اوصاف سه گانه بهشت !
جریان دائمی نهرها و میوه های دائمی و سایه همیشگی سه وصف بهشت متّقین است. میوه های آنجا مانند دنیا فصلی نیست بلکه، در همه فصول همه نوع میوه یافت میشود؛ و نیز سایه آنها همیشگی است و همانند سایه های دنیا نمیباشد که از اول صبح تا مغرب بچرخد و در ظهر نیز اندکی سایه موجود نباشد بلکه سایه های آنجا نیز مانند سایر نعماتش جاویدان است.
اوصاف بهشت
طبق آیه شریفه: «مثل الجنّه التّی وُعد المتّقون تجری من تحتها الانهار اُکلها دائمٌ و ظلّها تلک عقبی الّذین اتّقوا» (1) بهشتی که به پرهیزکاران وعده داده شده است نهرهای آب از زیر درختانش جاری است میوه های آن همیشگی و سایههایش دائمی است و این سرانجام کسانی است که پرهیزکاری پیشه کردهاند.
جریان دائمی نهرها و میوه های دائمی و سایه همیشگی سه وصف بهشت متّقین است. میوه های آنجا مانند دنیا فصلی نیست بلکه، در همه فصول همه نوع میوه یافت میشود؛ و نیز سایه آنها همیشگی است و همانند سایه های دنیا نمیباشد که از اول صبح تا مغرب بچرخد و در ظهر نیز اندکی سایه موجود نباشد بلکه سایه های آنجا نیز مانند سایر نعماتش جاویدان است.
نخستین کسی که وارد بهشت میشود چه کسی است؟
در بسیاری از آیات قرآن در مورد مقام والای شهیدان بحث و گفتگو میشود از جمله: «ولا تحسبنّ الّذین قتلوا فی سبیل الله امواتاً بل احیاءٌ عند ربهم یرزقون»(2) نپندارید کسانی که در راه خدا کشته شدهاند مردهاند بلکه زندهاند و در نزد پروردگارشان روزی میخورند؛ و نیز در آیه ای دیگر میفرماید: «والذین قتلوا فی سبیل الله فلن یضل اعمالهم سیهدیهم و یصلح بالهم و یدخلهم الجنه عرفها لهم»: کسانی که در راه خدا کشته شدند خداوند هرگز اعمالشان را نابود نمیکند و بزودی آنها را هدایت کرده و کار آنها را اصلاح میکند و آنها را به بهشتی که اوصاف آن را برای آنان بازگو کرده وارد میکند.
در روایتی از نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) است که میفرماید: اِنّ الله یقول اَعدَدتُ لعبادی الصّالحین ما لاعینُ رأت، ولا اذنٌ سَمِعَت، و لا خطر علی قلب بشر خداوند میفرماید: برای بندگان صالحم پاداش هایی فراهم کردهام که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده، و بر فکر کسی نگذشته است
در اسلام کمتر کسی به پای مقام شهید میرسد شهیدانی که با اخلاص نیت به سوی میدان نبرد رفته و خون خود را نثار درخت اسلام مینمایند و «اصلاح بال» در واقع همان حیات جاودانی است که شهیدان در سایه آن آماده حضور، نزد پروردگار، با کنار رفتن حجابها و پردهها میشوند(3)؛ و مقام والای آنها در روایات بی شماری از پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله) و معصومین (علیهم السلام) ذکر شده است از جمله امام رضا(علیه السلام) از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) چنین نقل میکند: «اول من یدخل الجنه الشهید»: نخستین کسی که داخل بهشت میشود شهید است.(4)
اهم لذات روحانی در بهشت کدام است؟
در آیات قرآن مجید گاهی از لذّات و نعماتی یاد میشود که از افق افکار همه انسانها و از دایره اندیشه و تصور و خیال و وهم بیرون است چنانچه میفرماید: «فلا تعلم نفسٌ ما اخفی لهم من قرهِ اعین جزاءً به ما کانوا یعملون» (5) هیچ کس نمیداند چه پاداش هایی که مایه روشنی چشمهاست برای آنها نهفته شده است. این جزای اعمالی است که انجام میدادند.
امام رضا (علیه السلام) از رسول خدا (صلی الله علیه وآله) چنین نقل میکند: «اول من یدخل الجنه الشهید» : نخستین کسی که داخل بهشت میشود شهید است
در روایتی از نبی اکرم (صلی الله علیه وآله) است که میفرماید: اِنّ الله یقول اَعدَدتُ لعبادی الصّالحین ما لاعینُ رأت، ولا اذنٌ سَمِعَت، و لا خطر علی قلب بشر (6) خداوند میفرماید: برای بندگان صالحم پاداش هایی فراهم کردهام که هیچ چشمی ندیده و هیچ گوشی نشنیده، و بر فکر کسی نگذشته است.
در آیه و روایت فوق که بسیار سربسته به مواهب عظیم و معنوی و روحانی بهشتیان اشاره میکند از جمله آیاتی است که در وصف نعماتی آمده که هیچ کس حتی پیامبران مرسل و فرشتگان تقرّب الهی نیز نمیتوانند به حقیقت آن پی ببرند که خداوند چه پاداشی برای بندگان خاصّش قرار داده است ولی آن چه مسلم است این است که مقربان خدا به درجاتی از قرب ذاتِ پاکِ او، مراحلی از وصال دیدار او و مراتبی از عنایات و الطاف او میرسند که تا کسی به آن نرسد نمیتواند آن را درک کند.
پی نوشت ها :
1- رحمن / 29.
2- رعد / 30.
3- احزاب / 35.
4- احزاب / 44.
5- سجده / 17.
6- پیام قرآن، ص 303.
بخش قرآن تبیان
منبع:
کریمی، فاطمه؛ تصویر بهشت و بهشتیان در قرآن