آموزش جامع برای ریسِت کردن زندگی

ماه مبارک رمضان  فرصتی استثنایی  برای یک شروع دوباره است، برای همه کسانی که از گذشته خود خسته شده اند  و خواستار  یک زندگی دوباره و عاری از هر گونه خطا و اشتباه هستند .

فقیر به دنبال شادی ثروتمند و ثروتمندبه دنبال آرامش زندگی فقیر است، کودک به دنبال آزادی بزرگتر و بزرگتر به دنبال سادگی کودک است، پیر به دنبال قدرت جوان و جوان در پی تجربه سالمند است، آنان که رفته اند در آرزوی بازگشت ، و آنان که مانده اند در دل ، رویای رفتن دارند.

شاید این جملات را بارها در زندگی خود تجربه کرده اید و شاید هم از دیگران شنیده اید که دوست دارند تحولی در زندگی خود آغاز کنند .آرزو می کنند که ای کاش زندگی دوباره شروع می شد و دوباره می توانستند برای خودشان زندگی جدیدی را با تحولی بزرگ بسازند .

واقعیت هم این چنین است که ما قدر فرصت ها و لحظاتی را که در اختیار داریم به خوبی نمی دانیم و با گذشت زمان این آرزو در وجود ما متبلور می شود که ای کاش راهی برای بازگشت وجود داشت تا از فرصت های خود به بهترین شکل ممکن استفاده می کردیم .

سوالی که در اینجا ممکن است در ذهن شما خطور کند این است که آیا به راستی می توان زندگی را دوباره آغاز کرد ؟

در جواب به این سوال دوپاسخ بسیار متفاوت داده شده است :

پاسخ اول این است که شما به هیچ وجه نمی توانید زندگی را از دوباره آغاز و اشتباهات وگناهان خود را جبران کنید، اصلا شما با انجام گناهان و معاصی رنگ پلیدی گرفته اید، رنگی که کاملا ثابت است و نمی شود آن را تغییر داد و اشتباهات شما مانند طوقی برای همیشه برگردنتان آویز خواهند بود .

این پاسخ نادرست سبب می شود که انسان روح امید را در زندگی از دست بدهد و به هیچ وجه برای جبران اشتباهات خود اقدامی نکند و برای همیشه کابوس اشتباهات وگناهان  او را آزار دهد .

در روز 24 ماه مبارک رمضان جزء بیست و چهارم از قرآن مجید را محور بحث قرار داده ایم تا بتوانیم پاسخی صحیح و کاربردی برای این سوال مهم که آیا می توان زندگی را ریست کنیم و دوباره آن را  از نو آغاز کرد جستجو کنیم.

خداوند متعال در جواب این سوال مهم و اساسی در سوره زمر می فرماید: این آرزو با وجود شرائطی در زندگی ما به حقیقت تبدیل می شود و این طور نیست که انسان همیشه  در زندان اشتباهات و گناهان خود زندانی باشد .

(قُلْ یا عِبادِیَ الَّذینَ أَسْرَفُوا عَلى‏ أَنْفُسِهِمْ لا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمیعاً إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ : بگو: «اى بندگان من -كه بر خویشتن زیاده‏روى روا داشته‏اید- از رحمت خدا نومید مشوید. در حقیقت، خدا همه گناهان را مى‏آمرزد، كه او خود آمرزنده مهربان است.)( الزمر: 53)

آری انسان باید در تمام لحظات به رحمت خداوند امیدوار باشد و این امیدواری مقدمه ای برای موفقیت ها و پیروزی های او در آینده خواهد شد .

در منطق قرآن کریم جبران اشتباهات می تواند مانند پلی بزرگ انسان را از گذشته خود جدا کند و سبب شود که انسان تولدی دوباره را آغاز کند، تولدی که دوباره به او این فرصت را می دهد تا زندگی خود را با تحولی بزرگ رو برو کند و بتواند به قله خوشبختی ها نائل شود .

