دستاوردهای دفاع مقدس(7)
دستاوردهای داخلی دفاع مقدس فراوان است، ولی ما در این نوشتار به مهم‌ترین آن‌ها می‌پردازیم و تفصیل آن را به فرصتی دیگر و كتابی دیگر ـ ان‌شاءالله ـ وا می‌گذاریم. مهم‌ترین دستاوردهای داخلی دفاع مقدس عبارتند از:
1. اعتماد به نفس و خودباوری
2. شكوفایی استعداد و خلاقیت
3. رشد باورهای دینی
.4 تولد تفكر بسیجی
5. رشد فضایل اخلاقی و معنوی
6. تحول در صنایع دفاعی كشور
7. تزكیه‌ی نظام اداری كشور
8. حضور داوطلبانه‌ی مردم در جبهه‌ها
9. سنجش ظرفیت دفاعی مردم
10. تجارب سیاسی
11. تجارب اقتصادی
12. نیروهای مردمی عشایری
13. تجارب نظامی
14. تجارب فرهنگی
15.تحكیم وحدت ملی
16 رسوایی لیبرال‌ها و منافقین
17آزمون روشنفكری
18. تأثیر در نگرش‌های علمی و پژوهشی دانشگاه‌ها و مراكز عالی كشور
تحول در حوزه‌ی صنایع دفاعی، این باور را در مراكز دانشگاهی و علمی ـ پژوهشی كشور به وجود آورد كه خواستن توانستن است. همچنین مقابله با اتكای به بیگانه در امر فناوری‌های جدید و درك فرایند رشد فناوری توسط متخصصان و نخبگان داخلی، استقلال علمی در دانشگاه‌ها را رقم زد، و همگان می‌دانند كه این استقلال مرهون فرهنگ خودباوری بود كه در اندیشه‌ی رزمندگان ما در دوران دفاع مقدس تجلی كرد.
از انصاف به دور است اگر دستیابی به سلول‌های بنیادی و دانش هسته‌ای توسط پژوهشگران و اندیشمندان ایرانی را متأثر از فرهنگ خودباوری و خلاقیت دوران دفاع مقدس ندانیم؛ چنان كه بارها و بارها رهبر معظم انقلاب اسلامی به این حقیقت اشاره فرموده‌اند.
19. آزمون كارآمدی نظام جمهوری اسلامی
هنوز مدت زیادی از پیروزی انقلاب سپری نشده بود و نظام دینی نخستین تجربه‌های خود را پشت‌سر می‌گذاشت كه جنگ به عنوان پدیده‌ای فراگیر، خود را در ابعاد وسیع سیاسی، فرهنگی و اجتماعی بر جامعه تحمیل نمود و زمینه‌ی آزمونی سخت را برای كارآمدی نظام نوپای جمهوری اسلامی فراهم آورد. به چالش كشاندن نظام جمهوری اسلامی از آغاز پیروزی انقلاب، همواره هدف قدرت‌های استكباری بود؛ چرا كه انقلاب در ایران و گسترش آن در منطقه، منافع آنان را به خطر افكنده بود و آنان در پیگیری این هدف شوم، به تأثیر مخرب جنگ امید زیادی داشتند. جنگ در حالی آغاز شد كه مشكلات اقتصادی و محرومیت‌ها، نزاع‌های سیاسی، كارشكنی گروهك‌ها، ترور و خرابكاری، كمبود نیروی انقلابی و متخصص، و تحریك قومیت‌ها، نظام را رنج می‌داد و انقلاب را تهدید می‌كرد.
با مروری بر حوادث و رویدادهای آن زمان، در می‌یابیم كه همان عواملی كه در پیروزی انقلاب نقش ایفا نمودند، همان‌ها نیز بزرگ‌ترین سهم را در حفظ انقلاب و نجات آن در شرایط بحرانی بعد از پیروزی داشتند: «اسلام، مردم، امام(ره)». ایمان مردم، بار دیگر به منزله‌ی«سیمان اجتماعی» فراتر از روحیه‌های تفرقه‌انگیز برخاسته از تفاوت‌های زبانی، نژادی و مذهبی، مردم را به یكدیگر پیوند داد و از آنان جمعیتی واحد ساخت. آن چه ایران را نجات داد، نه «ایران» و نه «زبان»، بلكه «اسلام» بود. این نكته در طول دوران دفاع مقدس بروز و ظهور كامل یافت. در این مورد وصیت‌نامه‌های شهدا به عنوان اسنادی تاریخی و ارزشمند، هیچ جای شك و تردید باقی نمی‌گذارد.
حضور مستمر و پرقوت مردم در همه‌ی عرصه‌های سخت، حكایت از این واقعیت دارد كه بزرگ‌ترین پشتوانه برای دولت‌ها مردم هستند.
پشتیبانی بی‌دریغ مردم از مسۆولان، از آن جهت بود كه مسۆولان از متن مردم برخاسته بودند و خود را خدمت‌گزار آنان دانسته، تعهد و صداقت خویش را به اثبات رساندند و موجبات اعتماد مردم را فراهم نمودند. بدون همكاری مردم با مسۆولان، گذشتن از بحران‌های سخت اقتصادی، با وجود هزینه‌های سنگین جنگ تحمیلی و تحریم‌های اقتصادی، ممكن نبود. البته بودند كسانی كه با سوء استفاده از وضعیت اقتصادی دوران جنگ، ثروت‌های هنگفت و نامشروعی كسب كردند، امّا توده‌ی مردم با درك وضعیت سخت جنگ، به وسیله‌ی كاهش چشمگیر مصرف و گرایش به قناعت و صرفه جویی، در رفع موانع و مشكلات، با مسۆولان همكاری نمودند.
