سلاحى به نام دعا و نیایش
یكى از وسایل ارتباط بندگان با خدا، مسئله دعا و نیایش است. دعا، یك برنامه عمومى براى همه كسانى است كه مى خواهند با خدا راز و نیاز كنند. روح هر عبادتى، قرب به خدا و راز و نیاز با اوست. دعا، پاك ترین و قوى ترین نحوه برقرارى ارتباط انسان با خالق حكیم و مهربان است و فرق اساسى انسان با سایر موجودات علاوه بر داشتن اراده و تفكر، داشتن چنین ارتباطى با خداست كه به صورت عشق همراه با معرفت به خداوند تجلّى مى كند.
دعا، توجه آگاهانه و جدىِ فطرت پاك انسانى با خالق در تمامى حالات بخصوص در تنهاترین و غریبانه ترین حالاتش است كه از سَرِ آگاهى به جنبه هاى گوناگون نیازها و یا اعتراف به پلیدى گناهان خود و اظهار توبه به درگاه او، به وجود مى آید.
نیایش، اصولا كشش روح به سوى كانون غیر مادى جهان است. به طور معمول نیایش عبارت است از: تضرّع، ناله، طلب یارى و استعانت از خداوند.
در روایات اسلامى است كه دعا، اسلحه مۆمن است. اصحاب در محضر رسول خدا (صلى الله علیه وآله) جمع شده بودند آن حضرت رو به اصحاب كردند و فرمودند: آیا شما را به اسلحه اى كه موجب نجات شما از دشمن مى گردد و باعث افزایش روزى شما مى شود راهنمایى نكنم! حاضران عرض كردند: چرا یا رسول الله! در این موقع پیامبر (صلى الله علیه وآله) فرمودند: شب و روز، پروردگار خود را بخوانید و دعا كنید «فَاِنّ سَلاحَ المُۆمن الدُّعا»; اسحله مۆمن دعا است. (أصول كافى، ج 2، باب الدعا، ح 3)
دعا، ابزارى فوق العاده است كه به انسان نیرو مى دهد. در قرآن خداوند به پیامبر خطاب مى كند: اگر بخواهى این بار سنگین را به آخر برسانى، از دعا استفاده كن.
و حالا چند استفتاء در مورد دعا از محضر مبارک حضرت آیة الله مکارم شیرازی(مدظله) و پاسخ آنها:
سوال: در بعضی کتب مذهبی نوشته شده اگر کسی این دعا را بخواند تمام گناهان او بخشیده میشود یا اگر کسی این صلوات را بفرستد جهنم بر او حرام می شود و از این قبیل.... به نظر بنده این مطالب با عقل جور در نمی آید، نظر شما چیست؟
ج) البته اگر آن دعا را بخواند و محتوای آن را در وجود خود پیاده کند ممکن است چنین اثری داشته باشد، مهم پیاده کردن محتوا است.
سوال: مدتی است من یک سی دی دارم که مملو از دعاهای مختلف است از جمله اعمال روز و اینکه در کدام روز کدام عمل انجامش صحیح است و دعاهای بسیاری که خواندن آنها طول میکشد و یا کلمات سختی دارند مثل جوشن کبیر و یا ابوحمزه ثمالی و یا انواع زیارت های امامان و ... میخواستم بدانم میتوانم سی دى را بگذارم خودش دعا بخواند و من به کلماتش توجه کنم و تمام صوابش را نصیب خود کنم. می توانم تعقیبات نماز را به این صورت به جای آورم یا باید کلمات را هم وقتی که او میخواند من هم زمزمه کنم ؟
ج) این کار هم ثواب دارد ولی به زبان آوردن الفاظ دعا ثواب بیشتری دارد و آنچه به آن دستور داده شده خواندن الفاظ دعاست.
سوال: خواندن ادعیه و قرآن به زبان فارسی آیا خوب است یا نه؟ با توجه به اینکه ما زبان عربی را کاملا بلد نیستیم و نمی توانیم قواعد آن را رعایت کنیم و با توجه به اینکه اگر آیات را به صورت غلط بخوانیم کلا معنای آیه عوض می شود بهتر نیست آنها را به صورت فارسی خوانده و در معنای آنها نیز تامل کنیم؟
ج) لازم است ادعیه به زبان عربی خوانده شود و یاد گرفتن قواعد آن کار مشکلی نیست البته فهمیدن معنی فارسی آن بسیار خوب است.
سوال: در بعضی از ادعیه آمده که مثلا ذکر خاصی را به تعداد مشخصی بخوانید حکمت اینها چیست و اگر آنها را کم وزیاد بخوانیم چه تاثیری دارد؟
ج)حکمت آنها بر ما روشن نیست ولی اگر بخواهیم به نتیجه مطلوب برسیم باید آن را رعایت کنیم.
فرآوری: آمنه اسفندیاری
بخش احکام اسلامی تبیان
منابع:
کتاب رمضان ماه خدا ـ زین العابدین و حسنعلی احمدی
سایت آیة الله مکارم شیرازی(مدظله)
