عفونت گوارشی در تابستان زیاد می شود

گرم شدن هوا می‌تواند برخی بیماری‌ها را افزایش دهد. یکی از این بیماری‌ها، عفونت‌های گوارشی است که اغلب به دلیل مصرف غذاهای آلوده ایجاد می‌شود، زیرا هوای گرم می‌تواند زمینه‌ساز رشد میکروب‌ها شود.

عفونت‌های گوارشی و اسهال مسافران دو نمونه شایع بیماری‌های فصل گرماست.

گفتگوی ما را با دکتر ایرج خسرونیا رییس جامعه متخصصان داخلی، در همین رابطه بخوانید.

عفونت‌های گوارشی از کجا می‌آیند؟

باکتری‌ها، ویروس‌ها، قارچ‌ها و انگل‌ها می‌توانند سبب عفونت‌های گوارشی شوند. این عفونت‌ها بیشتر در نتیجه نوشیدن آب آلوده، خوردن میوه‌ها یا سبزی‌های نشسته یا خوردن گوشت یا ماهی که خوب پخته نشده‌اند، ایجاد می‌شود.

شایع‌ترین علایمی که در عفونت‌های گوارشی دیده می‌شود، چیست؟

اسهال آبکی، تهوع و استفراغ، تب، دل‌پیچه، دردهای مبهم و گاه و بیگاه عضلانی و سردرد از علایم و نشانه‌های عفونت‌های گوارشی است. البته فراموش نکنید که اگر این علایم و نشانه‌ها به‌صورت اسهال شدید و یا اسهال خونی بود، از فوریت بیشتری برخوردار است و باید فرد بیمار به سرعت به نزدیک‌ترین درمانگاه مراجعه کند.

تشخیص عفونت‌های گوارشی چگونه است؟

اغلب عفونت‌های گوارشی به فاصله یک تا دو روز، بسته به دوره نهفتگی عامل عفونت‌زا، موجب ظهور علایم و نشانه‌هایی در فرد می‌شوند. اسهال شایع‌ترین نشانه عفونت گوارشی است.

چنانچه پوشش داخلی لوله گوارش آسیب ببیند، مدفوع ممکن است خونی شود. استفراغ هم شایع است. در برخی از موارد تب، بی‌اشتهایی، دل‌پیچه، تهوع و کاهش وزن هم روی می‌دهد.

برای تعیین علت، از خون یا مدفوع نمونه‌برداری می‌شود و نمونه برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه ارسال می‌شود.

عفونت‌های گوارشی تا چه حد جدی و خطرناک هستند؟

در کشورهای پیشرفته، عفونت‌های گوارشی عموما جدی و خطرناک به شمار نمی‌آیند، هر چند می‌توانند در بچه‌های کوچک، افراد خیلی مسن یا دچار ضعف سیستم ایمنی مرگبار باشند. در کشورهای در حال توسعه که سطح بهداشت اغلب پایین و مراقبت‌های بهداشتی در حد کافی نیست، بیماری‌های اسهالی از جمله علل اصلی بیماری و مرگ و میر به شمار می‌روند.

دفع مایعات از طریق اسهال می‌تواند سبب کم‌آبی بدن شود. این عارضه در سالمندان و کودکان کم‌سن مشکل جدی قلمداد می‌شود. به همین دلیل نوشیدن مقادیر فراوان مایعات سالم و بی‌خطر در طول دوره بیماری بسیار حایز اهمیت است.

برای درمان چنین مشکلاتی چه راهکارهایی را توصیه می‌کنید؟

اغلب اوقات، عفونت‌های گوارشی در عرض چند روز بهبود می‌یابند و حال بیمار بدون درمان کاملا خوب می‌شود. در طول بیماری باید تا حد امکان آب دفع شده بدن را با نوشیدن آب جایگزین کنید. بهترین محلول برای جبران کم آبی بدن در اسهال، مصرف محلول او آر اس (ORS) تحت نظر پزشک است.

آب و نوشیدنی‌های دیگر که حاوی سدیم، پتاسیم و سایر مواد مغذی هستند، بهتر از دیگر نوشیدنی‌ها هستند. اگر آب بدنتان تا حد زیادی از دست رفته باشد، ممکن است برای جایگزینی آن به تزریق سرم نیاز باشد.

اگر علت عفونت گوارشی، باکتری باشد، آنتی‌بیوتیک‌ها می‌توانند طول دوره بیماری را کوتاه کنند برای مثال، اسهال ناشی از ای‌کولای ممکن است عوارض جدی و خطرناکی را در پی داشته باشد. علایم و نشانه‌هایی مانند تهوع، استفراغ، دل‌درد و اسهال، برخی از عوارض جانبی احتمالی آنتی‌بیوتیک‌ها هستند.

برای پیشگیری از عفونت‌های گوارشی، به ویژه در فصل گرما چه توصیه‌ای دارید؟

رعایت بهداشت و نظافت، عنصر کلیدی در پیشگیری از عفونت‌های گوارشی است. شستشوی مرتب دست‌ها یکی از موثرترین راه‌های خلاصی از شر میکروب‌هاست. به علاوه، تمامی نواحی بدن را که به نوعی با گوشت خام تماس پیدا می‌کنند (به خصوص گوشت مرغ و سایر پرندگان) با آب داغ و صابون بشویید. پیش از خوردن گوشت، اطمینان حاصل کنید که به طور کامل پخته شده است.

