روزهای سیاه و سپید ورزش در دولتهای نهم و دهم
یا بالای بالا، یا پایین پایین؛ یا سفید سفید، یا سیاه سیاه؛ این شاید سادهترین و عامیترین تعریف از كارنامه دولتهای نهم و دهم در ورزش باشد. از روزی كه دولت نهم، ورزش را با صعود تیم ملی به جام جهانی 2006 چند ماه پیش از حضورش در پاستور در دست گرفت، تا پس از آنكه ورزش در المپیك لندن بهترین نتیجه تاریخش را گرفت، هفت سال گذشته؛ مدت زمانی كه میتواند عیار دولتمردان ایران را در فاصله یك سال تا پایان دو دوره چهارسالهشان مشخص كند.
روزهای سیاه ورزش
1-فوتبال
روزی كه اصولگرایان آن زمان در سال 84، دولت را از اصلاحطلبان گرفتند، میتوانستند خوشحال باشند كه قرار است تیم ملی ایران را برای حضور در بزرگترین آوردگاه ورزش جهان آماده كنند اما اتفاقاتی كه از چند ماه مانده به جام جهانی 2006 آغاز و تا هفت ماه بعد از آن ادامه داشت، نشان داد كه آنها در آن زمان ارزش ورزش را برای در چشم بودن به خوبی درك نكرده بودند. محمد علی آبادی كه تصاویرش در روز انتخابات یعنی سوم تیر 84 شانه به شانه محمود احمدینژاد در مسجد جامع نارمك ثابت میكرد، قرابت زیادی با رییس جمهور منتخب دارد خیلی زود اختلافاتش با محمد دادكان را علنی كرد.
بركناری رییس فدراسیون فوتبال دقایقی پس از آخرین بازی تیم ملی ایران در جام جهانی 2006 از سوی فیفا "دخالت دولت در فوتبال" خوانده شد و همین تصمیم كافی بود كه فوتبال ایران سیر قهقراییاش را آغاز كند. تعلیق، انتخاب كمیته موقت به ریاست محسن صفایی فراهانی توسط فیفا (یكی از اصلیترین منتقدهای دولت نهم) و سپس انتخابات پر حرف و حدیث فدراسیون فوتبال سیری بود كه معاون رییس جمهور مسبب آن بود و این شد كه حتی احمدینژاد هم در خلال گفتوگویی تلویزیونی به اشتباه معاونش اعتراف كرد و دوست سابقش را از انتقادش بینصیب نگذاشت. البته توصیه رییسجمهور به علیآبادی هم وضعیت را بهتر نكرد. احمدینژاد در همان مصاحبه تلویزیونی گفت كه به علی آبادی گفته "برو و فوتبال را درست كن" و این توصیه باعث شد دوباره فیفا وارد عمل شود و از حضور معاون رییس جمهور در انتخابات فدراسیون فوتبال جلوگیری كند و اینگونه سكان مهمترین فدراسیون ورزشی ایران به دست علی كفاشیانی سپرده شد كه بسیاری نسبت به تواناییهایش برای مدیریت این فدراسیون شك و تردید داشتند و اكنون پس از پنج سال از ریاست كفاشیان در فدراسیون فوتبال میشود بهتر به این سوال جواب داد كه دولتهای نهم و دهم در فوتبال به عنوان محبوبترین رشته ورزشی دنیا چه كارنامهای از خود به جای گذاشتهاند. ناكامی تیم ملی در مسابقات جام ملتهای آسیا در سالهای 2007، 2011، ناكامی در صعود به جام جهانی 2010، ناكامی تیمهای امید ایران در رسیدن به المپیكهای 2008 و 2012، شكست تیمهای پایه در مسابقات جهانی و آسیایی كفه ترازو را به نفع شكستها در مقابل قهرمانی تیم نوجوانان در آسیا، انتخاب به عنوان فدراسیون برتر سال آسیا و قهرمانی تیم ملی فوتسال در آسیا سنگین میكند.
