شانزدهمین اجلاس سران جنبش عدم تعهد

تهران هفته جاری میزبان حدود 50 تن از سران کشورهای عضو جنبش عدم تعهد (نم) و نمایندگان حدود 120 کشور جهان است که به تنهایی بیش از 75 درصد جمعیت جهان را تشکیل می دهند، می باشد. این جنبش پس از مجمع عمومی سازمان ملل متحد به عنوان یکی از بزرگترین سازمان‌های بین‌المللی است که می تواند تاثیرگذاری لازم را ایفا کند. اگرچه این جنبش در سال‌های جنگ سرد و اوج تقابل غرب و شرق برای ایجاد نوعی نگاهی مستقل، تشکیل شد اما امروز می تواند همان نقش گذشته را اما بسیار پررنگ‌تر در برابر جبهه یکه تاز غرب ایفا کند. اکثر کشورهای تشکیل دهنده این جنبش دارای ثروت‌های مادی و معنوی بی‌شماری هستند که متاسفانه حکومت‌های وابسته و تسلط غرب و بر آنها مانع از گسترش این توان و بهره گیری مناسب از ظرفیت‌هایشان شده است. واقعیت این است که 5 عضو دائم شورای امنیت که بر اساس قواعد جنگ جهانی دوم توانستند به این حق نامشروع دست‌یابند، امروز در عرصه جهانی دارای قدرتی بسیار بیشتر از این 120 عضو هستند اما این مساله به معنای نادیده‌گرفتن توان این کشورها نیست و باید با مدیریتی درست بتوان این ظرفیت را فعال کرد.

جمهوری اسلامی ایران به عنوان قدرتی منطقه‌ای که تاکنون توانسته در برابر قلدری های غرب حداقل در منطقه ایستادگی کند، این توان را دارد که در دوران ریاستش در جهت فعال کردن این جنبش به نحوی مطلوب اقدام کند و ظرفیت‌های آن را به حالت بلفعل در‌ آورد. نکته مهم در این میان برخی حکومت‌های وابسته موجود در این جنبش است که خوشبختانه روند بیداری اسلامی تا حدودی از مشکلات موجود بر سر راه را کاسته است اما دیگر حکومت‌های عضو جنبش در آسیا و آفریقا کماکان با این مشکل دست و پنجه نرم می کنند. این مساله باعث کاهش توان جنبش شده است که در این راستا می توان از ظرفیت جنبش برای حل این بحران‌های و مسائل نیز بهره جست. جنبش عدم تعد به دلیل وابستکی در بسایر از امورات اقتصادی، علمی و فنی به غرب توان مقابله مطلوب با کشورهای قدرتمند را ندارد که در این راستا نیز باید کشورهایی پیشرو در علم چون جمهوری اسلامی برای رفع نقایص این کشورها اقدام کنند که خوشبختانه ایران از این مساله به خوبی استقبال کرده است و آماده همه‌گونه همکاری است.

ریاست جنبش عدم تعهد در شرایطی به جمهوری اسلامی ایران رسیده است که از حدود یک سال و نیم گذشته شاهد روند رو به رشد بیداری اسلامی در منطقه بوده‌ایم. این شرایط به نوبت خود امکان بهره‌برداری مطلوب از شرایط ایجاد شده را پدید آورده و با توجه به تاثیرگذاری جمهوری اسلامی در منطقه می توان این مقوله را در میان سایر کشورهای اسلامی عضو جنبش که به بیداری اسلامی نپیوسته اند، تسری و توسعه داد. جنبش عدم تعد این ظرفیت را دارد که با فراغت از حکومت‌های خودکامه، در جهت اصلاح امور جهان حرکت کند و گاهی در جهت تغییر ساختارهای بین المللی فاسد و یکجانبه بردارد. امروزه با تسری و گسترش بحران اقتصادی در اروپا و رکود حاکم بر اقتصاد جهانی، می‌توان با قدرت در عرصه تغییرات جهانی وارد شد و گامی در جهت بهبود اوضاع و شرایط برداشت.

مهمترین نکته‌ای که جمهوری اسلامی ایران می تواند از برگزاری این اجلاس بهره‌برداری کند، از بین بردن هجمه های غرب در مورد انزوای ایران است. شرایط ایجاد شده در مورد پرونده هسته ای و عملکرد غیرحقوقی و غیر قانونی شورای امنیت در قبال ایران، این ذهنیت را برای غرب پدید آورده است که ایران یارای مقابله و دوام در جامعه جهانی را نخواهد داشت و از عرصه جهانی حذف خواهد شد و یا حداقل به انزوا کشیده می شود. این تصور برای غرب به لحاظ برخی اقداماتشان پدید آمده است که در این راستا برگزاری اجلاس سران در تهران می تواند این خواب را از سر غرب بپراند. حضور حدود 120 کشور در اجلاس علی رغم تمام تلاش های غرب برای عدم حضور آنان، نشانگر عدم انزوای ایران است که به نوبه خود در تقویت اقتدار ملی موثر واقع می‌شود. در این راستا جمهوری اسلامی ایران باید بکوشد تا ایجاد دبیرخانه دائمی جنبش عدم تعهد در دستور کار قرار گرفته و به تصویب برسد.