تبیان، دستیار زندگی
انرژی الكتریكی به‌دست آمده توسط مولد و پادگشتاور برخی نیروگاه‌های الكتریكی از سوخت های فسیلی و ذغال سنگ، نفت و یا گاز استفاده می‌كنند. بر اثر آزاد شدن انرژی شیمیایی سوخت آب شده و بخار پرفشار تولید می‌گردد. بخار پرفشار باعث چرخش توربین می‌شود. ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

طرز كار نیروگاه‌های الكتریكی

طرز كار نیروگاه‌های الكتریكی

انرژی الكتریكی به‌دست آمده توسط مولد و پادگشتاور برخی نیروگاه‌های الكتریكی از سوخت های فسیلی و ذغال سنگ، نفت و یا گاز استفاده می‌كنند. بر اثر آزاد شدن انرژی شیمیایی سوخت آب شده و بخار پرفشار تولید می‌گردد. بخار پرفشار باعث چرخش توربین می‌شود.

سایر نیروگاه ها از سوخت هسته‌ای و آب در حال سقوط، به عنوان منابع انرژی و عامل چرخش توربین استفاده می‌كنند. وقتی توربین به چرخش درمی‌آید، سیم پیچ مولد نیز به دوران درآمده و كار مكانیكی به انرژی الكتریكی تبدیل می‌شود.

وسایلی كه انرژی الكتریكی مولد را دریافت و مصرف می‌كنند، در مجموع به عنوان بار شناخته می‌شوند، زیرا آن ها با گرفتن انرژی الكتریكی از مولد باعث فشار و مشكل و اصطلاحاً بار بر مولدالكتریكی می‌شوند.

اگر تمام وسایل مصرف كننده از مولد قطع شوند، آن گاه مولد تحت شرایط بی بار كار می‌كند، زیرا هیچ جریانی به مدار خارجی داده نمی‌شود و مولد انرژی الكتریكی تأمین نمی‌كند. در این صورت، كار انجام شده روی توربین فقط برای غلبه بر اصطكاك و سایر تلفات مكانیكی داخل مولد مصرف می‌شود و مصرف سوخت به حداقل ممكن كاهش می‌یابد.

شكل زیر شرایطی را نشان می‌دهد كه باری به مولد وصل شده است.

از آن جا كه جریانی به‌اندازه  I = I1 + I2  از سیم پیچ عبور می‌كند و سیم پیچ در میدان مغناطیسی قرار دارد، بنابراین جریان متحمّل نیروی مغناطیس F می‌گردد. جهت نیروی F را می‌توان به‌كمك قاعده دست راست به‌دست آورد. این كار برای جریان سمت چپ حلقه انجام شده است. به شكل زیر توجّه كنید.

یك نیرو با اندازه مساوی ولی در جهت مخالف نیز به وجه سمت راست سیم حلقه اعمال می‌گردد، این نیرو در تصویر بالا نیامده است. نیروی مغناطیسی F باعث پادگشتاوری می‌شود كه در مقابل چرخش سیم حلقه مقابله می‌كند. هر چه جریان خارج شده از مولد بیشتر باشد اندازه پادگشتاور بزرگتر می‌شود و در نتیجه توربین با سختی بیشتری سیم پیچ را می‌تواند به دوران درآورد.

برای تأمین این پادگشتاور و ثابت نگه داشتن سرعت دورانی سیم پیچ باید كار بیشتری توسط توربین انجام شود. بدیهی است برای انجام كار بیشتر، سوخت بیشتری باید سوزانده شود. این یكی دیگر از مصادیق قانون بقای است، زیرا وقتی انرژی الكتریكی بیشتری توسط بار مصرف می‌شود لازمه اش این است كه انرژی بیشتری (از طریق مصرف سوخت) به توربین داده شود.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا