شب حضور فرشتگان
شناخت ویژگىهاى شب قدر، در اختیار همگان نیست. هر شخصى كه، این آیه از سوره قدر ... و ما أدریك ما لیلة القدر را بخواند و یا بشنود حتّی پیامبر(ص) هم، در شناخت شب قدر و ویژگىهاى آن، نیازمند تعلیم الهى است. عظمت شب قدر، فراتر از حدّ بیان است.
شب قدر از هزار ماه بهتر است. فضیلت شب قدر، از هزار ماه خالى از آن، افزونتر است. نعمتهاى نازل شده از سوى خداوند در شبهاى قدر، ارجمندتر از نعمتهاى عطا شده در ماههایى بى شمار است. فضیلت زمانها، به ارزشمندى آن چه در آن زمان ها می باشد، بستگى دارد. از امام باقر(ع) درباره سخن خداى عزّ و جلّ؛ « ... لیلة القدر خیر من ألف شهر» سۆال شد كه مقصود از این(بهترى بر هزار ماه) چیست؟. حضرت(ع) فرمود: ... عمل صالح در شب قدر، از قبیل؛ نماز، زكات و انواع كارهاى خوب، بهتر است از عمل در هزار ماهى كه در آن شب قدر نباشد.
امام صادق(ع) فرمود: سخن خداوند عزّ و جلّ؛ « ... خیر من ألف شهر»، آن هزار ماه، دوران سلطنت بنىامیّه است و یك شب از حكومت امام عادل، بهتر از هزار ماه سلطنت بنىامیّه است.
در شب قدر فرشتگان با روح، به اذن پروردگارشان براى انجام هر كارى فرود مىآیند. شب قدر، زمان فرود آمدن فرشتگان و روح به زمین است. روح نازل شونده در شب قدر، هم ردیف فرشتگان نبوده و موجودى برتر از آنان است. شب قدر و نزول ملائكه و روح در آن، امرى پیوسته است و به سالى خاصّ محدود نیست. فعل «تنزّل»، مضارع است و هر مضارعى كه مفاد آن در گذشته نیز انجام گرفته باشد بر استمرار دلالت دارد.
پایین آمدن ملائكه در شب قدر، نشانه شرافت آن بر هزار ماه است. فرود آمدن فرشتگان و روح در شب قدر، با اذن خداوند و رخصت او است. خداوند، امور فرشتگان را عهده دار است. فرشتگان و روح، تسلیم خداونداند و كارهاى آنان به اذن او انجام مىگیرد. فرود فرشتگان و روح به زمین در شب قدر، تدبیرى الهى است.
تقدیر امور جهان در شب قدر، وابسته به نزول ملائكه و روح به زمین است. امورى كه در شب قدر، نوشته مىشود، ملائكه براى اجرا آن امور، به زمین نازل مىشوند. هر کاری که خداوند متعال اراده نموده است. فرمانهاى خداوند، برانگیزاننده ملائكه، براى نزول به زمین در شب قدر است. نزول ملائكه، برخاسته از فرمانهاى خداوند است؛ به گونهاى كه هر یك از آن فرمانها، انگیزهاى مستقل براى نزول آن ها است.
ابىبصیر گوید: با امام صادق (ع) بودم ... عرض كردم: فدایت شوم آیا روح (همان) جبرئیل نیست؟!. فرمود: جبرئیل از ملائكه است و روح مخلوقى است كه عظمت او از ملائكه بیشتر است؛ مگر نه این است كه خداوند مىفرماید: تنزّل الملائكة و الروح».
امام باقر(ع) درباره سخن خداى تعالى «تنزّل الملائكة و الروح فیها» فرمود: فرشتگان و نویسندگان (اعمال) به نزدیكترین آسمان نازل مىشوند و آن چه را در طول سال(آینده) به وجود خواهد آمد، از امورى كه به بندگان مىرسد، مىنویسند».
پیامبر(ص) فرمود: زمانى كه شب قدر فرا رسد، فرشتگان ساكن «سدرة المنتهى»- كه از جمله آنان جبرئیل است- نازل مىشوند. پس جبرئیل(بر زمین) فرود مىآید در حالىكه پرچمهایى همراه او است. پرچمى را بر سر قبر من و پرچمى را در بیت المقدّس و پرچمى را در مسجد الحرام و پرچمى را بر طور سینا برپا مىكند و در آن شب، هیچ مرد و زن مۆمنى را فروگذار نمىكند؛ مگر اینكه بر او سلام مىكند».
شب قدر، سراسر خیر و سلامتى است. «سلام»؛ یعنى، سلامتى و پاك بودن از هر عیب، مبالغه در بیان سلامتى است. علاوه بر این، «سلام»، بر ناشناخته بودن مقدار عظمت آن دلالت دارد. بیان سلامتى شب قدر از امور ناپسند، گویاى آن است كه در مقدرات الهى، «شرّ» اصالت ندارد. سلامتى كامل شب قدر از هر امر ناپسند، نشان شرافت آن بر هزار ماه است. هیچ شرّى، در مقدرات الهى وجود ندارد. سلامتى شب قدر، به سالم بودن مقدرات الهى در شب قدر است. خداى تعالى در مقدرات خویش، تنها خیر و سلامتى را تقدیر مىكند.
شب قدر، تا سپیدهدم به فضیلت خود باقى است. سرشار بودن شب قدر از سلامتى، تا پایان سپیدهدم ادامه دارد. انتهاى غایت است- دلالت دارد كه نكته قبل، شامل زمان طلوع فجر نیز مىشود. در نزول فرشتگان و روح تا سپیدهدم شب قدر، وقفهاى پدید نمىآید. تمام امورى باشد كه در باره شب قدر، مطرح شده است. نزول قرآن در شب قدر، نشان سلامتى معارف آن از هر عیب و نقص است.
امام سجاد(ع) فرمود: ... خداوند عزّوجلّ فرموده است: «... سلام هى حتّى مطلع الفجر» خداوند مىفرماید: اى محمد! فرشتگانم و روحم، از اولین لحظات فرودشان تا سپیده صبح، با سلام من بر تو سلام مىكنند».
تفسیر راهنما، ج20، صص: 546-
بخش کودک و نوجوان تبیان
منبع:یاران امین
مطالب مرتبط:
چون قصد کاری کنی بر خدا توکل کن...
