تبیان، دستیار زندگی
اسكورسیزی بعد از دریافت جایزه اسكار وقتی نام مارتین اسكورسیزی را به‌عنوان برنده اسكار بهترین كارگردانی اعلا‌م كردند پرسید: اشتباه نخواندید؟! او بالا‌خره بعد از 5 بار نامزدی در اسكار، امسال به خاطر فیلم مرده THE DEPART...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

گفت‌وگو با مارتین اسكورسیزی بعد از دریافت جایزه اسكار

وقتی نام مارتین اسكورسیزی را به‌عنوان برنده اسكار بهترین كارگردانی اعلا‌م كردند پرسید: اشتباه نخواندید؟! او بالا‌خره بعد از 5 بار نامزدی در اسكار، امسال به خاطر فیلم مرده THE DEPARTED جایزه را نصیب خود كرد. اسكورسیزی نیازی به معرفی ندارد. منتقدان او را یكی از تاثیرگذارترین فیلمسازان دنیا توصیف می‌كنند. شاهكارهایی چون گاو خشمگین، راننده تاكسی، كازینو و آخرین وسوسه مسیح در دوران خود جریان ساز بوده‌اند و نظر مساعد منتقدان و مردم عادی را جلب كرده‌اند. یك منتقد آخرین فیلم او را <بازگشت اسكورسیزی واقعی> توصیف می‌كند.

در <مرده> لئوناردو دی كاپریو، جك نیكلسون و مت دیمون بازی می‌كنند و مننتقد روزنامه شیكاگو تریبیون می‌نویسد: وقتی نیكلسون با رغبت بازی می‌كند، مگر می‌شود فیلم را بدون رغبت دید؟ روزنامه بوستون گلوب فیلم را <بی‌رحمانه خشن> توصیف می‌كند و می‌نویسد: در جهان تلخ اسكورسیزی، در خیابان‌ها و محله‌های بی‌اهمیت بوستون، اگر نكشی كشته می‌شوی؛ چه حق با تو باشد و چه نباشد.

عده زیادی از مردم، چه آنهایی كه در مراسم شركت داشتند و چه كسانی كه بیرون ایستاده بودند، منتظر پیروزی شما بودند. با اعلا‌م اسم مارتین اسكورسیزی به عنوان برنده اسكار بهترین كارگردانی، سالن از صدای تشویق‌ها منفجر شد. از این‌كه بالا‌خره اسكار را گرفتید، چه احساسی دارید؟ فكر نمی كنید امسال سال شما بود؟

آن لحظه را فراموش نخواهم كرد، غیرقابل توصیف است. خدا را شكر كه توانستم در این 36 سال بدون بردن جایزه‌ای تعداد زیادی فیلم بسازم. مهم این بوده كه ما توانسته‌ایم فیلم بسازیم. من واقعا متحیر شدم و زمانی كه <مرده> بهترین فیلم شناخته شد صادقانه تعجب كردم. وقتی جایزه اتحادیه فیلمسازان آمریكایی را هم بردم حیرت كردم، آخر من عادت به بردن ندارم. من فقط فیلم می‌سازم. اما وقتی جایزه ای می‌گیری، یعنی قدردان تو هستند و من از این سپاسگزارم.

دوستان صمیمی تان جایزه را به شما اهدا كردند...

لحظه‌ای فوق‌العاده بود وقتی كه فرانسیس كاپولا‌، جورج لوكاس و استیون اسپیلبرگ به روی صحنه آمدند و جایزه‌ام را دادند. دوستی ما به اوایل دهه 70 برمی‌گردد. آنها بر من تاثیر زیادی گذاشته‌اند. فرانسیس مثل برادر بزرگی در زندگی‌ام نقش داشته است. من، اسپیلبرگ و جورج لوكاس در ده دوازده سال اول واقعا با هم كار می‌كردیم. به هم كمك می‌كردیم تا فیلم‌هایمان ساخته شوند. دوستی ما مثل یك مدرسه خصوصی كوچك فیلمسازی بود. وقتی آن سه نفر را دیدم كه روی صحنه آمدند و قبل از این‌كه پاكت را باز كنند به من نگاه كردند واقعا شگفت زده شدم، حیرت كردم.

شما به دائره المعارف تاریخ فیلم شهرت دارید. در فیلم <مرده> ارجاعاتی به فیلم‌های ‌هاوارد‌هاوكز وجود دارد ...

...همین طوری است... زیاد نباید اینها را جدی گرفت... برای آنهایی است كه می‌بینند و به یاد می‌آورند.

آیا در <مرده> از ارجاعات دیگری هم وجود دارد؟ تحت تاثیر كسی بوده اید؟

خیلی چیزها - مانند پایان فیلم كه همه كشته می‌شوند - در فیلمنامه بیل موناهان وجود دارد؛ و البته هیچ گاه <دشمن مردم> ویلیام‌ای. ویلمن با بازی جیمی كاگنی را فراموش نخواهم كرد. ده سال داشتم كه آن را دیدم و صداقت وحشی‌اش از یادم نمی‌رود. صداقت خیابان‌ها از آن سال‌ها در من مانده است و رهایم نمی‌كند. آن علا‌متی است كه همیشه به سمتش می‌رانم. <مرده> هم همین وضعیت را دارد.

