛

-          یا ارتباط به وسیله‏ى نائب و واسطه بین ایشان و شیعیان است كه در مباحث بعدى به بحث تفصیلى آن خواهیم پرداخت.

حكمت الهى اقتضا مى‏كند كه هر كس را كه خلق مى‏كند، هدایت نیز بفرماید؛ لذا بر خالق لازم است كه تمام دستورات رستگارى را براى مردم ارسال نماید. بنابراین وجود افرادى معصوم در میان مردم براى رساندن امر خدا و نهى او به مردم ضرورى است. انبیا و اوصیاى الهى به‏عنوان واسطه‏ى میان خدا و مردم همواره دستورات و قوانین الهى را به مردم ابلاغ كرده‏اند و آنان را به راه‏هاى كسب منافع و دفع ضررهایشان آگاه نموده‏اند

ب) لزوم ارتباط

یكى از مباحث مربوط به ارتباط با امام مهدى‏ علیه السلام در عصر غیبت كبرى، لزوم ارتباط با آن جناب است كه در این‏جا به بحث پیرامون لزوم ارتباط با امام مهدى‏ علیه السلام نشسته و با توجه به دو دلیل عقلى و نقلى، به لزوم آن پى خواهیم برد.

1. دلیل عقلى: نیاز جامعه‏ى بشرى به هدایت مستمر

از یك سو شكى نیست كه انسان مدنى‏الطبع و داراى گرایش به زندگى اجتماعى است. از طرفى دیگر زندگى اجتماعى نیازمند قانون‏هاى عادلانه است ؛ اما انسان‏ها غالباً براساس منافع خود حركت مى‏كنند و جانب انصاف را نگه نمى‏دارند و همین امر موجب تنازع و كشمكش بین افراد جامعه شده، از این رهگذر آثار سوء آن موجب از هم گسستن اركان جامعه مى‏شود.

امام زمان

بنابراین براى حفظ و پایدارى نظام جامعه و برپایى جامعه‏اى سالم و كامل به چند چیز نیاز است:

الف - قانون دقیق، كامل و محكم كه محدوده‏ى هر فرد را در قبال خویش و جامعه تعیین نماید.

ب - قانونگذار داراى شرایط تام و كامل، یعنى قانونگذارى كه داراى شناخت كاملى از انسان در زمینه‏هاى مختلف از جمله روحى، فطرى، عاطفى، اجتماعى و... باشد، و در وضع قانون نیز انتفاع شخصى براى خویش در نظر نگیرد.

با رجوع به عقل و تأملى پیرامون این قانونگذار، تنها خالق انسان مى‏تواند بهترین قانونگذار و واضع بهترین و كامل‏ترین قوانین بشرى باشد؛ زیرا تنها اوست كه داراى این دو شرط (شناخت كامل از انسان و نیازهاى او و دیگرى عدم‏انتفاع شخصى) مى‏باشد. با این تفاصیل و به مقتضاى حكمت الهى، ابلاغ و رسانیدن آن قوانین به انسان‏ها بر خداوند واجب است.(3) به عبارت دیگر، حكمت الهى اقتضا مى‏كند كه هر كس را كه خلق مى‏كند، هدایت نیز بفرماید(4)؛ لذا بر خالق لازم است كه تمام دستورات رستگارى را براى مردم ارسال نماید. بنابراین وجود افرادى معصوم در میان مردم براى رساندن امر خدا و نهى او به مردم ضرورى است. انبیا و اوصیاى الهى به‏عنوان واسطه‏ى میان خدا و مردم همواره دستورات و قوانین الهى را به مردم ابلاغ  كرده‏اند و آنان را به راه‏هاى كسب منافع و دفع ضررهایشان آگاه نموده‏اند.(5) در حال حاضر نیز وظیفه‏ى تبیین علوم و معارف و قوانین الهى بر عهده‏ى آخرین ذخیره الهى، آخرین وصى خاتم الانبیاء صلى الله علیه وآله، امام مهدى ‏علیه السلام  مى‏باشد.

حال براى كسب این علوم و معارف باید فردفرد انسان‏ها خود را مرتبط با آن نماینده‏ى الهى نمایند و با كسب علوم و  معارف در زمینه‏هاى مختلف، در جنبه‏هاى متعدد پیشرفت نموده و لحظه به لحظه به آن حیات طیبه و مدینه‏ى فاضله‏اى كه مطلوب خداى تعالى است، دست یابند.

2. دلیل نقلى

ایمان

دومین دلیل براى لزوم رابطه با امام مهدى‏علیه السلام، همان آیه‏ى شریفه 200 سوره آل عمران و روایات متعددى است كه در آنها خداى متعال و چهارده معصوم پاك‏علیهم السلام، مۆمنین را به ارتباط با امام مهدى‏علیه السلام امر فرموده‏اند، كه در این‏جا به بیان برخى از روایات وارده در این باب مى‏پردازیم:

محمدبن ابراهیم نعمانى در كتاب غیبت مى‏نویسد: بریدبن معاویة عجلى، از ابوجعفر محمدبن‏على‏باقرعلیه السلام در باره‏ى فرموده‏ى خداى عزّ و جلّ: (یا ایهُّاالذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقواللّه لعلَّكم تفلحون)(6) روایت مى‏كند كه آن حضرت فرمود: صبر كنید بر اَداى فرایض و در برابر دشمنتان پایدارى كنید و با امامتان (كه انتظارش را مى‏كشید) مرابطه نمایید.(7)

و نیز امام صادق‏علیه السلام پیرامون این آیه‏ى شریفه مى‏فرماید:... صبر كنید بر دستورات دینتان، یكدیگر را به صبر در برابر دشمنانتان وادار كنید و مرابطه كنید با امامتان بر آنچه كه به شما امر مى‏كند و بر شما واجب مى‏گرداند.(8)

ج) هدف‏هاو فوائد ارتباط با امام مهدى ‏علیه السلام‏

ارتباط با امام مهدى‏علیه السلام داراى فوائد، آثار و بركات بسیارى است ؛ زیرا اگر این‏چنین نمى‏بود، خداى تعالى در كتاب شریف و با عظمتش، مۆمنین و شیعیان را امر به ارتباط با امامشان‏علیه السلام نمى‏فرمود؛ لذا در این قسمت از بحث به بیان پاره‏اى از این آثار و فوائد خواهیم پرداخت.

