احساس تنهایی یا تنها بودن
تنهایی نوعی احساس تهی بودن و خلاء درونی است. شما احساس انزوا كرده و از دنیا جدا میشوید، از كسانی كه دلتان میخواست با آنها رابطه داشته باشید،میبرید.
انواع و درجات مختلفی از احساس تنهایی وجود دارد . شاید تنهایی را به صورت یك احساس مبهم از درست نبودن امور تجربه كنید. این حالت نوع خفیف احساس تهی بودن است. شاید هم تنهایی را به صورت محرومیت و درد بسیار شدید تجربه نمائید.
یك نوع ازتنهایی به گم كردن یك شخص خاص، بدلیل مرگ او یا دوریاش مربوط میشود. نوع دیگر تنهایی ناشی از فقدان تماس با مردم است به این دلیل ممكن است واقعا بصورت فیزیكی به خاطر كار در شیفت شب یا اقامت در ساختمانی كه مردم بندرت به آنجا رفت وآمد میكنند، از دیگران جدا شده باشید. شما حتی ممكن است از نظر عاطفی احساس تنهایی كنید، در حالی كه در میان مردم هستید ولی در برقراری رابطه با آنها دچار مشكل باشید.
احساس تنهایی با تنها بودن صرف متفاوت است
در اینجا ضروری است كه تأكید شود احساس تنهایی مساوی با تنها بودن نیست . هر شخصی همیشه زمانی را برای تنها بودن در نظر میگیرد . تنها احساس تنها بودن و غمگین شدن به خاطر آن است والبته همه ما گاهی احساس تنهایی میكنیم .فقط زمانی كه در دام تنهاییگیر میافتیم، آن تبدیل به یك مشكل واقعی میشود.
چطور ممكن است در احساس تنهایی مان نقش داشته باشیم
تنهایی یك احساس انفعالی است . ابقا و تداوم آن ناشی از اجازه منفعلانه ما ازیك سو وانجام ندادن هیچ چیزی برای تغییر آن از سوی دیگر است. ما امیدواریم كه تنهایی خودش از بین خواهد رفت وبنابراین هیچ كاری برای رفع آن انجام نمیدهیم و اجازه میدهیم كه ما را در بربگیرد. شگفت آور این كه در بعضی از موارد حتی ما به این احساس خوشامد میگوئیم. پذیرفتن تنهایی و غرق شدن دراحساسات مرتبط با آن معمولا به احساس افسردگی و درماندگی منتهی می شود، آن نیز به نوبه خود، به احساس انفعال بیشتر و افسردگی افزونتر منجر میگردد.
یافتههای جالب یک پژوهش که اخیرا انجام شده است نشان میدهد رابطهای بیولوژیک میان تنهایی و بروز بیماریهای مختلف در فرد تنها وجود دارد که میتواند زندگیاش را به مخاطره بیندازد
جان کاسیوپو، محقق دانشگاه شیکاگو و نویسنده پژوهش "اثرات بیولوژیکی تنهایی" نتایج تحقیقات خود را در نشست علمی روانشناسی اجتماعی، اعلام کرد.
بر اساس نتایج این تحقیقات، رابطهای میان تنهایی و بروز مشکلات قلبی و عروقی، بروز التهاب در بدن، مشکلات یادگیری و نقص حافظه وجود دارد. تنهایی دارای اثرات منفی متعددی است که در یافتههای این پژوهشگر به آنها اشاره شده است.
تنهایی و مشکلات قلبی و عروقی
این پژوهشگر، در بررسیهای خود دریافت، رابطهای میان تنهایی و سخت شدن شریانهای خونی که منجر به افزایش فشار خون میشود، وجود دارد.
تنهایی باعث افزایش ترشح هورمون استرس کورتیزول و بالا رفتن فشار خون میشود؛ به حدی که فرد در آستانه منطقه خطر و احتمال سکته مغزی و قلبی قرار میگیرد.