نقش مردم، تنها محدود به پشت جبهه نبود، بلكه اصولاً نیروهای مسلح بدون استفاده از نیروهای داوطلب مردمی نمی‌توانستند جنگ را اداره نمایند. در همان ماه‌های ابتدای جنگ، ناكارآمدی روش‌های متداول وكلاسیك جنگ به اثبات رسید و ایران تنها زمانی از بن بست خارج شد كه خیل عظیم نیروهای مردمی وارد صحنه شدند و طرح‌های نو، ابتكارات و خلاقیت‌های آن‌ها در عرصه‌ی نبرد اجازه‌ی اجرا یافت.
در مورد نقش رهبری در روند تحولات و اداره‌ی جنگ، باید توجه داشت كه ضروری است از یك سو ویژگی‌های شخصی حضرت امام(ره) مورد توجه قرار گیرد و از سوی دیگر شخصیت حقوقی ولیّ فقیه و نقش مۆثر آن در رفع مشكلات در نظر گرفته شود. از جهت شخصیتی، حضرت امام(ره) دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و بی‌نظیری بودند. جدا از جنبه‌ی علمی، شجاعت و بی‌باكی، توان بالا در ایجاد وحدت و همدلی بین نیروها و مردم سالاری دینی و سربلندی، این الگوی نوین را در اداره جامعه به اثبات رساند. بی‌تردید مطالعه و بررسی نحوه‌ی اداره و رفع معضلات جامعه در آن دوران، می‌تواند الهام‌بخش مدیران و كارگزاران نظام جمهوری اسلامی باشد.
20تكامل سازمان ارتش و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی
شكی نیست كه امروز مسلمانان در شرایطی زندگی می‌كنند كه قدرت‌های بزرگ از طریق اعمال تجاوزكارانه و سلطه‌گری بر آن‌ها حكومت می‌نمایند. آن‌ها سعی دارند با ترویج زندگانی مادی و حیوانی در جوامع وابسته، مردم را تخدیر كرده، به هر نحو ممكن منافع نامشروع خود را تأمین نمایند. از این‌رو جامعه‌ی اسلامی كه نمی‌بایست به كسی ظلم كند و یا زیر بار ظلم كسی برود، می‌باید قدرت كافی برای دفاع از خود داشته باشد؛ چنانچه قرآن كریم می‌فرماید: «واعدّوا لهم ما استطعتم من قوه و من رباط الخیل ترهبون به عدّو الله و عدوّكم»
این آیه در واقع فلسفه‌ی وجودی نیروهای نظامی را به صورتی كلی و زیبا بیان می‌كند. در حالی‌كه «عدوّكم و عدّو الله» وجود دارد، نیروهای نظامی اسلام باید در نهایت قدرت و كفایت آماده‌ی مقابله و نبرد مقدس خود باشند.
اما متأسفانه چنان كه ذكر شد، اكثریت جوامع اسلامی این مسأله‌ای مهم را فراموش كرده، دولت‌های آنان در خدمت استكبار جهانی در آمده است. در حال حاضر تنها در ایران است كه نیروهای نظامی دارای ایمان و عقیده‌ی درست بوده، به طور مستقل و در جهت مواضع اسلام و منافع كشور عمل كرده و تن به فرمان هیچ سلطه‌‌جوی مستكبری نسپرده‌اند. بعد از انقلاب اسلامی، رژیم شاهنشاهی تبدیل به جمهوری اسلامی گردید و بدین ترتیب، ایدئولوژی مقدس اسلام جای خود را در همه جا باز كرد. مردم كه خود عاشقانه به سوی اسلامی كردن كشور گام برداشته بودند، نمی‌توانستند ارزش‌های قبلی را پذیرا باشند. از این رو تحولات معنوی در همه‌ی ابعاد به وجود آمد. در ارتش نیز عامل جدیدی چهره نشان داد و آن عنصر عقیده و مكتب بود، كه هم در داخل اقشار ارتش و هم در نیروهای مۆمن و مخلص و جوان سپاه پاسداران انقلاب اسلامی دیده می‌شد. سپاه پاسداران كه نهادی جوشیده از متن انقلاب و نیازها و ضرورت‌های آن بود، در ابتدا تجربیات لازم رزمی را نداشت. البته ارتش هم كه دارای تجربیات كلاسیك بود، در عمل توان كافی برای مقابله با صدامیان نداشت. با شروع جنگ تحمیلی بود كه سپاه و ارتش توانستند در جبهه مراحل تكاملی خود را طی كنند، و بدون هیچ تردیدی همكاری سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و ارتش نقش بسیار والایی در تحصیل پیروزمندی‌های رزمندگان داشت. این رزمندگان توانستند با پایمردی و ایثار خون و جان خود، كلیه‌ی جبهه‌ها را از حالت انفعالی و تدافعی اولیه خارج ساخته، ابتكار عمل را در دست گیرند.
ادامه دارد...
بخش فرهنگ پایداری تبیان
منبع
پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس
نویسنده
دكتر اسماعیل منصوری لاریجانی
