تیر خلاص بر تخلفات ساختمانی

در این میان اعتراضات مكرر اعضای شورای شهر در جلسات علنی و غیرعلنی شورا به تخلفات ساخت و ساز در پایتخت و كوتاهی شهرداری‌ها در نظارت و برخورد با متخلفان نیز تاكنون راه به جایی نبرده است. اما این فقط شورای شهری‌ها نیستند كه نسبت به عملكرد شهرداری‌ها در نظارت بر ساخت و سازهای پایتخت انتقاد دارند به طوری كه طی دو سال اخیر بارها مسئولان سازمان نظام مهندسی و استانداری تهران نیز بصراحت شهرداری‌ها را در افزایش تخلفات ساختمانی در تهران مقصر دانسته‌اند.

ساخت و ساز با حداقل استانداردها

نیمی از ساخت و سازهای پایتخت از كیفیت لازم برخوردار نیست، چراكه هنوز بسیاری از آیین‌نامه‌های ساخت و ساز در اجرا نادیده گرفته می‌شود. این گفته رئیس سازمان نظام مهندسی كشور است كه معتقد است: بخش قابل توجهی از ساخت و سازها حداقل‌ استانداردها را دارند.

سید مهدی هاشمی می‌گوید: فعالان عرصه ساخت و ساز بیشتر به هزینه‌ها توجه دارند تا كیفیت! این در حالی است كه بررسی‌های كارشناسی نشان می‌دهد با افزودن 30 درصد به هزینه ساختمان، كیفیت آن را تا 30 درصد افزایش می‌دهد.

هاشمی معتقد است: هر چند ابزارهای لازم برای مقاوم‌سازی وجود دارد، ولی از این ابزار آن‌طور كه باید استفاده نمی‌شود و نه‌تنها شهرداری‌ها بلكه وزارت راه و شهرسازی آن را به صورت جدی در دستور كار خود قرار نمی‌دهد.

رئیس سازمان نظام مهندسی كشور با بیان این‌كه جدا از واحدهایی كه قبلاً در كشور ساخته شده و مقاومت آنها جای بحث بسیاری دارد در ساخت و سازهای جدید نیز مشكل داریم، تصریح می‌كند: بخش عمده درآمد شهرداری‌های كشور از جرایم و تخلفات ساخت و ساز تأمین می‌شود و متأسفانه به همین دلیل شهرداری‌ها از آن چشم”‹پوشی می‌كنند، زیرا در غیر این صورت جلوی درآمدشان گرفته می‌شود.

تداوم گزارش‌های رسیده به شورای شهر تهران از بابت روند افزایشی تخلفات ساخت و ساز در پایتخت موجب شد برخی اعضای شورای شهر تهران طی یك سال گذشته بارها در جلسات خود به عملكرد شهرداری تهران در كنترل و نظارت بر ساخت و سازها در پایتخت به طور جدی انتقاد كنند.

مناطق شمالی ركوردار تخلف

ساخت و سازهای غیرمجاز در حال انجام در مناطق یك و دو، ساخت و ساز اطراف سد لتیان، كن و سولقان، اراضی سرخه حصار، ساخت و ساز در اراضی پارك ملی خجیر، قلع و قمع شبانه درختان توسط سودجویان برای ساخت و ساز در برخی مناطق شمالی شهر و... تنها نمونه‌هایی از تخلفات ساخت و ساز غیرمجاز است كه به دلیل رسانه‌ای‌شدن حساسیت‌ها نسبت به آنها برانگیخته شد و در همین هنگام بود كه برخی مسئولان در استانداری، شهرداری تهران و حتی ریاست‌جمهوری برای كنترل این وضعیت دست به كار شدند. این در حالی است كه مشاهدات شهروندان ساكن مناطق شمالی شهر بیانگر این واقعیت است كه هنوز هم ساخت و سازهای غیرقانونی در گوشه و كنار این مناطق انجام می‌شود و زمین‌ها و باغ‌های چند هزار هكتاری شمال شهر بی‌سر و صدا تخریب می‌شوند تا ساختمان‌های چند طبقه به جای آنها سر به فلك بكشند.

كمیسیون فانتزی ماده 100

در حالی كه تصور می‌شود با صدور رای نهایی در كمیسیون ماده 100 شهرداری‌ها مبنی بر تعیین جریمه‌های نقدی برای مالكان ساخت و سازهای غیرقانونی و مشكل دار تا حد زیادی جلوی ساخت‌ و سازهای بی‌كیفیت گرفته می‌شود و رای این كمیسیون تیر خلاص بر تخلفات ساختمانی است، اما واقعیت خلاف این را نشان می‌دهد.

این همان واقعیتی است كه رئیس كمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران نیزچندی پیش در گفت‌وگو با جام‌جم به آن اشاره كرده و معتقد بود: هنوز نحوه برخورد با تخلفات ساخت و ساز در شهرداری‌ها آنچنان كه باید سختگیرانه نیست وگرنه حجم پرونده‌های كمیسیون ماده 100 تا این حد زیاد نمی‌شد.

