حکایت روباه و خروس

درباره انیمیشن «روباه كلك،خروس زیرك»

پس از گذشت مدت زمانی كوتاه از راه‌اندازی و آغاز پخش سراسری این شبكه بر آن شدیم تا به محل تولید یكی از انیمیشن‌ها برویم و گزارشی از مراحل مختلف ساخت آن تهیه كنیم و از تكنیك‌ها و روش‌های موجود در این حرفه آگاه شویم.

پس از هماهنگی با حاج‌محمدی، مدیر روابط عمومی مركز پویانمایی صبا، در ظهر یكی از روزهای تابستان به خانه‌ای قدیمی و با ساختاری جالب توجه در خیابان شریعتی می‌روم. در بدو ورودم از استودیویی كه دوبله سری دوم مجموعه «روباه كلك، خروس زیرك» انجام می‌شود، دیدن می‌كنم.

این مجموعه كه به كارگردانی میترا عبدی  و تهیه‌كنندگی علی صمیمی‌زاد در حال تولید است، روایتگر تعقیب و گریز‌ها و ماجراهای میان دو كاراكتر آشنای ادبیات فارسی یعنی روباه و خروس است كه در طول این كشمكش‌ها و رقم خوردن اتفاقات جانبی، پیام‌های داستان به صورت ضمنی آموزش داده می‌شود.

این كار دارای فضایی طنز و نیمه موزیكال است و سری دوم آن 20 قسمت 17 دقیقه‌ای را شامل می‌شود. مركز صبا اجرای طرح و به نوعی تهیه‌كنندگی آن را به عهده دارد و در آن از تكنیك كات اوت و تركیبی از سه‌بعدی و دوبعدی استفاده شده است.

وارد استودیویی كوچك كه دو میكروفن در آن تعبیه شده است و روبه‌روی آن یك ال سی‌دی برای نمایش فیلم یا آثار دیگر برای ارتباط بیشتر صداپیشه قرار دارد، می‌شوم. رفته‌رفته اكبر منانی و علی همت، گویندگان دو نقش اصلی یعنی روباه و خروس نیز در استودیو حضور می‌یابند.

پندهای اخلاقی در قالب قصه‌ای آشنا

پیش از آغاز ضبط با میترا عبدی درباره ویژگی‌های این مجموعه و حوزه ساخت انیمیشن گفت‌و‌گو می‌كنم.

وی ابتدا با اشاره به انجام دوبله پیش از تولید انیمیشن در این سری از كار می‌گوید: در این كار ابتدا دوبله انجام می‌شود و گوینده‌ها روی استوری بورد به جای كاراكتر‌ها صحبت می‌كنند. پس از آن انیماتورها پلان را انیمه می‌كنند. به نظرم نتیجه كار به این شیوه دقیق‌تر خواهد بود و دوبلور هم راحت‌تر می‌تواند به جای شخصیت‌های داستان صحبت كند.

عبدی درخصوص تفاوت میزان هزینه در این روش با روش مرسوم می‌افزاید: اولین بار است كه از این شیوه استفاده می‌كنم، اما تصور می‌كنم هزینه كار در این حالت كمی افزایش پیدا كند، زیرا به هر حال ممكن است به‌صورت ناخواسته بعضی بخش‌ها در روتوش نهایی تغییر كند. در سری اول این مجموعه كه در حال پخش از شبكه پویانمایی است، از این روش استفاده نكردیم و متاسفانه به دلیل آن كه كار حالت موزیكال داشت در سینك كردن تصاویر تا حدودی با مشكل مواجه شدیم.

كارگردان مجموعه روباه كلك، خروس زیرك درباره تفاوت‌های كلی سری دوم با سری نخست می‌گوید: داستان و تم كلی كار، قصه روباهی است كه در تلاش برای به چنگ آوردن خروس است و خروس با زیركی خود یا كمك از شخصیت‌های دیگر قصه از دست او فرار می‌كند. ما سعی كرده‌ایم در خلال نمایش این ماجراها، پندهایی را هم مطرح كنیم. در این سری بعضی كاراكترهایی مثل شغال به مجموعه اضافه می‌شوند. همچنین در یك قسمت تكم‌چی هنگام برداشت محصول و برای نوید دادن عید وارد داستان شده و در واقع این شغل به كودكان معرفی می‌شود، اما در مجموع كاراكترها براساس دو شخصیت اصلی خروس و روباه طراحی شده و كنار هم قرار گرفته‌اند. از همان ابتدای تولید این مجموعه، تاكید بر آن بود كه نتیجه نهایی فقط جنبه سرگرم‌كننده نداشته باشد، بلكه در آن مفاهیم آموزشی و نكات آموزنده و اخلاقی هم برای كودكان مطرح شود.

پس از ضبط صداها هم انیمه كردن را كه تا حدودی هم پیش رفته است، ادامه خواهیم داد. پیش‌بینی می‌كنم تا بهار سال آینده كل كار به پایان برسد.

وی در ادامه با مطلوب‌تر و جاافتاده‌تر دانستن سری دوم مجموعه در قیاس با بخش نخست آن معتقد است داستان اصلی همچون كارتون موش و گربه بی‌پایان است و ماجراهای آن قابلیت ادامه یافتن در سری دیگری را هم دارد.

مراحل نگارش انیمیشن روباه كلك، خروس زیرك از اردیبهشت سال 90 آغاز شده و تا یك ماه قبل ادامه یافته است. البته مرحله استوری بورد هم چند ماه بعد به طور همزمان شروع شده است كه در واقع چارچوب و كلیت انیمیشن را تشكیل می‌دهد.