میوه و سبزی خام هم نخورید، مگر اینکه پوست آنها را خودتان بگیرید.

فصل تابستان فرارسیده و مسافرت‌های مردم آغاز شده است. در این میان، بسیاری از مسافران گله‌مند هستند که در مسافرت دچار اسهال می‌شوند. به نظر شما علت این امر چیست؟

اسهال مسافران اغلب با علایم اسهال و دل‌پیچه بروز می‌کند. برای این بیماری عوامل متعددی را مطرح می‌کنند. از جمله مصرف نوشیدنی یا غذایی که به آن عادت ندارید، تفاوت عادات زندگی و تغییر در تعادل باکتری‌هایی که اغلب در روده‌های شما زندگی می‌کنند. به طور معمول، این بیماری با فقر بهداشتی در ارتباط است، یعنی غذا و آب آلوده ممکن است حاوی باکتری، ویروس یا انگل‌هایی باشند که موجب اسهال و دل‌پیچه ‌شوند.

این بیماری‌ تا چه حد جدی است؟

این بیماری اغلب ناگهان حین سفر یا اندکی پس از بازگشت به منزل آغاز می‌شود. معمولا علایم آن خفیف است و در عرض سه یا چهار روز ملایم‌تر می‌شود، ولی ممکن است تا چند روز دیگر هم احساس ناخوشایندی به افراد مبتلا دست دهد. بعضی اوقات اسهال مسافران می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند.

چنانچه بیماری به وسیله ارگانیسم‌هایی غیر از باکتری‌های معمول ایجاد شود، ممکن است نشانه‌های بیماری شدیدتر، طولانی‌تر و به درمان مقاوم‌تر باشد. به طور معمول، برای رهایی از این بیماری، مصرف دارو الزامی است.

درمان بیماری‌ اسهال مسافران چگونه است؟

اگر به اسهال مسافران مبتلا شدید، برای جایگزینی آب و املاح و مواد معدنی از دست رفته، تا حد امکان از مایعات سالم و محلول او.آر.اس استفاده کنید. مصرف آب پرتقال، سیب یا سایر میوه‌ها برای جایگزین کردن پتاسیم از دست رفته بسیار مفید است. به محض اینکه احساس کردید اشتهایتان باز شده، تغذیه را با غذاهای نرم و بدون چربی آغاز کنید تا دستگاه گوارش‌تان تحریک نشود. موز منبع غنی پتاسیم است و به کاهش اسهال کمک می‌کند، از غلات بدون ادویه، برنج، ژلاتین و سوپ گوشت رقیق شده و تخم‌مرغ عسلی هم می‌توان استفاده کرد.

برخی از مسافران به‌عنوان یک اقدام پیشگیرانه از آنتی‌بیوتیک هم استفاده می‌کنند. نظر شما چیست؟

آنتی‌بیوتیک برای پیشگیری توصیه نمی‌شود.

برای بیماری اسهال مسافران تاکنون واکسنی ساخته شده یا خیر؟

هیچ نوع واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به اسهال مسافران وجود ندارد. اما برخی از منابع خارجی استفاده از قرص بیسموت در طول سفر را توصیه می‌کنند که با این کار خطر ایجاد اسهال بسیار کاهش می‌یابد.

چه مراقبت‌هایی لازم است تا اسهال مسافران رخ ندهد؟

اولین نکته مهم برای پیشگیری از اسهال حین سفر، این است که از آب بهداشتی و مطمئن استفاده کنیم. اغلب افراد به علت بی‌توجهی در مصرف آب یا یخ آلوده بیمار می‌شوند.

مطلب دیگر هم دقت در انتخاب آب میوه‌هاست، زیرا ممکن است برخی از این آب‌میوه‌ها با آب نامناسب رقیق شده باشند. همچنین غذاهای پخته شده اغلب بی‌خطرند، اما غذاهای خام را مصرف نکنید، به ویژه سالادی که حاوی کاهو یا سبزی‌های خام است. میوه‌ها یا سبزی‌هایی که دارای پوست هستند و شما می‌توانید پوست آنها را پیش از خوردن بگیرید، اغلب سالم و بی‌خطرند، البته پس از شستن دقیق. از خوردن میوه و سبزی‌هایی که قبلا پوست آنها گرفته شده، خودداری کنید.

توصیه دیگر اینکه در رستوران‌های بین راهی معتبر غذا بخورید و از فروشنده‌های کنار خیابان، غذا نخرید و تنها غذاهایی را مصرف کنید که پخته شده باشند. اگر خودتان غذا می‌پزید، موادغذایی فاسدشدنی را سرد نگه دارید، حتی غذاهای پخته هم می‌توانند دچار آلودگی شوند. از مصرف شیر و فرآورده‌های لبنی غیرپاستوریزه، خودداری کنید.

بخش سلامت تبیان

مطالب مرتبط:

آنفلوآنزای معده باعث تهوع و اسهال میشود

اسهال و درمان آن

پیشگیری از اسهال مسافرتی

اسهال و استفراغ، بیماری شایع فصل گرم

اسهال مسافران

عوامل ابتلا به اسهال های مسافرتی

اسهال‌ مزمن‌ کودکان

درمان اسهال کودکان