سیستم گردش خون افراد منزوی ضعیف است و این وضعیت، عملکرد قلب را دشوار میسازد. شیوع مشکلات قلبی و عروقی در این گروه بیش از سایر افراد گزارش شده است.
تنهایی و ضعف سیستم ایمنی
محققان تغییراتی در برخی از ژنهای سیستم ایمنی افراد تنها مشاهده کردهاند. برخی از ژنهای کلیدی و مهم که در واکنشهای ضد ویروسی و تولید آنتی بادی نقش دارند، در بدن این افراد دچار تغییراتی میشوند که باعث تضعیف عملکرد سیستم ایمنی در مقابل حملات ویروسی خواهد شد.
دیگر یافتههای این پژوهش حاکیست:
سیستم ایمنی باید بین حملات ویروسی و تهاجم باکتریایی یکی را انتخاب کند. در بدن افراد منزوی که جهان را مانند یک مکان تهدیدآمیز میبینند، سیستم ایمنی به جای تمرکز بر تهدیدات ویروسی، حملات باکتریایی را انتخاب میکند. در این حالت بدن بدون حفاظت ضد ویروسی و تولید آنتیبادی مستعد ابتلا به بیماریهای ویروسی میشود و در نتیجه توانایی برای مقابله با بیماریهایی از جمله سرطان به پایینترین حد خود میرسد.افراد منزوی و تنها از خطر بالای ابتلا به سرطان و بیماریهای ویروسی برخوردار هستند.
تنهایی و مشکلات خواب
نتایج پژوهش یاد شده نشان میدهد: کیفیت خواب در افراد تنها، تنزل پیدا کرده و بر سلامت جسمی و روحی آنها اثر منفی میگذارد؛ فرد در طول شب بارها از خواب بیدار میشود و طول زمان واقعی خواب بسیار کم است.
تنهایی و دید منفی نسبت به اجتماع
یافتهها حاکی از آن است که میزان واکنش شدید به رفتارهای منفی دیگران در افراد منزوی بیشتر از سایرین است. از نظر افراد تنها، دنیا جای امنی نیست و این حس را به دیگران نیز القا میکنند. افراد تنها غمگین هستند و باعث ایجاد ناراحتی، سرخوردگی، ناامنی جسمی و روحی در دیگران میشوند.
رهایی از تنهایی
برای متوقف كردن احساس تنهایی، اول باید بپذیریم كه احساس تنهایی میكنیم. گاهی اوقات پذیرفتن آن كاری مشكل است .سپس باید احساس تنهایی را به شیوهای ابراز داریم. میتوانیم آن را در دفترچه یادداشت روزانه بنویسیم، یا از طریق نوشتن یك نامه تخیلی به یك دوست یا فامیل ابراز داریم، از طریق كشیدن و رنگ كردن یك تصویر، دعا و نیایش با خداوند یا انجام هر كار دیگری كه باعث ابراز احساسات درونیمان گردد(شامل صحبت با دیگران) نیز میتوانیم احساس تنهاییمان را بیان داریم.
بیان این احساسات ممكن است به كشف این نكته منجر شود كه ما چیزهای زیادی را احساس میكنیم كه با حساس تنهاییمان مرتبط هستند، از قبیل غمگینی، خشم و ناكامی. ممكن است قادر به شناسایی نواحی باشیم كه این احساسات از آنجاها میآیند، یعنی متوجه شویم كه چگونه با زندگی ما ارتباط یافتهاند. به موازات تواناییمان در دیدن این ارتباط، تواناییمان در تغییر آنها نیز افزایش مییابد.
به طور کلی به نظر می رسد، آموزش مهارتهای اجتماعی برای ایجاد نگرش مثبت نسبت به اجتماع و جمع کردن افراد دور هم برای گذراندن اوقات فراغت در محیطی شاد، بهترین راه کمک به افراد منزوی و تنهاست.
فرآوری: مریم عطاریان
بخش خانواده ایرانی تبیان
منابع:
همشهری آنلاین، مجله بهداشت روان همراه با تغییرات و اضافات