شهید مفتح،فاتح انقلابی‌ترین عید فطر

مروری بر انقلابی ترین عید فطر تهران

13شهریور57 نماز عید فطر كه به امامت آیت الله دكتر محمد مفتح در تپه های قیطریه برگزار شد، به بزرگترین راهپیمایی مردمی تا آن زمان تبدیل شد. صدها هزار مرد و زن نمازگزار پس از شنیدن سخنرانی حجت الاسلام دكتر محمدجواد باهنر از قیطریه به سمت مركز شهر حركت كردند.

این راهپیمایی با برنامه ریزی های منسجم گروهی از انقلابیون با محوریت و ابتكار تاریخ ساز آیت الله محمد مفتح كه آن زمان در مسجد قبا فعال بود برگزار شد، چنانكه از شهید مفتح به عنوان مغر متفكر این برنامه یاد می شود. وی كه توانسته بود در طول ماه رمضان در مسجد قبا به خوبی مردم را در مقیاسی بسیار وسیع در راستای اهداف مدنظر هدایت كند، نماز عید فطر و راهپیمایی بعد از آن را به حركتی عظیم علیه رژیم پهلوی تبدیل كرد.

عید فطر سال 57 برای نخستین بار تمام زنان باحجاب اسلامی پیشاپیش جمعیت حضور داشتند و نیز برای اولین بار حكومت اسلامی به عنوان خواست نهایی مردم در این راهپیمایی مطرح شد .

شهید مفتح مرحله بعدی برنامه خود را در سطحی بسیار وسیع تر برای پس از راهپیمایی نماز عید فطر طراحی كرده بود. در ساعت نُه ونیم صبح، اقامه نماز عید فطر توسط دكتر مفتح پایان یافت. بلافاصله پس از اتمام نماز، حجت الاسلام محمدجواد باهنر به سخنرانی درباره نهضت اسلامی و قیام مردم مسلمان ایران پرداخت. طبق گزارش های ماموران ساواك كه بعد از انقلاب به دست آمد، «لحظه به لحظه بر تعداد دوازده هزار نفری جمعیت در تپه قیطریه افزوده می شد.» در گزارش ساواك آمده است: «در ساعت 45: 9 سخنرانی باهنر خاتمه یافت كه یاد شده از دولت انتقاد و مردم را تحریك و اظهار داشت این روش دولت فریبكارانه است. سپس دكتر مفتح سخنرانی را آغاز نمود و در حال حاضر مشغول سخنرانی می باشد. ضمنا جمعیت در حدود 14000 نفر در قیطریه حضور دارند. امضاء: برنیانفر»

براساس برنامه ریزی آیت الله مفتح، بسیار ضروری بود كه پس از نماز عید نیز راهپیمایی انجام پذیرد و بنابراین مراسم خود نماز عید فطر می بایست بدون خشونت شروع و پایان می یافت كه شهید مفتح برای اغفال رژیم و در نتیجه دسترسی به هدف خود، از تاكتیك دعوت مردم به نظم و آرامش استفاده كرد؛ چنانكه در گزارش دیگری از ساواك آمده است: «نامبرده (مفتح) در سخنرانی خود اظهار داشت ما هیچ كس را به عنوان سخنگوی روحانیون قبول نداریم به جز آقای خمینی و این خواسته را به خبرنگاران خارجی نیز گفته ایم و از مردم دعوت نمود روز پنج شنبه را به عنوان همدردی با شهدا تمام مغازه ها و بازار را تعطیل نمایند و در خاتمه ضمن انتقاد از دولت و حكومت، مردم را به نظم و آرامش دعوت كرد.»

طبق برنامه ریزی قبلی، همچون راهپیمایی صورت گرفته از منزل تا محل برگزاری نماز، این بار نیز پس از اتمام نماز عید فطر، ابتدا حركت مردم با سردادن صلوات و سپس تكبیرهای عید فطر آغاز شد اما پس از چند دقیقه به شعارهای انقلابی علیه شاه و رژیم پهلوی تبدیل شد و جمعیت نمازگزار با در دست گرفتن پلاكاردهایی كه از قبل تدارك دیده شده بود، از خیابان دكتر شریعتی به سمت جنوب به حركت درمد.

روزنامه اطلاعات فردای آن روز نوشت: «اجتماع عظیم مردم تهران در یكی از نقاط شمالی شهر در پایان مراسم خودبه خود به تظاهرات منسجمی تبدیل شد. حركت مردم به سمت جنوب، شرق و غرب قیطریه با سردادن شعارهای "الله اكبر، زنده باد امام خمینی" و با پخش اعلامیه هایی همراه بود.»

در این راهپیمایی مردم دعوت به راهپیمایی دیگری در روز پانزدهم و هفدهم شهریور شدند. ساواكی ها شهید مفتح را به شدت مضروب نمودند و روز بعد او را دستگیر و به مدت دو ماه زندانی كردند.

بزرگ ترین نمایش قدرت انقلابیون در نماز عید فطر تهران بود. در چهار گوشه ی تهران چهار نمازبرگزار شد. تظاهرات كه از ساعت 8 صبح آغاز شده بود، بعد از ساعت 9 شب ، خاتمه یافت در حالی كه جمعیت مسیری طولانی از شمال تا جنوب تهران را طی كرده بودند. مردم پس از گذشتن از جاده قدیم شمیران، خیابان تخت طاووس، خیابان عباس آباد خیابان پهلوی و میدان 24 اسفند( انقلاب) سرانجام در میدان راه آهن در حالی كه بیش از 12 ساعت را پیموده بودند ، به تدریج متفرق شدند. خواست اصلی مردم در این راهپیمایی، حكومت اسلامی، آزادی تمام زندانیان سیاسی بود .

در خاتمه این راهپیمایی، روز پنج شنبه شانزدهم شهریور به یاد شهدای میدان ژاله تهران و مشهد و قم تعطیل عمومی اعلام شد. مردم یكدیگر را به شركت در تظاهرات آن روز دعوت می كردند. در این روز، شهر ایلام طی درگیری های شدید نروهای امنیتی با مردم، چهار شهید داد. در همدان، مجسمه داریوش را شكستند و در دیگر شهرهای كشور نیز نماز عید فطر به راهپیمایی های ضد دولتی تبدیل شد.

حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت راهپیمایی عید فطر خطاب به ملت ایران پیامی انتشار دادند كه به سرعت در سطح كشور پخش شد. در بخش هایی از آن پیام آمده بود:

عید سعید بزرگ مسلمانان و شجاع ایران را تبریك می گوییم. عید فطر امسال عید حماسه و جنبش هر چه بیشتر تمام جناح های ملت ایران بود. ملت عظیم الشان ایران نهضت خود را ادامه داده و هرگز سستی به خود راه ندهید كه نمی دهید. مطمئن باشید به امید خدا پیروزی و سرافرازی نزدیك است. پس از ماه مبارك رمضان گمان نشود كه تكلیف الهی فرق كرده است .به حرف های فریبنده شاه و دولت و طرفداران اندك آنان گوش ندهید كه جز برای به دست آوردن فرصت های شیطانی چیزی نیست.همچنین در این روز، دولت طی اعلامیه ای كه بارها از رادیو وتلوزیون قرائت شد و در روزنامه ها نیز درج گشت، هرگونه تجمع و تظاهرات را در سطح كشور ممنوع اعلام كرد.

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان

منبع: آیه های انتظار