خواب حرام یا حلال؟!
ماه رمضان، ماه عبادت خداوند متعال است و انسان باید به معنویات توجه بیشتر داشته باشد شیطان هم فرصت کمتری برای وسوسه و نفوذ دارد، با این همه گاه ما خودمان کاری می کنیم که به تعبیر حضرت امام (ره) غل و زنجیرها از پای شیطان باز شود و به تعبیر حضرت امام رضا علیه السلام شیطان را بر نفس خودمان، مسلط می سازیم.
یکی از کارهایی که سبب می شود انسان روزه دار در مسیر کسالت و سستی و دوری از توجه به خداوند قرار گیرد این است که در افطار یا سخر پرخوری کند و شکم خودش را هر چند از غذای حلال انباشته کند.
شکم پر و پرخوری سبب برانگیخته شدن شهوت و سستی اراده و ... می شود این امر در روایات و معارف اهل بیت علیهم السلام نیز با بیان های گوناگون آمده است و البته این كار نادرست می تواند سبب مسائلی شود که احکام شرع آن نیز مهم است، لذا در این مقاله نکاتی پیرامون آن تقدیم شما می گردد و البته چنانكه قبلا هم اشاره شد یاد آوری می كنیم كه حیا گرچه فضیلت بزرگی است كه «من لا حیا له لا دین له» اما این فضیلت معنا دارد و معنای آن شامل كم رویی یا خجالت نابجا در سوال كردن از احكام نیست؛ بلکه معنای عبارت ذکر شده این است که در بیان و سوال احكام جای حیا نیست و اینجا حیا معنا و مصداق ندارد نه اینكه اینجا خدای ناخواسته بی حیایی ممدوح است..
- سلام آقای محمدی.
- سلام استاد احوال شما؟
- الحمدلله خوبم اما شما انگار خیلی خوب نیستی؟
- شما چطور متوجه شدید؟
- معلومه مثل همیشه مرتب نیستید؛ لباس بی اتو و ...
- بله استاد متاسفم.
- چه شده؟ کمکی از دست بنده برمی آید؟
- نه خیلی مهم نیست.
- خیلی مهم نیست؟!
حیا گرچه فضیلت بزرگی است كه «من لا حیا له لا دین له» اما این فضیلت معنا دارد و معنای آن شامل كم رویی یا خجالت نابجا در سوال كردن از احكام نیست؛ بلکه معنای عبارت ذکر شده این است که در بیان و سوال احكام جای حیا نیست و اینجا حیا معنا و مصداق ندارد نه اینكه اینجا خدای ناخواسته بی حیایی ممدوح است
- خیلی نه اما یک کم مهم است.
- خب من در خدمتم اگر بتوانم کمکی بکنم.
- راستش شبها افطار و سحرها زیاد غذا می خورم.
- چرا؟
- چون خیلی گرسنه ام می شود و البته من به خوردن زیاد عادت دارم.
- عادت خوبی نیست البته ترک آن باید تحت نظارت و برنامه باشد.
- بله استاد همینطور است.
- البته این کار دشواری نیست که برنامه داشته باشید.
- بله اما ....
- اما چه؟
- اما یک مشکل دیگر هم بعد از آن پیش می آید .
- چه مشکلی؟
- خیلی بعدش کسل می شوم و خواب سراغ من می آید.
- بله این هم طبیعی است و البته خطرناک و مضر .
- استاد می شود بدون خجالت سۆالم را بپرسم؟
- بله عزیزم بپرسید. در پرسیدن احکام نباید خجالت کشید و این بی حیایی نیست .
- اگر بدانم که می خوابم بعد از نماز صبح محتلم (محتلم شدن از نظر فقهی یعنی از شخص در خواب منی خارج شود) می شوم؟
یکی از کارهایی که سبب می شود انسان روزه دار در مسیر کسالت و سستی و دوری از توجه به خداوند قرار گیرد این است که در افطار یا سخر پرخوری کند و شکم خودش را هر چند از غذای حلال انباشته کند
- خب برادر من .
- اگر آن را بدانم اشکال دارد بخوابم؟
- خیر اشکالی ندارد یعنی حرام نیست.
- اگر خوابیدم و محتلم شدم چه؟
- آن هم مبطل روزه نیست اگر شخص در خواب محتلم شود روزه صحیح است حتی اگر بداند قبل از خواب که این اتفاق در خواب خواهد افتاد .
- پس هیچ اشکالی ندارد؟
- نه هیچ اشکالی ندارد.
- هیچ مرجعی اشکال نمی کند؟
- نه هیچ مرجعی اشکال نمی کند.
- پس چرا گفتید که پرخوری را ترک کنم؟
- چون روزه اگر چه صحیح است اما از معنویات ماه رمضان محروم می شود شخص لذا برخی مراجع فرموده اند بنابر احتیاط مستحب اگر می داند که این اتفاق در خواب خواهد افتاد، نخوابد.
- بسیار ممنونم استاد .
- موفق باشید التماس دعا
محتاجیم به دعا و راهنمایی شما .
رضا زهرایی
عضو هیات علمی دانشگاهبخش احكام اسلامی تبیان
منابع و مآخذ
مسائل جدید از دیدگاه علما و مراجع تقلید .گرد آورنده: سید محسن محمودی ، انتشارات علمی فرهنگی صاحب الزمان (عج)، مجموعه چهار جلدی. قم .
توضیح المسایل امام خمینی (ره)
اجوبة الاستفتاءات، مقام معظم رهبرى (دام ظله)
استفتاءات آیتالله سیستانى (دام ظله)، Sistani.org.
توضیح المسائل آیةالله وحید خراسانی(دام ظله)
جامع المسائل آیةالله فاضل لنكرانى(ره)، ج 1، ج 2،
استفتاءات، ج 2، آیةالله نورى(دام ظله)
توضیح المسایل آیةالله صافى (دام ظله)
توضیح المسایل آیةالله تبریزى (ره)
توضیح المسایل آیةالله بهجت (ره)
