مگر منزل صدر اعظم است؟

حضرت امام خمینی(ره) در تمام مراحل زندگی، چه زمانی كه طلبه گمنامی در مدرسه فیضیه بودند و چه زمانی كه رهبری و مرجعیت شیعیان جهان را بر عهده داشتند، ساده‎زیستی واكتفاءكردن به حداقل زندگی را منش خویش قرار داده بودند و هیچگاه حاضر نشوند سطح زندگی ایشان، از سطح زندگی عموم مردم بالاتر برود.

حجت‏الاسلام رحیمیان می گوید: امام زمانی كه در نجف بودند در یك منزل استجاری كه نو ساز نبود و از جهت سادگی مثل منازل سایر مردم عادی و طلاب بود سكونت داشتند و وقتی به ایشان گفته شد همانند بقیه بزرگان منزلی در كوفه نزدیك شط فرات برایشان اجاره شود تا در ایام تابستان كه هوای نجف گرم و خشك بود به آنجا بروند ایشان امتناع كردند و فرمودند: من چطور می توانم به كوفه روم (و دنبال رفاه خود باشم) در حالی كه بسیاری از مردم ایران در زندان به سر می برند. (1)

حجه الاسلام قرهی می گوید: سطح زندگی و خوراك ایشان واقعاً جوری بود كه من می توانم به جرأت بگویم زندگی داخلی حضرت امام در سطح یك طلبه معمولی مقتصد و حتی پائین تر بود.» (2)

حضرت امام با اینكه نه در نجف و نه وقتی كه از تهران آمدند از خود منزل نداشتند و منزلشان اجاره‎ای و محقّر بود، مقداری زمین كه در حدود 7یا 8 هزار متر در خمین سهم ارث پدری ایشان بود، طی نامه‎ای به حجه الاسلام جلالی خمینی دستور می دهند كه ( جنابعالی وكیل هستید زمین های متعلق به اینجانب را هر چند ناقابل است هر طور صلاح می دانید تقسیم كنید بین فقرا...»(3)

وقتی طلبه‎ای در نجف به ایشان مراجعه می كند كه عبای من پاره است، پولی به من بدهید، امام نیز عبای خودشان را نشان داده می فرمایند: عبای من نیز پاره است.» (4)

حجت الاسلام منزهی از مسئولان دفتر امام نیز در این‏باره می‏گویند:

وضع ساده منزل حضرت امام در قم در طول زندگی، حاکی از قناعت ایشان بود. معروف است که آجرهای پله های حیاط ایشان ساییده شده بود. بنّا می گوید تعدادی آجر تهیه شود تا آن آجرهای ساییده شده را عوض کند، حضرت امام می فرمایند: همان آجرهای ساییده شده را پشت و رو کنید و کار بگذارید.( 5)

ساده زیستی امام از زبان دخترش

فریده مصطفوی دختر امام خمینی(ره) درباره قناعت و ساده زیستی امام می‏گویند:

* امام به جای آنکه لباس نو و رنگارنگ بخرند و مرتب لباس عوض کنند، یک دست لباس برای زمستان و یک دست هم برای تابستان داشتند و همیشه از همان دو لباس استفاده می کردند. ولی از لباس هایشان خوب نگه داری می کردند و در عین حالی که همان لباس قدیمی بود، ولی تمیز بود و همیشه نعلین هایشان برق می زد.

* شاید سال ها و سال ها یک قبا و لباده داشتند و می پوشیدند که همه به صدا در می آمدند که: «فلانی چقدر این قبا را می پوشد!» ولی همین یک قبا آن قدر تمیز بود که شاید کمتر کسی به نظافت ایشان در قم پیدا می شد.

* مراسم عروسی امام بسیار ساده برگزار شده بود؛ با اینکه پدرشان ثروتمند بود و نیز مراسم با شرکت اقوام و دوستان نزدیک انجام شد.

* در مورد مراسم ازدواج فرزندانشان، هم عقد گرفتند و هم عروسی، البته خیلی مختصر و معمولی، جشن های نوه هایشان را هم، چون بعد از انقلاب بود، خیلی ساده برگزار کردند.

البته جهیزیه به دخترهایشان می دادند، ولی جهیزیه ای به اندازه رفع حاجت و خیلی معمولی... یعنی یک فرش معمولی و دو دست رختخواب و مختصری وسایل دیگر... [ایشان] مقید بودند که دختر باید هم مهریه داشته باشد، آن هم باز به حد متعارف یک خانواده معمولی ... و هم مقداری جهیزیه.

* فرش های بیرونی منزل امام ناقص بود. من عرض کردم: اجازه بدهید برای این قسمت خالی فرش تهیه کنم. امام فرمود: آن طرف یعنی در اندرون فرش هست.

 عرض کردم: آنها گلیم است و برای بیرونی خوب نیست. فرمود: مگر منزل صدراعظم است؟ گفتم: فوق منزل صدراعظم است؛ منزل امام زمان است! فرمود: در منزل خود امام زمان هم معلوم نیست چه فرشی افتاده است. (6)

پی نوشت‏ها:

1. سرگذشتهای ویژه از زندگی امام خمینی (ره) ج 5 ص 60

2. همان / ج 6 ص144.

3. همان ج6 ص 39.

4. سیمای فرزانگان ص 450.

5. سیره آفتاب، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، مرکز فرهنگی دبیرخانه مکاتبه و اندیشه قم، دفتر نشر معارف، 1382، ص 79.

6. امام خمینی و روش زندگی، مرکز تحقیقات اسلامی نمایندگی ولیّ فقیه در سپاه، انتشارات منبع، 1380، ج 1، ص 54.

منابع:

پایگاه حوزه نت

پایگاه اندیشه قم

تهیه و فرآوری: عبداله فربود، گروه حوزه علمیه تبیان