رسول خادم توضیح داد: شهرداری‌ها در حین مشاهده ساخت و ساز غیرمجاز باید بلافاصله آن را متوقف سازند و پس از طی مراحل قانونی بر اساس رای صادره از سوی كمیسیون ماده 100 با تخلفات برخورد كنند.

در حالی كه هم اكنون مراحل قانونی رسیدگی به پرونده طی می‌شود، ساخت و ساز غیرمجاز همچنان ادامه دارد و تا زمانی كه عده‌ای در آن ساختمان ساكن می‌شوند، به دلیل تبعات اجتماعی، امكان صدور رای تخریب امكان‌پذیر نبوده و بناچار برای صدور پروانه پایان كار صرفا به اخذ جریمه بسنده می‌شود.

كنترل تخلفات با اجرای طرح تفصیلی

در حالی كه شورای شهری‌ها همچنان شهرداری‌های مناطق را در افزایش تخلفات ساختمانی در پایتخت مقصر می‌دانند، اما مسئولان شهرداری تهران اتهام مطرح شده مبنی بر عدم نظارت دقیق بر ساخت و سازهای در حال انجام در شهر تهران را وارد نمی‌دانند.

مدیركل شهرسازی و طرح‌های شهری معاونت شهرسازی و معماری شهرداری تهران در گفت‌وگو با «جام‌جم» در حالی كه تاكید می‌كند مسئول مستقیم پاسخگویی به موضوع تخلف 95 درصدی در ساخت و سازهای پایتخت، معاون شهرسازی شهرداری تهران یا مسئولان كمیسیون ماده 100 است، اما متاسفانه چون امكان گفت‌وگو با این مسئولان فراهم نشد در نهایت این مقام مسئول در معاونت شهرسازی شهرداری تهران حاضر شد برای روشن شدن اذهان عمومی توضیحاتی در این زمینه ارائه دهد.

مجید پاكساز در حالی كه جایگاه نظارتی شورای شهر را رد نمی‌كند، اما درخصوص موضوع تخلف 95 درصدی در ساخت و سازهای پایتخت می‌گوید: باید بررسی شود موضوع تخلف 95 درصدی در ساخت و سازهای پایتخت با استناد به چه مداركی و مستندات قانونی ارائه می‌شود و این مدارك از چه كانال‌هایی به دست اعضای شورای شهر رسیده است؟

وی این را هم می‌گوید كه به نظر می‌رسد منظور اعضای شورای شهر از تخلفات ساختمانی این كه به جای پنج طبقه شش طبقه ساخته شود یا كاربری ساختمانی از مسكونی به تجاری تغییر پیدا كند، نبوده است بلكه موضوع مطرح شده از سوی شورا مربوط به صدور پروانه خارج از ضوابط موجود بوده است.

برخورد قاطع با تخلفات ساخت و ساز در حریم

از سوی دیگر، مدیر كل حریم شهرداری تهران نیز با بیان این كه با هر گونه تخلف و ساخت و ساز غیرمجاز در حریم شهر با جدیت برخورد می‌شود، از هوشمندسازی سیستم كنترل حریم در آینده نزدیك خبر داد.

ساختمان‌های ناایمن؛ بمب ساعتی

آمارها نشان می‌دهد در كشور ما حدود 5/18 میلیون واحد مسكونی وجود دارد كه حدود هشت میلیون واحد آن غیرمقاوم است. پس جدا از كیفی‌سازی واحدهای جدید نیاز به مقاوم‌سازی واحدهای ساخته شده نیز در جای خود قابل تأمل است.

این كه هرساختمان ناایمن هنگام وقوع زلزله مانند یك بمب ساعتی عمل خواهد كرد، شاید توصیف چندان اغراق‌آمیزی نباشد.

تخلفات ساخت و ساز در كلانشهرها و بخصوص پایتخت درحالی همچنان در حال افزایش است كه هنوز راهكار عملی و جدی برای برخورد با این معضل از سوی متولیان امر ارائه نشده و این مشكل در كنار وضعیت بحرانی شهر تهران از بابت احتمال زلزله‌ای كه زمان دقیق وقوع آن مشخص نیست، تهدید جدی برای جان میلیون‌ها شهروند تهرانی محسوب می‌شود.

از سوی دیگر ضروری است مسئولان شهرداری تهران و در راس آن كمیسیون ماده 100 در نظارت و كنترل بر كیفیت ساخت و سازها و برخورد با تخلفات ساختمانی جدیت بیشتری به خرج دهند و این هدف قطعا محقق نخواهد شد مگر با قوی‌تر شدن اهرم‌های نظارتی و كنترلی شهرداری تهران بر عملكرد شهرداری‌های مناطق بیست و دو گانه و این شهرداری‌ها با رصد دقیق وضعیت ساخت و سازها در محدوده جغرافیایی هر یك از مناطق پایتخت.

منبع : جام جم /پوران محمدی ‌