نکاتی دربارهی مکملهای کاهش وزن (2)
در یک دسته بندی دیگر چربیسوزها را به این شکل طبقه بندی میکنند.
1- ترموژنیک ها
این چربیسوزها شامل دو دسته هستند.
* دسته اول از طریق اثر بر روی غده تیروئید و افزایش 3T و 4T و در نهایت افزایش تیروکسین منجر به شدت متابولیسم و سوخت و ساز میشود که باید زیر نظر پزشک مصرف شود زیرا در صورت استفاده خودسرانه ممکن است فرد به هیپرتیروئیدیسم دچار شود.
* دسته دوم ترموژنیک ها از طریق اعمال اثر بر روی عصب سمپاتیک اعصاب خودمختار باعث افزایش کاتکول آمینها که مشتقات آمینی بنزن هستند میشود که این مشتقات کاتکول آمینی شامل هورمونهای آدرنالین و نورآدرنالین میباشد که از قسمت مرکزی غده فوق کلیوی ترشح میشود که از این قبیل میتوان به مکمل افدرین که از گیاه افدرا از خانواده افدراسه تهیه شده اشاره کرد. داروهایی نظیر آتروپین و هیوسین را سکوپولامین نیز در این دسته قرار میگیرند که باید زیر نظر پزشک مصرف شوند زیرا با مصرف مکمل افدرین بدن در حالت ستیز و گریز قرار میگیرد. در این حالت خون بیشتری به بافتها میرسد و سوخت و ساز سلول به ویژه کاتابولیسم را افزایش مییابد در زمان مصرف افدرین فرد دچار تپش قلب میشود.
برخی از ورزشکاران به علت مشاهده اثرات افدرین در چربی سوزی به مصرف بیش از حد و خودسرانه آن اقدام میورزند و دچار بعضی بیماریهای روانی مانند خشونت بیش از حد و عدم تعادل رفتاری میشوند که باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند تا پزشک با آزمایشات مربوطه داروهایی نظیر، پروپرانولول- اوکسپرنولول و سوتالول و ... را به شخص تجویز کند که این داروها مسدود کنند «گیرنده» بتای قلبی هستند. زیرا اثر افدرین بر روی گیرنده های بتا در قلب میباشد.
2- بلوکه کنندهها
الف) بلوکهکنندههای کربوهیدرات
محصولات بلوکهکنندههای کربوهیدرات، حاوی عناصری هستند که از طریق جلوگیری کردن از تولید آنزیمهای گوارشی مانع هضم کربوهیدراتها در بدن میشوند. نتیجهی این کار این است که کربوهیدراتهایی که مصرف میکنید به طور کامل هضم نمیشوند و بدین گونه دوباره جذب نمیشوند. از این طریق با افزایش ذخایر این مواد مغذی محدود میشود. این مواد میتوانند در زمان تقلب کردن در رژیم به ثبات وزن شما کمک کنند چون کربوهیدراتها جذب نمیشوند و همچنین از افزایش ذخیرهی چربی نیز جلوگیری به عمل میآید و با این کار میتوانید نتیجهی بهتری را کسب کنید.
ب) بلوکهکنندههای چربی
مکملهای بلوکهکنندهی چربی در اصل همانند بلوکهکنندههای کربوهیدرات هستند. مواد خاصی که در این محصولات وجود دارند که از میان آنها میتوان چیتوسان یا کیتوسان اشاره کرد. چیتوسان یک جذب کنندهی چربی است. گفته میشود که این ماده توانایی آن را دارد که چربیها را از سیستم گوارشی جدا کرده و دفع آن را از طریق رودهی بزرگ انجام و وزن اضافه را کاهش دهد.
برخی از ورزشکاران به علت مشاهده اثرات افدرین در چربی سوزی به مصرف بیش
از حد و خودسرانه آن اقدام میورزند و دچار بعضی بیماریهای روانی مانند خشونت بیش از حد و عدم تعادل رفتاری میشوند که باید سریعاً به پزشک مراجعه کنند
با وجود ادعاهای تولید کنندگان تحقیقات علمی اظهار میکنند که این ادعاها بدون پایه و اساس هستند. در بهترین وجه چیتوسان اصلاح نشده، روزانه 10 کالری از رژیم غذایی فرد کسر کند. اشکال استفادهی دراز مدت از بلوکهکنندههای چربی این است که با جدا کردن چربی، مینرال های مشخصی که در مواد غذایی وجود دارند نیز از آن جدا میشوند که بدن برای حفظ سلامتی به آنها نیازمند است.
در دهه 80 از فروش بسیاری از این بلوکرهای کربوهیدرات جلوگیری به عمل آمد چون بی مصرف شناخته شده بودند و بسیاری از خریداران از عوارض جانبی آن مثل باد آوردن، حالت تهوع، استفراغ و احساس خفگی شکایت کرده بودند. حتی در انواع جدید این داروها با فرمولهای جدید هم چنین عوارض جانبی دیده شده است. خیلی جالب است که سازندهها و تولیدکنندههای این داروها میگویند که این نشان دهنده این است که این داروها خوب کار میکنند.
