زیبایی عفاف می آورد؟!

چندی پیش دبیر سابق شورای فرهنگی و اجتماعی زنان اظهار کرد که اگر امکانات و نیازهای فرهنگی و اجتماعی زنان پاسخ داده شود، شخصیت زن در مسیر درست هدایت شده و به شکل تبرج یا خودنمایی بروز پیدا نمی‌کند. بتول محتشمی همچنین ادامه داده بود که در شورای فرهنگی و اجتماعی زنان سیاست‌های توسعه فرهنگ حجاب و عفاف به تصویب رسید تا سلیقه‌مداری و افراط و تفریط در الگوهای ارائه شده از بین برود. اما آنطور که باید و شاید توجه لازم در این خصوص انجام نشده است. در این میان پرسش این است که برآوردن چه امکانات و رفع چه نیازهای می تواند زنان را از خودنمایی باز دارد و به سمت عفاف و حجاب پیش ببرد؟

دبیر سابق شورای فرهنگی و اجتماعی زنان همچنین با اشاره به ضرورت توجه به تأمین امکانات مورد نیاز زنان تاکید کرده بود که اگر امکانات فرهنگی اجتماعی زنان تأمین شود شخصیت زن در مسیر صحیح قرار گرفته و به جای اینکه علم و زیبایی‌های باطنی خود را در معرض تعامل و مسیر ناسالم قرار داده و به شکل تبرج و پوشش‌های نادرست بروز پیدا کند به شکل منطقی هدایت شده و فرد را به تکامل می‌رساند.

اگر نگاهی به صحبت های بزرگان در این زمینه بیاندازیم بر این امر واقفند که آگاهی از زیبایی های درونی می تواند میل و افراط در زیباسازی ظاهری و خود نمایی را کاهش دهد و بلکه از بین ببرد . با این نگرش اگر به سطح اجتماع نگاه کنیم پاسخ بسیاری از سوالاتمان را پیدا می کنیم. به عنوان مثال دخترانی که در کنکور یا المپیادها رتبه های برتر را کسب می کنند و یا کسانی که در عرصه کار و ورزش سرآمد سایرین هستند، معمولا دخترانی با ظاهر ساده هستند.

چنین زنانی بیش از اینکه به زیبایی های ظاهری خود بیاندیشند به توانایی هایی ذهنی و درونی شان فکر می کنند که با پرداختن به آنها می توانند خود را از سایرین متمایز کنند. اما زمانی که دختران و زنان به توانایی های ذهنی و درونی و استعدادهای متعددشان توجهی نکنند، برای دیده شدن و جلب توجه به سمت جلوه دادن زیبایی های ظاهریشان کشیده می شوند. این می شود که علاوه بر سطح شهر، محیط های کاری و دانشگاهی هم پر می شود از زنانی که بیش از آنکه به تخصص و دانششان توجه کنند، به لباس و آرایششان فکر می کنند.

افرادی که اعتماد به نفس پایین دارند؛ بیش از حد به ظاهر توجه می کنند

البته از حق هم نباید گذشت که برخی رویکردهای اجتماعی هم هستند که زنان را به سمت توجه بیش از حد به ظاهر پیش می برد. مثلا زمانی که دختران و زنان شاهد این مسئله باشند که در محیط های درسی و کاری بیش از آنکه دانش و تخحصصشان دیده می شود به ظاهر و زیباییشان توجه می شود، سعی می کنند بیشتر به ظاهرشان رسیدگی کنند. در واقع این نگاه ابزاری به زن است که باعث می شود، زنان برای جلب توجه بیشتر وارد رقابتی ناسالم بشوند و هر چه بیشتر به دنبال خودنمایی باشند. در چنین رویکردهایی نگاه به زن نه به عنوان یک انسان بلکه به عنوان جنسی زیبا است که به خاطر جنسیت و زیبایی اش مورد استفاده قرار گرفته است. البته ما مصادیق این رویکرد را به کرات در سطح شهر می بینیم. مثلا فروشگاه هایی که تنها برای فروش بیشتر و جذب مشتری از زنان زیبا و خوش اندام استفاده می کنند و زنی که در این جایگاه قرار دارد دیگر نه به عنوان یک انسان که در جایگاه یک ابزار جلب مشتری کار می کنند. بدیهی است که اگر او روزی دیگر آن زیبایی را نداشته باشد، کاری هم برایش پیدا نمی شود.

خود زنان نباید به دیگران اجازه استفاده ابزاری بدهند

البته در این میان این زنان هستند که نباید اجازه بدهند دیگران به عنوان یک ابزار به آنها نگاه کنند. زمانی که زن خود را به عنوان یک انسان که تفاوتی با مرد ندارد باور می کند و می خواهد برای توانایی ها و تخصص هایش در اجتماع حضور پیدا کند، از خودنمایی بیش از حد هم می پرهیزد و توجه دیگران به جنسیت و زیبایی اش را به نوعی توهین تلقی می کند. اگر زن به ارزش واقعی خود پی ببرد و تن به کارهایی که به دلیل زیبایی و جنسیتش به او واگذار شده است ندهد، ثابت می کند که توانایی هایی ورای زیبایی و جنسیتش دارد.

نهادهای مسئول باید به داد برسند

در این میان اما مسئولان باید بیش از پیش وضعیت محیط های کاری به خصوص موسسات خصوصی را کنترل کنند. وقتی در این شهر شرکت های متعددی وجود دارند که در زمان استخدام به دختران و زنان متقاضی اعلام می کنند که شرط کار در شرکتشان کشف حجاب و برخورد بدون محدودیت با مردان مراجع و همکار است و کسی هم نیست که جلوی این وضعیت را بگیرد، معلوم است که نگرش ابزاری به زن ادامه پیدا می کند. در این میان نیروی انتظامی پیش از هر کار دیگری باید از ادامه فعالیت غیراخلاقی چنین شرکت هایی جلوگیری کند تا عده ای به این آسانی به خود اجازه ندهد به بهانه فعالیت اقتصادی، زنان و دختران را دور هم جمع کنند و با سوء استفاده از آنها محلی برای رفتارهای غیراخلاقی به وجود بیاورند. مشخص است تا زمانی که این شرکت های خصوصی به رفتار غیرشرعی و غیرقانونی شان ادامه می دهد، خطر سوء استفاده ازنوامیس کشور همواره وجود دارد.

همیشه زنان آسیب پذیرترند

اما متاسفانه همیشه در مسائلی مانند بدحجابی و خودنمایی و سوء استفاده ابزاری، این زنان و دختران هستند که آسیب می پذیرند و قربانی چنین رویکردهای می شوند. در این میان نهادهای مسئول هم به جای برخورد های سلبی که در بیشتر موارد به ضرر دختران و زنان هست باید به صورت ریشه ای این مشکلات را حل کنند و با نشان دادن توانایی های زنان به خودشان آنها را به جای خودنمایی به سمت یافتن ارزش های درونی شان راهنمایی کنند. رسانه ها به خصوص رسانه ملی هم در این رابطه بسیار تاثیر گذار هستند و با پرداختن به زنان و دخترانی که در عرصه های علمی و فنی و ورزشی برتر هستند، می توانند با ارائه الگوهای مناسب به دختران و زنان، آنها را از پرداختن به چهره و ظاهر خود باز دارند.