مساله تولد دوباره انسان در روایات متعددی به تصویر کشیده شده است و انسانی را که عزم خود را برای جبران گذشته جزم می کند را به فرزندی تشبیه کرده اندکه از مادر متولد شده است و هیچ گناهی مرتکب نشده است :

(التَّائِبُ مِنَ الذَّنْبِ کَمَنْ لَا ذَنْبَ لَهُ وَ الْمُقِیمُ عَلَى الذَّنْبِ وَ هُوَ مُسْتَغْفِرٌ مِنْهُ کَالْمُسْتَهْزِء:کسى که از گناه توبه کند، همچون کسى است که گناه نکرده، و کسى که استغفار مى کند، و با این حال به گناه ادامه مى دهد، مانند کسى است که مسخره مى کند)( اصول کافى، ج 2، ص 316)

انسانی که در صدد جبران اشتباهات خود بر می آید به مقامی می رسد که خداوند متعال صراحتاً در قرآن کریم به او ابراز عشق و علاقه کرده است و چه مقامی بالاتر از مقام دوستی با خداوند متعال :

(ُ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ التَّوَّابینَ وَ یُحِبُّ الْمُتَطَهِّرینَ: خداوند توبه‏كاران و پاكیزگان را دوست مى‏دارد.)(البقرة: 222)

اما جبران اشتباهات و رسیدن به مقام دوستی خداوند متعال شرائطی دارد که بدون کسب آنها چنانچه در روایت آمده است، مانند کسی می شود که فقط خودش را مسخره کرده است و فائده ای در پی نخواهد داشت.

امیر مۆمنان علی علیه السلام در حدیثی شریف به شرائط جبران اشتباهات و توبه پرداخته است و آنها را در چهار شرط خلاصه کرده است :

(التَّوْبَةُ عَلی اَرْبَعَةِ دَعائِمَ: نَدْمٌ بِالْقَلْبِ وَ اسْتِغْفارٌ بِاللِّسانِ وَ تَرْکٌ بِالْجَوارِحِ وَ عَزْمُ اَنْ لایَعُودُ:توبه بر چهار رکن استوار است: پشیمانی به دل و طلب بخشش به زبان و ترک آن عمل به اعضای بدن و تصمیم بر این که به آن عمل باز نگردد.)(بحار الانوار، ج 75 ،ص81)

نکته ای که در این میان حائز اهمیت است این است که  فرصت های طلایی جبران اشتباه آن هم  برای آغاز یک زندگی جدید فقط در دنیا در اختیار انسان قرار می گیرد و به همین جهت کسانی که از این فرصت ها استفاده کافی را نبرده اند وقتی در سرای باقی با کوله باری ازگناه و اشتباه روبرو می شوند، بازگشت به دنیا و آغاز یک زندگی جدید برای جبران گذشته تاریک خود را از خداوند متعال درخواست می کنند:

(وَ هُمْ یَصْطَرِخُونَ فیها رَبَّنا أَخْرِجْنا نَعْمَلْ صالِحاً غَیْرَ الَّذی كُنَّا نَعْمَلُ :و آنان درآنجا فریاد برمى‏آورند پروردگارا، ما را بیرون بیاور، تا غیر از آنچه مى‏كردیم، كار شایسته كنیم.)(فاطر: 37)

اما از آنجا که دیگر برای جبران گذشته خیلی دیرشده است ،خداوند متعال در جواب این گونه افراد می فرماید:

(أَوَ لَمْ نُعَمِّرْكُمْ ما یَتَذَكَّرُ فیهِ مَنْ تَذَكَّرَ وَ جاءَكُمُ النَّذیرُ فَذُوقُوا فَما لِلظَّالِمینَ مِنْ نَصیرٍ: مگر شما را [آن قدر] عمر دراز ندادیم كه هر كس كه باید در آن عبرت گیرد، عبرت مى‏گرفت؛ و [آیا] براى شما هشداردهنده نیامد؟ پس بچشید كه براى ستمگران یاورى نیست)(فاطر:  37)

ماه مبارک رمضان  فرصتی استثنایی  برای یک شروع دوباره است، برای همه کسانی که از گذشته خود خسته شده اند  و خواستار  یک زندگی دوباره و عاری از هر گونه خطا و اشتباه هستند و خوشا به حال کسانی که قدر روزهای باقی مانده از ماه ضیافت الهی را بدانند و زندگی خود را دوباره آغاز کنند.

بخش قرآن تبیان