تبیان، دستیار زندگی
اخیراً پس از درگذشت مرحوم آیت الله مشکینی که ریاست مجلس خبرگان را بر عهده داشت؛ پاره ای از گروه‌ها و چهره‌های سیاسی به دلایل گوناگون به گمانه زنی در مورد رئیس آینده مجلس خبرگان دست زده اند
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

خبرگان و گزینشی به دور از جنجال

پیرامون اهمیت مجلس خبرگان و نقش ویژه آن در سازمان مدیریتی نظام جمهوری اسلامی تردیدی وجود ندارد،

چنانچه نگاهی کوتاه بر وظایف این نهاد، حاکی از آنست که مجلس‏خبرگان، نهادى است كه به موجب قانون اساسى، سه مسئولیتِ مهم درباره رهبرى نظام دارد: «انتخاب»، «بركنارى» و «‌ نظارت» و مهمترین وظیفه آن که گزینش رهبری نظام است، به تنهایی در تعیین سرنوشت کشور نقشی حیاتی بازی می کند.

اخیراً پس از درگذشت مرحوم آیت الله مشکینی که ریاست مجلس خبرگان را بر عهده داشت، پاره ای از گروه‌ها و چهره‌های سیاسی به دلایل گوناگون به گمانه زنی در مورد رئیس آینده مجلس خبرگان دست زده اند.

به گمان نگارنده به دلایل زیر، ورود به این حیطه منفعتی برای کشور و نظام مدیریت آن ندارد و باید اجازه داد روند انتخاب ریاست جدید خبرگان در مسیری عادی و طبیعی و به‌ دور از جنجال‌های مرسوم سیاسی صورت پذیرد.

اما دلایل لزوم سیاسی نكردن حوزه انتخاب رئیس مجلس خبرگان عبارتند از:

1. انتخاب رئیس مجلس خبرگان رهبری، با رأى اكثریّت مطلق حاضران و انتخاب نوّاب رئیس و منشیان و كارپردازان، هر كدام جداگانه و با اكثریّت نسبى و به صورت مخفى خواهد بود. در صورتى كه در انتخاب رئیس، در مرحله اوّل، اكثریّت مطلق حاصل نشود، از بین دو نفرى كه بیشترین رأى را كسب كرده‏اند، با رأى‏گیرى مجدّد و اكثریّت نسبى، رئیس، انتخاب مى‏شود.

ریاست مجلس خبرگان، علاوه بر اداره جلسات مجلس خبرگان، بر كلّیه امور ادارى، مالى، استخدامى و سازمانى مجلس خبرگان، نظارت دارد و باید با ارتباط منظَّم با رهبرى، شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان كند.

وى، مصوَّبات قانونى مجلس خبرگان را امضا و به مراجع ذى‏ربط ابلاغ مى‏كند. رئیس مجلس خبرگان، موظَّف است گزارشى سالانه از عملكرد و اقدامات هیأت رئیسه را به مجلس خبرگان ارائه كند.

لذا انتخاب رئیس مجلس به‌ دلیل اهمیت موقعیت وی باید تا حد امکان با اکثریت مطلق آرای حاضران صورت پذیرد؛ زیرا لازمه آن که رئیس بتواند شرایط را براى انجام دادن وظایف مجلس خبرگان آسان كند آنست که اتوریته و مقبولیت لازم را در جمع خبرگان داشته و رابطه منظم و مستمری را با رهبری نظام برای انجام بهینه امور برقرار کند.

تبدیل کردن ریاست خبرگان به موضوع چالش‌های سیاسی عملاً باعث می شود با تقویت گرایش‌های جناحی و نه ملی از اتوریته و نفوذ کلام رئیس خبرگان (هرکس که باشد) تا حد زیادی کاسته شود و نتیجتاً  از کارآمدی وی نیز کاسته می گردد.

2. ماهیت عملکرد خبرگان به رهبری مربوط شده و اساساً فراجناحی است. تفاوتی جدی میان رویکرد این نهاد و رویکرد سایر نهادهای سیاسی در کشور وجود دارد؛ زیرا عمر چهارساله مجلس و ریاست جمهوری یا سایر نهادها میزان اثر گذاری حرکت‌ها را محدود می گرداند ولی در حوزه رهبری درجه حساسیت به‌ وضوح، بسیار بالاتر و شدیدتر است و پیدایش اختلال در فرآیند عملکرد خبرگان می تواند تبعات جبران ناپذیری برای کشور داشته باشد، به ویژه آن که شرایط حساس کشور بر لزوم دقت و آرامش تصمیم گیران خبرگان می افزاید؛ از این رو ایجاد تنش در محیط تصمیم گیری خبرگان مسلماً نتایج مفیدی به همراه نخواهد داشت.

3. نظام اسلامی از لحاظ ساختار به ‌گونه‌ای طراحی شده است که هر میزان تنش در نهادها و فضای سیاسی نهایتاً با اتکاء به وزنه تعادل رهبری کنترل شدنی است.

تاریخ انقلاب اسلامی نشان می‌دهد بحران‌های سخت در تاریخ انقلاب که هر کدام به تنهایی می‌توانست نظامی سیاسی را با سقوط مواجه کند؛ با اتکاء به همین گرانیگاه مهار شده است، به همین دلیل هر حرکتی برای کشاندن تنش و حتی چالش‌های محدود و بی فایده به حوزه تصمیم گیری‌های خبرگان حرکتی خلاف امنیت و منفعت ملی خواهد بود.

از این‌رو علاقه‌مندان به چهره‌های مطرح، شایسته است به جای ابراز احساسات له یا علیه افراد اجازه دهند؛ به جای تصمیم گیری در فضای پرتنش، خبرگان بر پایه درایت و درک خویش از شرایط تصمیم گیرند.

امیر محبیان

منبع: همشهری