به واسطه‏ى ارتباط با معصومان‏علیه السلام بالاخص امام مهدى‏علیه السلام است كه مى‏توان خداى تعالى را حقیقتاً عبادت كرد و خداى تعالى را شناخت و عارف به خداوند جلّ على‏ شد؛ و به واسطه‏ى ارتباط با آنها است كه خداى تعالى را به یگانگى و احدیت مى‏توان شناخت

1. اولین هدفى كه براى ارتباط باامام عصرعلیه السلام مى‏توان بیان نمود، انجام امر الهى است كه اطاعت خداى تعالى فى‏نفسه، موجب قرب به او مى‏شود؛ همان‏طور كه شخصى از امام باقرعلیه السلام، پیرامون بهترین چیزى كه بندگان به خداى تعالى تقرب مى‏جویند سۆال كرد، آن حضرت در جواب فرمودند: بهترین چیزى كه بندگان به وسیله‏ى آن به خداوند عزّو جلّ تقرب مى‏جویند، اطاعت خداوند و اطاعت پیامبر اكرم‏صلى الله علیه وآله و اولى‏الامرعلیه السلام است.(9)

2. برآورده شدن حاجات و استجابت دعوات، از فوائد دیگرارتباط با امام مهدى‏علیه السلام است؛ زیرا براى عرضه آنها به نزد خداى تعالى، نیازمند ارتباط با امام‏علیه السلام هستیم. به عبارت دیگر باید به‏واسطه‏ى ارتباط به آنها و متوسل شدن به آن انوار مقدسه، به خداى تعالى مرتبط  شویم تا دعاهایمان مستجاب و حاجت‏مان برآورده شود. در بحارالانوار از حضرت رضا علیه السلام روایتى در این باره بیان شده است كه فرمود: هرگاه سختى و گرفتارى بر شما وارد شده، به وسیله‏ى ما از خداى عزّ و جلّ كمك بخواهید و این است معناى فرموده خداى تعالى كه: (ولله الاسماءالحسنى فأدعوه به(10)).(11)

3. سومین فایده‏ى ارتباط با امام مهدى‏علیه السلام ،تمسك به حبل الهى و در پى آن هدایت شدن به صراط مستقیم؛ است. همان‏طور در زیارت جامعه در این باره عرضه مى‏داریم: (هدى‏ من اعتصم بكم)؛ یعنى كسى كه تمسك به شما نمود و مرتبط با شما گشت، هدایت شد.(12)

4. فائده‏ى دیگر اینكه، به واسطه‏ى ارتباط با معصومان‏علیه السلام بالاخص امام مهدى‏علیه السلام است كه مى‏توان خداى تعالى را حقیقتاً عبادت كرد و خداى تعالى را شناخت و عارف به خداوند جلّ على‏ شد؛ و به واسطه‏ى ارتباط با آنها است كه خداى تعالى را به یگانگى و احدیت مى‏توان شناخت ؛ همان‏طور كه مۆلف كتاب شریف بصائرالدرجات از امام باقرعلیه السلام روایت كرده است كه فرمود: به سبب ما خدا عبادت مى‏شود؛ به سبب ما خدا شناخته مى‏شود؛ به سبب ما خدا را به یگانگى مى‏شناسند و محمدصلى الله علیه وآله حجاب خداست؛ یعنى واسطه‏ى بین خدا و خلق است.(13)

پی نوشت ها:

1-      حضرت مهدى علیه السلام در توقیعى به شیخ مفید رحمه الله خود را مرابط فى سبیل الله معرفى فرمودند، آنجا كه مرقوم فرمودند: (من عبدالله المرابط فى سبیله...) (كلمة الامام المهدى علیه السلام، 146- احتجاج / 2 / ص 124).

2-      این السبب‏المتصل بین الارض و السماء (دعاى ندبه).

3-      آیه‏ى شریفه‏ى (لقد ارسلنا رسلنا بالبیّنات و انزلنا معهم الكتاب و المیزان لیقوم الناس بالقسط) (سوره حدید، آیه 25) ناظر به همین معنى است.

4-      ربُّناالَّذى أعطى كلَّ شى‏ءٍ خلقه ثم هَدى؛ سوره طه ، آیه 50.

5-      اقتباس از كتاب محاضرات فى الالهیات، تألیف جعفر سبحانى، تلخیص على ربانى گلپایگانى، ص 247 و 248 و 249.

6-     سوره آل عمران، آیه 200.

7-      كتاب الغیبة نعمانى، ص 105؛ تفسیرالبرهان، ج 1، 334.

8-      سیدهاشم بحرانى، البرهان ،ج 1 ،ص 334، ح 8.

9-      محمدبن‏یعقوب كلینى، اصول كافى، 1، 38.

10- سوره‏ى اعراف ، آیه 180.

11-  محمدباقر مجلسى، بحارالانوار، 94، 22، ح 17.

12-  زیارت جامعه كبیره .

13-  بصائرالدرجات / 64.

بخش مهدویت تبیان


منبع: سایت m-mahd - نویسنده محمدی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.