ناكامی تیم ملی در مسابقات جام ملتهای آسیا در سالهای 2007، 2011، ناكامی در صعود به جام جهانی 2010، ناكامی تیمهای امید ایران در رسیدن به المپیكهای 2008 و 2012، شكست تیمهای پایه در مسابقات جهانی و آسیایی كفه ترازو را به نفع شكستها در مقابل قهرمانی تیم نوجوانان در آسیا، انتخاب به عنوان فدراسیون برتر سال آسیا و قهرمانی تیم ملی فوتسال در آسیا سنگین میكند.
2- بازیهای آسیایی دوحه- 2006
هر چند در پایان بازیهای آسیایی دوحه، كاروان ایران با 11 مدال طلا، 15 نقره و 22 برنز بیشترین مدالهای ورزش ایران را پس از انقلاب اسلامی كسب كرد و در مكان ششم ایستاد اما این مقام بهترین رتبه ایران به حساب نمیآمد، ضمن اینكه در مقایسه با دورههای پیش با توجه به افزایش حضور ورزشكاران در این بازیها رتبه چندان جالب توجهی هم به حساب نمیآمد. در سال 1986 و در بحبوحه جنگ كاروان ایران توانسته بود به مقام چهارمی برسد و قرار گرفتن در رتبه ششمی 20 سال بعد و پس از پشت سرگذاشتن دوران سازندگی و اصلاحات نمیتوانست نتیجه خیلی جالب توجهی باشد. با این حال با توجه به اینكه بازیهای آسیایی دوحه 4 ماه پس از استقرار دولت نهم برگزار شد، نمیتوان تمام ناكامیهای ورزش ایران را در این بازیها به پای این دولت نوشت.
3- بازیهای المپیك پكن- 2008
اگر المپیك را میدانی مهم برای ارزیابی وضعیت كشورها در پیشرفت یا پسرفتشان بدانیم، در المپیك پكن یكی از سیاهترین دورانهای ورزش ایران رقم خورد؛ دورانی كه به واسطه تنها كسب دو مدال، ایران با قرار گرفتن بر رتبه 51 بدترین نتیجه تاریخش را رقم زد. شاید اگر مدال طلای هادی ساعی در آخرین روز بازیهای پكن به دست نمیآید، فاجعهای بزرگ دامنگیر دولت نهم میشد اما ساعی كه آن روزها تازه در لیست گروهی اصلاحطلب پا به شورای شهر گذاشته بود، توانست از یك فاجعه جلوگیری كند. دیگر مدال ایران را در آن بازیها مراد محمدی در كشتی گرفت و با برنزش برای ورزش ایران آبروداری كرد.
روزهای سفید ورزش
1- آغاز ساختوسازها
هر چند انتخاب محمد علی آبادی به عنوان رییس سازمان تربیت بدنی واكنشهای منفی بسیاری را برانگیخت اما از یك حیث برای ورزش بسیار خوب بود و آن هم به رشته تخصصی معاون ورزشی رییس جمهور مربوط میشد. علی آبادی كه یكی از مهندسان نام آشنای كشور است به خاطر تخصصاش به ساخت و ساز در ورزش پرداخت و با شعار افزایش سرانه ورزشی ایران پا به ساختمان خیابان سئول گذاشت. با وجود تمام انتقادهایی كه به معماری یكسان ورزشگاههای ساخته شده در دولت نهم مطرح است اما میتوان به جرات گفت كه مهمترین اقدام دولت نهم كه تاثیر بسیار فراوانی در عملكرد ورزشكاران در سالهای بعد داشت، همین ساخت و سازهای ورزشی بود. سازمان تربیت بدنی در دولت نهم تمام تلاشش را معطوف به تجهیز شهرهای كوچك و بزرگ كشور كرد به طوری كه بنا به گزارش رییس جمهور از ابتدای انقلاب تا سال 84 در مجموع 4 هزار و 23 مجتمع ورزشی ساخته شده بود اما در هفت سال دولتهای نهم و دهم 4 هزار و 595 مجتمع ورزشی احداث شده است. همین ساخت و سازها بدون شك مهمترین كاركرد دولت در این سالها در عرصه ورزش بوده است.
