اصحاب و یاران امام علی ابن موسی الرضا(صفوان بن یحیی)

او در كسب و تجارت با عبدالله بن جندب و علی بن نعمان كه هر دو از جمله شیعیان شایسته بوده‌اند، شریك بوده است. هر یك از آنان در روز پنجاه و یك ركعت نماز می‌خوانده‌اند كه شامل نمازهای یومیه و نوافل آن‌ها می‌شده.

صفوان بن یحیی

عابدی زاهد، محدثی جلیل القدر و فقیهی مسلم و بامنزلت از اصحاب امام رضا (علیه السلام) بوده است. پدر او از راویان حدیث امام صادق (علیه السلام) و خودش جزء محدثان امام رضا و امام جواد (علیهما السلام) و وكیل امور آن بزرگواران بوده است.

در كتب رجالی، همه از صفوان به عنوان فردی مورد اطمینان و ثقه یاد كرده‌اند و تمام روایات او را مورد تأیید قرار داده‌اند و او را فقیهی مسلم دانسته‌اند.

صفوان، مرد زهد و تقوی

همان گونه كه بیان شد، صفوان از چهره‌های برجسته و درس آموختگان حقیقی مكتب اهل بیت (علیهم السلام) بوده و در حد كمال از محضر شریف آنان، كسب علم و فضیلت نموده است.

در همین زمینه روایت شده كه او در كسب و تجارت با عبدالله بن جندب و علی بن نعمان كه هر دو از جمله شیعیان شایسته بوده‌اند، شریك بوده است. هر یك از آنان در روز پنجاه و یك ركعت نماز می‌خوانده‌اند كه شامل نمازهای یومیه و نوافل آن‌ها می‌شده.

در یكی از سال‌ها، كه این سه نفر به اتفاق به حج خانه‌ خدا مشرف شده بودند، در بیت الحرام با همدیگر عهد نمودند، كه هر یك از آنان وفات نمود دیگری نمازهای او را به جای بیاورد و روزه‌های او را نیز بگیرد.

مدتی كه از این ماجرا گذشت، از بین آنان تنها صفوان زنده ماند و دو شریكش بدرود حیات گفتند. از این رو صفوان بنابر پیمانی كه بسته بود، در هر شبانه روز یكصد و پنجاه و سه نماز به جای می‌آورد و در هر سال، سه ماه روزه می‌گرفت و زكات اموالش را سه مرتبه حساب می‌كرد. ضمن این كه هر صدقه‌ای از طرف خودش در راه خدا می‌داد، دو برابرش را از طرف آن دو بخشش می‌نمود و ثوابش را به روح آنان هدیه می‌كرد.

از این داستان می‌توان به نهایت اخلاص و پایبندی او به عهد و پیمانش پی برد و از اهمیت این خصلت نیكو آگاه شد. و همچنین می‌توان ورع و پرهیزكاری او را مشاهده كرد كه تا چه‌ اندازه به انجام عبادات و تكالیف الهی پایبند بوده است. و در همین زمینه یعنی مراعات تقوی و احتیاط در اعمال، داستان دیگری از او نقل شده كه باز هم از زهد و پاكدامنی او حكایت می‌كند.

روایت شده كه زمانی صفوان برای سفر به كوفه از شخصی شتری را كرایه نمود. پیش از سفرش یكی از آشنایانش مقداری پول به او داد تا به رسم امانت به یكی از اهل كوفه برساند. و صفوان از آن رو كه از كرایه دهنده شتر اجازه حمل این بار را نگرفته بود، تا انتهای سفر آن امانت را درون بارهای شتر قرار نداد، و خودش آن را حمل نمود.

در انتها، همان گونه كه پیش از این نیز بیان شد، باید گفت كه صفوان یكی از راویان و اصحاب مورد اطمینان و نزدیك ائمه (علیهم السلام) بوده و مقام و درجاتش بیش از آن است كه در این جا بیان شود. و اشاره به همین قول شیخ طوسی (ره) كافی است كه پیرامون او گفت:

در نهایت، صفوان بن یحیی در سال دویست و ده هجری در مدینه وفات نمود. و حضرت امام جواد (علیه السلام) برای او حنوط و كفن فرستاد، و به اسماعیل بن موسی (علیه السلام) امر فرمود، كه بر پیكر او نماز بگذارد.

منبع:آستان قدس رضوی

بخش حریم رضوی