حکم نماز و روزه، در سفری که مدتش معلوم نیست

اَللّهُمَّ لَكَ صُمنا وَعلى رِزقِكَ اَفطَرنا فَتَقَبَّلهُ مِنّا ذَهَبَ الظَّماءُ وَابتَلَّتِ العُروقُ وَبَقِىَ الاَجرُ؛

بار خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار مى كنیم پس آن را از ما بپذیر، تشنگى رفت و رگها شاداب شد و پاداش ماند.

(كافى، ج4، ص95، ح1)

در سلسله مقالات قبلی در باب روزه و روزه داری برخی احکام روزه را شرح دادیم در این مقاله نیز سعی داریم چند مسئله دیگر را یاد آوری کنیم:

برخی احكام مسافر

1 ـ در صورتى كه مسافر پیش از ظهر سفر كند، و پیش از ظهر به وطنش یا محل اقامتش بر نگردد، باید روزه آن روز را بخورد.

2 ـ در صورتى كه بعد از ظهر مسافرت كند، باید روزه آن روز خود را تمام كند.

3 ـ در صورتى كه مسافر پیش از ظهر از سفر برگردد، و به خانه یا محلّ اقامت خود برسد، اگر قبلا در سفر افطار كرده باشد، روزه نیست، و در منزل خود هم مى‏تواند بقیه آن روز را غذا بخورد، ولى بعد از ماه رمضان به جاى این روزى كه خورده است یك روز قضا مى‏گیرد، و در صورتى كه در سفر كارى كه روزه را باطل كند انجام نداده باشد، واجب است روزه را بگیرد و جزء روزه ماه رمضان حساب مى‏شود.

4 ـ در صورتى كه مسافر بعد از ظهر از سفر باز گردد، باید روزه را بخورد، و پس از ماه یك روز به جاى آن روزه بگیرد.

5 ـ در احكام گذشته محل اقامت ده روزه با وطن فرقى ندارد.

شرائط صحت روزه

شرائط صحّت روزه چند چیز است:

1 ـ عاقل بودن.

2 ـ زنان در حال حیض و نفاس نباشند.

3 ـ مرضى كه روزه برایش زیان دارد نداشته باشند.

4 ـ در سفر شرعى نباشد.

5 ـ بیهوش نباشد.

6 ـ ایمان داشته باشد.

7 ـ زمان روزه، عید فطر و عید قربان نباشد.

8 ـ غسل نمودن از جنابت و استحاضه، و پس از تمام شدن دوران حیض و نفاس، زنان غسل حیض و نفاس هم كرده باشند.

9 ـ اجازه شوهر براى زنش، و اجازه پدر و مادر براى فرزند در روزه‏هاى مستحبّى.

10 ـ نداشتن قضاى روزه واجب (پسر بزرگتر كه قضاى روزه پدر بر او واجب است، مى‏تواند روزه مستحبى بگیرد).

11 ـ روزه را براى خدا بگیرد.

و چند استفتاء در باب روزه مسافر:

جواب: کسی که در مسافرت نماز او شکسته است روزه اش صحیح نیست مگر در موارد خاصی از جمله:

1. مسافر در مدینه می تواند سه روز برای برآورده شدن حاجت روزه بگیرد و بعضی فقها فرموده اند این سه روز چهارشنبه و پنج شنبه و جمعه باشد.

2. مسافری که روزه بوده و بعد از ظهر از وطن حرکت کرده روزه آن روزش صحیح است.

3. مسافری که نذر کرده روز خاصی مثلا نیمه رجب را حتی اگر در سفر باشد روزه بگیرد در این صورت می تواند آن روز خاص را ولو مسافر باشد روزه بگیرد اما روزه ماه رمضان و قضای آن در سفر صحیح نیست.

(ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 988، م 1712- 1718- 1714)

جواب: مسافرت موجب بطلان روزه است مگر آن که بعد از ظهر از وطن حرکت کنید و یا قبل از ظهر به وطن یا به محلی که قصد دارید ده روز در آن بمانید برسید. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 991، م 1722)

جواب: تا در مسافرت هستید و قصد ده روز اقامت در محلی را نکرده اید روزه صحیح نیست و نماز شکسته است مگر آن که مشمول مسئله شغل در سفر باشید که شرایط خاصی دارد. (ر.ک: توضیح المسائل 12 مرجع، ج 1، ص 725، م 1355)

منابع:

کتاب : چگونه روزه بگیریم ـ آیة الله سید محمد شیرازی

سایت آوینی

سایت اندیشه قم