عزت نفس در نوجوانان
یکی از عوامل بسیار مهم در رفتار سالم، عزت نفس است. بسیاری از نوجوانان و جوانان به علت ضعف در عزت نفس به رفتارهای ناسالم و آسیب‌های اجتماعی روی می‌آورند. عزت نفس عبارت است از احساس ارزشمند بودن. این حس از مجموع افکار، احساس‌ها، عواطف و تجربیات فرد در طول زندگی ناشی می‌شود. عزت نفس هنگامی به وجود می‌آید که نیازهای ابتدایی زندگی فرد به نحو مناسبی ارضا شده باشند. کودکان و نوجوانان زمانی از عزت نفس زیاد بهرە مند می‌شوند که بتوانند، احساسات مثبتی را به کمک عوامل زیر تجربه کنند:
همبستگی:
این احساس زمانی تجربه می‌شود که نوجوان از پیامدهای مهم زندگی خود راضی باشند.
بی‌همتایی:
این احساس هنگامی به وجود می‌آید که نوجوان بتواند صفات یا ویژگی‌هایی که موجب تفاوت و تمایز او از دیگران می‌شود بشناسد و به آن ها احترام بگذارد.
قدرت:
احساس قدرت وقتی به وجود می‌آید که نوجوان بداند منابع، فرصت و قابلیت آن را دارد که بر شرایط زندگی خود اثر بگذارد.
الگوها:
نوجوان به مدد الگوهای انسانی، فلسفی و عملیاتی، مدل‌هائی برای خویش فراهم میکند تا او را در استقرار معنی‌دار، هدف‌ها، آرمان‌ها و معیارهای شخصی کمک کند. به عبارت دیگر عزت نفس عبارت است از شناسائی خود و ارزش گذاردن به آن.
عوامل مۆثر در عزت نفس قوی عبارتند از:
1- خود آگاهی و شناسایی خود 2- ارزش گذاردن به هر آن‌چه که هست 3- باور به بی‌همتایی و بی‌نظیر بودن خود.
در پایان توجه شما را به مقایسه ایی که درباره دو نوجوان یکی با عزت نفس بالا و دیگری با عزت نفس پایین جلب می نماییم:
نوجوانی که از عزت نفس بالایی برخوردار است از ویژگی های زیر برخوردار است:
*مستقل عمل می کند (در مورد استفاده از وقت ،پول و لباس) *احساس مسئولیت می کند و خود تصمیم می گیرد. *به دیگران در صورت لزوم کمک می کند. *به پیشرفت هایش افتخار می کند و گاهی از خود تعریف می کند. *از تغییر مثبت و نوآوری استقبال می کند. *عواطف و هیجان های خود را نشان می دهد و ابراز می کند. * مسائل و مشکلات و ناکامی ها را با شکیبایی تحمل می کند. *فردی متکی است و تصویری منفی از خود دارد(نمی دانم ،می توانم) *احساس می کند که دیگران برای او ارزشی قائل نیستند. *در رویاروی با مسائل و مشکلات و ناکامی ها احساس درماندگی می کند. *برای ضعف های خود، دیگران را سرزنش میکند و به شانس نسبت می دهد. *زود نا امید می شود، بهانه جویی می کند و نمی تواند انتقاد را بپذیرد. *عواطف و هیجان های خود را نشان نمی دهد و ابراز نمی کند. *به سهولت تحت تأثیر دیگران قرار می گیرد و کاری را چشم بسته انجام می دهد.و نوجوانی که از عزت نفس پایینی برخوردار است از ویژگی های زیر برخوردار است:
مرکز یاگیری سایت تبیان - دکتر مامک هاشمی تنظیم: مریم فروزان کیا
