مصلّین چه کسانی‌اند؟

نمازگزار کسی است که حق دیگران در مال او محفوظ باشد: (وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ * لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ)؛ چه آن کسی که توان سۆال‌کردن دارد [و] چه آن مستمندِ محرومِ آبرومندی که اهل سۆال نیست.

مصلّین نه یعنی کسی که گاهی نماز می‌خواند [و] گاهی نماز نمی‌خواند، [بلکه] (الَّذِینَ هُمْ عَلَی صَلاَتِهِمْ دَائِمُونَ). معلوم می‌شود این صفت مشبهه است؛ نه اسم فاعل، مصلّی یعنی نمازگزار؛ نه نمازگزارنده؛ مثل «صادق» که صفت مشبهه است؛ یعنی راستگو؛ نه راستگوینده. آنکه به معنای راستگوینده است اسم فاعل است و زوال‌پذیر؛ آنکه صفت مشبهه است معنای ثابتی را تفهیم می‌کند. راستگو صفت مشبهه است؛ غیر از راستگوینده است. مصلّی این معنای صفت ثابت را تفهیم می‌کند؛ نه اسم فاعلی را.

(الَّذِینَ هُمْ عَلَی صَلاَتِهِمْ دَائِمُونَ * وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ * لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ) ؛ معلوم می‌شود نمازگزار اهل زکات هم است؛ چه زکات واجب؛ چه زکات مستحب [و] چه زکات مستحبّی که در مواقع ضرورت می‌شود زکات واجب.

نمازگزار کسی است که در مال او حقّ دیگران محفوظ است؛ این ‌چنین نیست که (وَإِذَا مَسَّهُ الْخَیْرُ مَنُوعاً) ؛ اگر مالی به او رسید منع کند و نگذارد به دیگران برسد. پس نمازگزار کسی است که حق دیگران در مال او محفوظ باشد: (وَالَّذِینَ فِی أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَعْلُومٌ * لِلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ)؛ چه آن کسی که توان سۆال‌کردن دارد [و] چه آن مستمندِ محرومِ آبرومندی که اهل سۆال نیست.

اعطای اهم خیرات به انبیا در نماز

شما مهم‌ترین خیری که در قرآن به انبیا و اولیا رسیده است می‌بینید که در حالت نماز رسیده است؛ [مثلاً] در جریان زکریّا(علیه السلام) وقتی خدای سبحان یحیی(علیه السلام) را به او بشارت می‌دهد، در حالت نماز فرشتگان بر او نازل می‌شوند، می‌گویند: «بشارت باد که یحیایی به تو داده‌ایم.»

در سوره «آل عمران» آیه 39 این است: (فَنَادَتْهُ الْمَلاَئِکَةُ وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمَحْرَابِ أَنَّ اللّهَ یُبَشِّرُکَ بِیَحْیَی)؛ در این حال فرشتگان بر او نازل شدند و به او بشارت دادند.

اگر در روایات ما آمده است که «المصلّی یناجی ربّه» ؛ نمازگزار با خدا مناجات می‌کند، نشانه‌هایش در کتاب الهی هست؛ در حال مناجات که نزدیک‌ترین حالی است که بنده با مولا دارد در آن حال فرشته نازل شده است و بشارت میلاد یحیی(علیه السلام) را به زکریّا(علیه السلام) داده است.

نزول آیه ولایت درباره امیرالمۆمنین(علیه السلام) در حالت نماز

بهترین مقام که مقام ولایت است به عنوان (إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللّهُ وَرَسُولُهُ وَالَّذِینَ آمَنُوا الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُۆْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ) درباره حضرت امیر آمده است، در حال صلات بود که اگر آن زکات را داد، به برکت خضوع، مناجات و حالات صلاتی به این مقام عظیم رسیده است.

شاید این زکات و این دادن انگشتر در غیر نماز این نقش را نمی‌داشت، از اینکه در حال صلات این انگشتر را اعطا کرده است به این درجه والا رسیده است: (الَّذِینَ یُقِیمُونَ الصَّلاَةَ وَیُۆْتُونَ الزَّکَاةَ وَهُمْ رَاکِعُونَ). اقامه صلات و ایتای زکات به هم آمیخته است؛ آن‌چنان که اگر در حال نماز، زکاتی داده شود باعث نزول چنین آیه‌ای خواهد بود. آن حالت خلوصی که در حالت صلات است در حالت غیر صلات نیست.

منبع :

بیانات آیت الله جوادی آملی