وقتی گفت‌و‌گویمان با میترا عبدی به پایان می‌رسد با اكبر منانی، پیشكسوت عرصه گویندگی و صدای آشنایی كه زبل خان، پوآرو، گالیور و صدها كاراكتری كه با آنها خاطره داریم را برایمان زنده می‌كند، صحبت می‌كنم.

وی ابتدا نقش خود را چنین توضیح می‌دهد: من در این كار به جای روباه حرف می‌زنم. كاراكتری كه تمام عمر به دنبال گرفتن خروس است و هرگز موفق نمی‌شود. در این مجموعه نشان داده می‌شود كه در نهایت حق پیروز میدان است ودر واقع روباه شخصیتی است كه برای رسیدن به هدفش از روشی نادرست استفاده می‌كند.

منانی با اشاره به فراوانی روایات و داستان‌های برگرفته از دو كاراكتر روباه و خروس در ادبیات فارسی می‌گوید: از این قصه در ادبیات ما به وفور استفاده شده است.

در سری قبل این مجموعه هم همین دو”‰شخصیت اصلی و ماجراهای میان آنها نمایش داده می‌شود، تنها با این تفاوت كه گویندگی در این بخش ابتدا انجام می‌شود.

وی تفاوت‌های این روش را با رویه مرسوم در بخش دوبله این طور بیان می‌كند: زمانی كه دوبله روی تصویر انجام می‌شود یك نوع بده‌بستان میان دوبلورها به وجود می‌آید كه از نظر حسی كار را راحت‌تر می‌كند. به هر حال جواب سلام، علیك است.

هرچند برای گوینده‌های حرفه‌ای چندان تفاوتی نمی‌كند و شاید تنها 10 درصد از كیفیت كار كم كند. البته باید گفت این روش مزیت‌هایی هم دارد، به عنوان مثال سرعت كار بالا می‌رود. اما خود من راحت‌تر هستم با شیوه قبلی كار كنم. بخصوص در مجموعه‌هایی مثل این كار كه دو كاراكتر دائم در تعامل و درگیری هستند.

تمام تلاشم را برای دوبله این كاراكتر صرف كرده‌ام

علی همت كه صداپیشه نقش خروس است در استودیو حضور دارد و درباره این كاراكتر می‌گوید: به هر حال دو كاراكتر خروس و روباه از قدیمی‌ترین شخصیت‌های ادبیات نمایشی بویژه در بخش كودك و نوجوان هستند كه معمولا داستان‌ها و ماجراهای جالبی بین آنها اتفاق می‌افتد. متاسفانه من سری اول كار را ندیده بودم و فكر نمی‌كردم تا این حد مورد استقبال قرار گرفته باشد. اما وقتی مجموعه كامل شده آن را مشاهده كردم بسیار برایم جالب توجه بود.

وی در پاسخ به این كه ضبط صدای دوبلورها در مرحله ابتدایی چه تاثیری بر روند كیفی كار خواهد داشت، می‌افزاید: این حالت تاثیر خاصی بر نتیجه كار نمی‌گذارد؛ اما ما به شیوه ضبط صدا روی تصویر بویژه در بخش انیمیشن عادت كرده‌ایم و با آن روش بهتر می‌توانیم با كار ارتباط برقرار كنیم.

داستان و تم كلی كار قصه روباهی است كه در تلاش برای به چنگ‌آوردن خروس است و خروس با زیركی خود یا كمك از شخصیت‌های دیگر قصه از دست او فرار می‌كند

همت پیش از این، یك‌بار دیگر تجربه دوبله به این روش را در انیمیشن «شهرعسلی» پشت سر گذاشته است. وی درخصوص كاراكتر خروس می‌گوید: من تمام تلاش خود را كرده‌ام كه هر چه در توان دارم برای بهتر شدن این نقش صرف كنم. نقش خروس را بسیاری از گوینده‌ها تاكنون صداپیشگی كرده‌اند، از جمله زنده‌یاد مهدی آزیر كه در واقع خودشان هم به نوعی مبدع این نقش بودند و بسیار زیبا هم آن را ادا كرده بودند. من هم بی‌تاثیر از شیوه و لحن گویندگی آنها برای این كاراكتر نبوده‌ام.

ناهید امیریان، مدیر دوبلاژ كار هم به جمع گویندگان اضافه می‌شود. كار ساعت دو بعدازظهر آغاز می‌شود.

اكبر منانی، علی همت، مینا شجاعی، كریم بیانی و كتایون اعظمی هم در استودیو حضور دارند. بیرون استودیو می‌نشینیم تا نظاره‌گر بخشی از دیالوگ‌گویی آنها باشیم.

صدابردار، رامین آریاشكوه تنظیمات لازم را برای ضبط صدا انجام می‌دهد. میترا عبدی هم تصاویر استوری‌بورد را در دست دارد و به دقت به نحوه ادای دیالوگ‌ها توجه می‌كند و نكات لازم را به دوبلورها تذكر می‌دهد.

شغال، روباه، خروس و گل‌بی‌بی نقش‌هایی هستند كه صدایشان فضایی تخیل‌انگیز را در ذهنمان تداعی می‌كند.

هریك از صداپیشگان از لحن خاصی بهره می‌برند و به قدری احساس را چاشنی كارشان می‌كنند كه گمان می‌كنی هیچ تصویری پیش‌رویشان قرار ندارد و تنها یك میكروفن در استودیویی سربسته، واسطه‌ای برای كنش و واكنش است.

در حالی كه عقربه‌های ساعت از چهار بعدازظهر می‌گذرد و با گروه سازنده انیمیشن روباه كلك، خروس زیرك خداحافظی می‌كنم و از فضای استودیو خارج می‌شوم.