رمضان، ماه سلامت جسم و جان
این سفره با سفره ماه های دیگر سال متفاوت است. سفره ماه رمضان هم برکت روحی دارد و هم برکت جسمی. البته چنانچه رعایت شود، این ماه ضامن سلامت شما خواهد شد.
پزشکان معتقدند در این ماه عملکرد سیستم قلبی عروقی بدن به طرز قابل توجهی بهبود پیدا میکنند. دلیل این مساله هم به فاکتورهایی مانند فشار خون، کلسترول و دخانیات بر میگردد. در واقع سه فاکتور اولیه وجود دارد که فرد را مستعد بیماری عروق قلب میکند، این فاکتورها عبارتند از افزایش فشار خون، افزایش کلسترول خون و استعمال دخانیات که روزه ماه رمضان اثر مطلوبی روی هر سه عامل دارد.
در مورد فشار خون کاملا مشخص است که پرهیز کامل از غذا برای حدود 16 ساعت در هر روز ماه رمضان، باعث کاهش سطح سدیم خون شده و در نتیجه باعث کاهش فشار خون نسبت به قبل میشود. البته این مساله زمانی موثر است که هنگام افطار و سحر هم به رژیم غذاییتان توجه کاملی داشته باشید.
از طرفی عوامل غیردارویی مهم و موثر بر فشارخون شامل: کنترل وزن، انجام ورزشهای مناسب، نکشیدن سیگار، کاهش مصرف گوشت و محصولات حیوانی در رژیم غذایی و البته کاهش استرس است.
روزه ماه رمضان بر تمام این عوامل اثر مثبت دارد، چون در بیشتر ساعات افراد روزه هستند و همراه با تاثیرات معنوی معمولا استرسها هم کمتر میشود.
اتفاقا گزارشی از سازمان بهداشت جهانی تاکید میکند که کوشش برای کاهش فشار خون به وسیله تعدیل روش زندگی معمولا باید قبل از هر گونه تصمیم در مورد درمان دارویی فشارخون خفیف باشد.
دومین عامل مستعدکننده فرد برای بیماریهای قلبی، افزایش چربی خون است که این فاکتور هم با رعایت رژیم درست غذایی در ماه رمضان تاثیر زیادی دارد. ارتباط بین افزایش چربی خون و بیماریهای قلبی قبلا اثبات شده است.
سبزی و میوهها باید یکی از مواد اصلی افطار را تشکیل دهند که اغلب میوهها منابع غنی ویتامین C محسوب میشوند و مطالعات جدید نشان داده که ویتامین C از قلب محافظت می کند.
روزه بدون سحری، قدغن است
برخی از افراد عادت دارند بدون سحری روزه بگیرند كه البته سخت در اشتباهند. نخوردن سحری علاوه بر سوء تغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی طولانیمدت را به دنبال دارد. خستگی، افت قند خون، کاهش یادگیری و بیحوصلگی از عوارض حذف وعده سحری است.
متخصصان تغذیه توصیه میکنند اگر از نظر گوارشی، نخوردن سحری برای برخی افراد مشکل ظاهری ایجاد نکند، اما از نظر علمی تغذیه تنها در سیری شکم اهمیت ندارد، بلکه سیری سلولی نیز بسیار مهم است. در واقع مصرف نکردن سحری علاوه بر سوءتغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی طولانی را به دنبال دارد.
این افراد ممکن است به چاقی ظاهری نیز دچار شوند. علاوه بر اینها به دنبال نخوردن سحری، مواد زائد حاصل از سوخت چربی در بدن جمع شده و حالت خستگی زیاد در انتهای روز را سبب میشود. در عین حال حذف وعده سحری، پایین آمدن قند خون را در طول روز به دنبال دارد که به کاهش قدرت یادگیری، بیحوصلگی و خستگی منجر میشود، بنابراین مصرف سحری در ایام روزهداری ضروری است.
اما روزهداران باید توجه کنند که سحری باید شامل یک وعده غذای کامل برای هر فرد باشد، چرا که در طول روز بدن علاوه بر انرژی به پروتئین، مواد معدنی و ویتامینها نیاز دارد.
اگر روزهداری در برخی افراد منجر به کاهش دریافت سبزیجات یا لبنیات شود یا به مقدار زیاد از شیرینیهایی مانند زولبیا و بامیه م، تاثیر نامطلوبی بر وضع تغذیه فرد خواهد داشت. بنابراین صرف سحری مناسب و متعادل برای همه روزهداران به ویژه نوجوانان در حال رشد لازم است.
غذاهای ممنوعهی سحری
مصرف ادویه فراوان در وعده سحر، علاوه بر ایجاد ناراحتیهای دستگاه گوارش به تشنگی در طول روز هم منجر میشود.
مصرف غذاهای سنگین مانند کله پاچه و سیرابی نیز در وعده سحر مناسب نیست، چرا که به علت داشتن مقادیر زیاد چربی، منجر به بروز مشکلات گوارشی و همچنین تشنگی شدید در طول روز میشود.
غذاهای سرخ کرده مانند انواع کوکو، کتلت و همچنین گوشتهای سرخ شده از قبیل انواع کباب و ماهی نیز میتواند سبب تشنگی شود. مصرف سس مایونز، خامه، سوسیس و کالباس نیز در سحری مناسب نیست و ناراحتیهای گوارشی از قبیل ترش کردن را باعث میشوند.
دکتر احمدرضا درستی، متخصص تغذیه در همین خصوص به ایسنا میگوید: نوشیدن نوشابههای گازدار به سوءتغذیه، افزایش احتمال چاقی و افزایش بیماریهای گوارشی منجر میشود. عدم نوشیدن مایعات کافی، نوشیدن چای، قهوه و کاکائوی زیاد و غلی1 عدم مصرف یا مصرف ناکافی میوهها و سبزیجات نیز ممکن است یبوست را به دنبال داشته باشد که این مشکل با مصرف میوه و سبزی در حد مناسب، برطرف میشود. مصرف روغن زیتون همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست موثر است.
وی ادامه میدهد: همراه غذاهای پختنی در وعده سحر بهتر است از نان، پنیر، سبزیجات و میوهها نیز استفاده کرد. همچنین برای پیشگیری از مسمومیت غذایی، بهتر است غذای سحری زودتر تهیه شده و پس از کمی خنک شدن در یخچال قرار بگیرد و هنگام سحر دوباره گرم شود.
به گفته این متخصص تغذیه، بهتر است وعده سحری متشکل از غذاهای حاوی قندهای پیچیده (مانند نان، سیب زمینی آبپز، ماکارونی و مقداری برنج کمروغن) و غیرسرخ کرده باشد. علاوه بر قندهای پیچیده لازم است از لبنیات کافی، مقداری سبزیجات، میوهها، مقدار کمی گوشت و حبوبات در وعده سحر استفاده شود.