اندازه نیروی عمل و عكس العمل
به یكی از مصادیق نیروی عمل و عكس العمل توجّه كنید.
نكته‌ی مهم آن است كه هم اندازه بودن دو نیروی كنش (عمل) و واكنش (عكس العمل) ارتباطی به جرم دو جسم یا سایر شرایط ندارد و یك موضوع كلی و همیشه درست است.
به عنوان مثال، نیروی قبضه توپ خرس گنده (منظور همان سنگین است) به گلوله‌ی سبك برابر است با نیروی گلوله به توپ!
كاملاً درست است. قانون دوّم نیوتن را دوباره نگاه كنیم: 
این رابطه نشان می‌دهد كه شتاب اجسام با جرم آن ها نسبت عكس دارد، یعنی با وجود آن كه به توپ و گلوله نیروی یكسانی وارد می‌شود، توپ به خاطر جرم بیشترش، شتاب كمتری پیدا می‌كند و در نتیجه تندی اش كمتر از گلوله است و این درست همان چیزی است كه مشاهده می‌گردد. پس نیرو یك امر است و تأثیر نیرو مسأله‌ی دیگری است.
در همین مثال توپ و گلوله، چنانچه جرم توپ ٤٠٠kg و جرم گلوله ٢٠kg باشد و توپ با نیروی ٤٠٠٠N گلوله را به سمت راست براند، خودش با چه شتابی روی زمین بدون اصطكاك به سمت چپ می‌رود؟
راهنمایی:
طبق قانون سوّم اگر توپ به گلوله ٤٠٠٠N نیرو وارد كرده شك نكنید كه نیروی گلوله به توپ نیز برابر همان ٤٠٠٠N می‌باشد این یك قانون قطعی است. حال طبق قانون دوّم شتاب گلوله و توپ قابل محاسبه است.
راهنمایی:
طبق قانون سوّم اگر توپ به گلوله ٤٠٠٠N نیرو وارد كرده شك نكنید كه نیروی گلوله به توپ نیز برابر همان ٤٠٠٠N می‌باشد این یك قانون قطعی است. حال طبق قانون دوّم شتاب گلوله و توپ قابل محاسبه است.
حل:
به نیروی عمل و عكس العمل در مورد جاذبه زمین در فیلم زیر توجّه كنید.
در ادامه توجه شما را به چند فیلم در رابطه با قانون سوّم نیوتن جلب می نماییم.
به نظر شما در فیلم زیر چرا وقتی فرد سمت چپ طناب را می‌كشد، خودش نیز حركت می‌كند؟
به نظر شما در فیلم زیر چرا وقتی وزنه پرتاب می‌شود، فرد به سمت دیگر حركت می‌كند؟
به پدیده‌ای مشابه حركت موشك ولی بر روی زمین توجّه كنید.
حال با توجه به مبحث ارائه شده به چند سۆال پاسخ دهید:
١- به تصویر زیر توجّه كنید، چه نكاتی از موارد بالا در آن ها یافت می‌شود؟
٢- به نیروی عمل وعكس العمل در حركت گاری توجّه كنید.
٣- در تصویر زیر چرا چند آتش نشان برای مهار شلنگ تلاش می‌كنند؟ آنها در مقابل كدام نیرو واكنش نشان می‌دهند؟
این 3 قانون كه حدود 3 قرن قبل توسط آقای نیوتن بیان شد در بررسی حركت اجسام بسیار مفید هستند.
حال موضوع دیگری را باید بررسی كنیم، این كه اصولاً چگونه می‌توان نیروهایی را كه به یك جسم وارد می‌شوند، تشخیص داد؟!
ابتدا لازم است كه با تعدادی از انواع نیروها آشنا شویم. برای تحقق امر به درس های بعدی توجّه كنید.
با ما همراه باشید.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: مجید محسنی تنظیم: مریم فروزان کیا