دفعه پیش هنگام اكران فیلم مردگان گفتید كه فیلمبرداری فیلم جدیدتان به زودی در مونترال آغاز می‌شود. درباره فیلم جدید صحبت نمی‌كنید؟

حالا‌ زیاد مطمئن نیستم. دوست دارم به مونترال باز گردیم. بخش‌هایی از هوانورد را آنجا ساختیم و من می‌خواهم باز هم در مونترال فیلم بسازم. امكانات فیلمبرداری در آنجا بی نظیر است.

فكر می‌كنم این سوال خیلی از خبرنگاران باشد ... وقتی نام تان را به عنوان برنده اعلا‌م كردند واژه <بالا‌خره> به ذهنتان نرسید؟

سوال خوبی پرسیدید. به یكی از همراهانم می‌گفتم این چیز خوبی بود كه هیچ وقت نگرفته بودم. چیز خوبی كه منتظرش بودم. نمی‌توانم به خودم اطمینان كنم، شاید خیال اسكار حتی نوع فیلم‌های من را تغییر داده بود. اما خوشحالم كه ماجرا اینگونه رخ داد. وقتی آن لبخند را بر لب‌های اسپیلبرگ دیدم، فهمیدم قرار است نام من را اعلا‌م كنند. خرسندم كه این همه طول كشید، ارزشش را داشت!

<مرده> خیلی خوب كارگردانی شده و شایعاتی وجود دارد كه قرار است ادامه‌ای بر آن بسازید. ماجرای این فیلم جدید قبل از داستان مرده اتفاق می‌افتد یا بعد از آن؟

ما شب اكران <مرده> در این مورد صحبت كردیم. من علا‌قمندم كه داستان قبل از <مرده> را بسازم، حالا‌ بعد از آن هم شد ایرادی ندارد! هنوز معلوم نیست من كارگردانی می‌كنم یا نه. همه چیز به فیلمنامه بستگی دارد.

قرار است آقای دنیرو در آن بازی كند؟

این را نمی دانم، البته ایده بدی نیست!

می‌گویند وقتی با آغاز پروژه ساخت فیلم خیلی جدی می‌شوید هیچ <مزاحمتی> را نمی‌پذیرید.

بله. درست است. من همیشه تلا‌ش می‌كردم فیلم بسازم و سرانجام ساختم. این برایم ماجرایی باورنكردنی است. من واقعا می‌خواستم اینها را بسازم. راننده تاكسی یا گاو خشمگین را با پشتكار و كمك دنیرو ساختیم. آخرین وسوسه مسیح را كارگردانی كردم. واقعا نمی‌توانم از زندگی‌ام شكایت كنم. همه فیلم‌هایم را دوست دارم. اما وقتی پروژه جدید آغاز می‌شود، همه را فراموش می‌كنم. به همه می‌گویم ما یك فیلم خوب باید بسازیم! مهم فیلم ساختن است. سرمایه تهیه كردن برای فیلم و بازیگردانی جذاب است. البته اگر می‌توانستم خودم می‌نوشتم، فیلم می‌گرفتم و بازی می‌كردم!

<مرده> هم توجه منتقدان را جلب كرد و هم نظر مثبت مردم را. حالا‌ جایزه اسكار را در دست دارید. فكر نمی‌كنید اگر در آینده جایزه به خاطر یك عمر فعالیت هنری را به شما اهدا كنند از امروز خوشحال‌تر می‌شوید؟

بدون شك. هوارد‌هاكز و هیچكاك یا رابرت آلتن و خیلی‌های دیگر هیچ گاه به خاطر فیلم خاصی اسكار نگرفتند و جایزه یك عمر فعالیت هنری به آنها اهدا شد. البته وقتی فیلمت بهترین فیلم سال می‌شود حس خیلی خوبی خواهی داشت.

شما سال‌ها فیلم‌هایی عالی ساختید كه نظر موافق داوران اسكار را جلب نكرد. حالا‌ متوجه شده‌اید چگونه فیلم بسازید كه برنده شوید؟!

من وقتی فیلم می‌سازم می‌دانم كه هیچ جایزه‌ای را نخواهم برد. هیچ اسكاری نخواهم گرفت. من ادامه می‌دهم و این مهمترین نكته است. وقتی جایزه نمی‌گیرم اعتماد به نفسم كم نمی‌شود. اصلا‌ نمی‌دانم چگونه فیلم بسازم كه جایزه بگیرد. مگر ساختن فیلم اسكاری فرمول خاصی دارد؟

پس نمی دانید چگونه برنده شوید...

بردن برای من یعنی فیلم ساختن. یعنی اكران آنها. یعنی مردم فیلم‌هایم را ببینند و ده سال بعد دوباره تماشا كنند. این خیلی خوب است

منبع : روزنا – ترجمه، كاوه شجاعی