ج) بلوکهکنندههای کورتیزول
کورتیزول هورمونی است که توسط غدهی فوق کلیه ترشح میشود. این هورمون حیاتی اغلب به هورمون استرس منتسب است. این هورمون در واکنش به استرس تولید میشود. این هورمون موجب افزایش فشار خون، سطح قند خون و سرکوب سیستم ایمنی میشود. بنابراین به احتمال زیاد بیماری به سراغتان میآید.
توجه به آن به خاطر چربی از اهمیت برخوردار است زیرا این هورمون باعث رها شدن سیگنالهای بدن به دو شکل میشود: افزایش اشتها و ذخیره چربی. این بدان معنی است که هر زمان که تحت فشار قرار داریم، کورتیزول در بدن افزایش پیدا میکند و بدن نیز به مغز میگوید که من گرسنهام، همزمان پیغامی به سلولهای چربی فرستاده میشود که چربی بیشتری ذخیره کنند (و تا جای ممکن آن را حفظ کند). بلوکهکنندههای کورتیزول مانع انعکاس اثرات منفی کورتیزول رها شده طبق مطالب ذکر شده میشود.
3- دفع کنندهها
این دسته نیز چربی سوز نیستند و فقط مانع جذب چربی در بدن میشوند. مثلاً زنیکال باعث میشود آب بدن به همراه سدیم و پتاسیم از طریق ادرار دفع شود و نیز مقدار کمتری از مواد غذایی جذب بدن شود و یا «تریامترن H» که پتاسیم را در بدن نگه میدارد و فقط سدیم را به همراه آب از بدن دفع میکند و فشار کمتری را به قلب وارد میکند و در اصل با مصرف دیورتیکها وزن بدن از طریق دفع آب، کم میشود و چربیها مصرف نمیشوند و دیورتیکها جزء خطرناکترین داروها به حساب میآیند زیرا تعادل الکترولیتی بدن را به هم میزنند.
در دسته دفع کنندهها مکملی به نام زنیکال وجود دارد که آنزیم لیپاز معده را از بین میبرد و فرد با مصرف چربی هم چاق نمیشود زیرا چربیها جذب بدن نشده و از راه مدفوع دفع میگردند و فرد همیشه دارای مدفوع چرب میباشد که مصرف آن نیز خطراتی به همراه دارد.
4- آنابولیکها
آنابولیک ها که شامل: یوهیمبین- DHEA- تریبولوس دلتا 4، آندروستن دیون میباشند. از مکملهای نام برده شده DHEA و دلتا 4- آندروستن دیون پروهورمون میباشند. یعنی یک یا دو مرحله قبل از ساخت تستوسترون هستند و با مصرف آنها بدن به صورت طبیعی تستوسترون تولید میکند و از طریق خواص آنابولیک آنها چربی سوزی اتفاق میافتد.
یوهیمبین و تریبولوس ترستریس (نام علمی فارفاسک) باعث افزایش تستوسترون به صورت طبیعی میشوند. این دسته بیشتر در دوران رژیم ورزشکاران مصرف میشود تا علاوه بر چربی سوزی بافت عضلهشان حفظ شود. استفاده پروهورمون ها مدتی است در مسابقات ورزشی ممنوع شده است.
5- ترکیبات آلی اکتیو
شامل آنزیمها، کوآنزیم ها و ویتامینها و بعضی ترکیبات آلی میباشند. مثل مکملهایی چون کوآنزیم 10Q کرومیوم- آنتیاکسیدانها- ال کارنیتین که این دسته جزء بیضررترین چربیسوزها میباشد.
6- چربیهای مفید
این دسته LDL را کاهش و HDL را افزایش میدهد و سریعتر به انرژی تبدیل شده و متابولیسم بدن را افزایش میدهد و شامل مکملهایی نظیر CLA که از شیر گاو به دست آمده و روغنهای MCT مثل روغن کنجد، زیتون و روغنهای گیاهی میباشد. این دسته نیز جزء بیضررترین چربیسوزها محسوب میشود که برخی از آنها مجوز وزارت بهداشت ایران را داراست.
7- کنترل کننده های اشتها
کنترل کننده های اشتها (مکملهای رژیمی یا داروها) اساسشان بر پایهی کاهش اشتها استوار است و باعث میشوند تا شخص کمتر غذا بخورد.
فرآوری: معصومه آیت اللهی
بخش تغذیه و آشپزی تبیان
منابع:
معاونت غذا و دارو
سایت جودو
مطالب مرتبط:
متفورمین؛ دارویی مطمئن برای کاهش وزن جوانان
كاهش وزن به وسیله قرصهای لاغری
راه های افزایش سوخت و ساز بدن برای لاغر شدن
آیا رژیم لاغری تنها راه حل است؟