ورزش ایران در لندن به نتایجی رسید كه حتی تندروترین منتقدان سیاستهای ورزشی دولت هم سكوت پیشه كردند. كسب 4 مدال طلا، 5 نقره و 3 برنز، صعود 34 پلهای ایران در ردهبندی تقسیم مدالها و قرار گرفتن در رتبه هفدهم نتیجهای بود كه پیش از المپیك لندن كمتر كارشناسی آن را پیشبینی میكرد اما این نتیجه رقم خورد تا درخشانترین نتیجه ورزش ایران در تاریخ المپیك ثبت شود.
2- بازیهای آسیایی گوانگجو- سال 2010
هر چقدر بازیهای آسیایی در سال 2006 برای دولت بدیمن بود، پكن برای ورزش ایران آمد داشت. كسب 20 مدال طلا، 15 نقره و 24 برنز ایران را صاحب جایگاه كمنظیر چهارم كرد و از آن مهمتر نخستین مدال طلای یك بانوی ایرانی در این بازیها رقم خورد. هر چند مقام چهارمی بهترین مكان برای ورزش ایران در سطح آسیا نیست اما كسب 20 مدال طلا درخشانترین عملكرد ورزش ایران پس از گذشت حدود سی سال از انقلاب اسلامی بود؛ عملكردی كه به واسطه آن بهترین روزهای ورزش ایران تا آن سال رقم خورد. با این حال محمود احمدینژاد یك ماه پس از پایان بازیهای آسیایی گوانگجو پیشبینی كرد كه ایران در بازیهای آسیایی "اینچئون" كرهجنوبی كه در سال 2014 برگزار میشود به رتبه دوم میرسد كه البته با توجه به پیشتازی چین، كرهجنوبی، ژاپن و قزاقستان رسیدن به مقام دومی بسیار دور از ذهن به نظر میرسد.
3- بازیهای المپیك لندن- سال 2012
تا حد بسیار زیادی میتوان پیشبینی كرد كه دولت دهم و رییساش برای سالهای سال میتوانند به كارنامهای كه ورزش ایران در المپیك لندن از خود به جا گذاشتند، افتخار كنند. ورزش ایران در لندن به نتایجی رسید كه حتی تندروترین منتقدان سیاستهای ورزشی دولت هم سكوت پیشه كردند. كسب 4 مدال طلا، 5 نقره و 3 برنز، صعود 34 پلهای ایران در ردهبندی تقسیم مدالها و قرار گرفتن در رتبه هفدهم نتیجهای بود كه پیش از المپیك لندن كمتر كارشناسی آن را پیشبینی میكرد اما این نتیجه رقم خورد تا درخشانترین نتیجه ورزش ایران در تاریخ المپیك ثبت شود. كسب نخستین مدال در دوومیدانی شاید مهمترین نتیجهای بود كه در این بازیها به ثبت رسید و با توجه به همین مدالها، حامیان دولت از منتقدان انتظار دارند كه روزهای سیاه گذشته را از یاد ببرند و به تلاشهای به بار رسیده دولت ایمان بیاورند. شاید بازیهای آسیایی كرهجنوبی و المپیك برزیل بتواند بهتر ثابت كند كه چرخ ورزش ایران در دولتهای نهم و دهم بر روی ریل افتاده یا تنها بخت و اقبال و تك ستارهها باعث موفقیت مقطعی ورزش ایران در المپیك و بازیهای آسیایی شدهاند.
فاتح حسینی بخش ورزشی تبیان