تبیان، دستیار زندگی
خیلی جاها گفته میشود وقتی به کسی چک سفید امضا داده میشود یعنی مبلغ درش درج نشده و دارنده خودش مبلغی را درج میکند این جرم سوء استفاده از سفید امضاست !!!! در صورتی که همچین رویه ای وجود ندارد و چک شامل این مورد نمیشود و حتی چک بدون تاریخ، سفید امضا محسوب نم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

همه چیز درباره چک


خیلی جاها گفته میشود وقتی به کسی چک سفید امضا داده میشود یعنی مبلغ درش درج نشده و دارنده خودش مبلغی را درج میکند این جرم سوء استفاده از سفید امضاست !!!! در صورتی که همچین رویه ای وجود ندارد و چک شامل این مورد نمیشود و حتی چک بدون تاریخ، سفید امضا محسوب نمیشود و این عمل نه فاقد وصف جزایی و نه حقوقی ست و شاید بتوان با اثبات اینکه چک سفید امضا وبدون تاریخ بوده وصف جزایی آنرا زایل نمود

الف)صدور اجراییه از طریق دوایر اجرای ثبتی:

چک

از طریق دوایر اجرای ثبت فقط بر علیه صادر کننده میتوان درخواست صدور اجراییه نمود.برعلیه ضامنین و یا ظهر نویسان درخواست صدور اجراییه امکان پذیر نیست.

برای صدور اجراییه از طریق اجرای ثبت نیازی به رعایت مواعد نیست فقط باید مطابقت امضاءموجود درچک با نمونه امضاء موجود در بانک در عرف بانکداری تأیید شده باشد.

هرگاه چک بصورت نمایندگی یا وکالت صادر شده باشد،صادر کننده و صاحب حساب متضامناً مسئول

1-پرداخت وجه چک 2-اجراییه3-ضرر و زیان میباشند.

ب)اقامه دعوا در دادگاه حقوقی:

دارنده موظف است گواهی عدم پرداخت راظرف 15روز از تاریخ صدور(همان مکان پرداخت)یا 45روز از تاریخ صدور (مکان دیگر پرداخت)یا4ماه از تاریخ صدور(در خارج صادر)اخذ و ظرف یک سال(در ایران) یا 2سال (خارج ایران)از تاریخ صدور گواهی عدم پرداخت اقامه دعوا کند.(دادگاه صالح هم دادگاه محل صدور گواهی عدم پرداخت هم شعبه افتتاح کننده حساب میباشد)

دارنده چک در صورت رعایت مواعد میتواند علیه همه مسئولین اعم از صادرکننده ،ظهرنویسان،ضامنین با تقدیم دادخواست اقامه دعوا کند و در هر حال حق اقامه دعوای حقوقی علیه صادر کننده چک و ضامن صادر کننده را خواهد داشت چه به وظیفه خود(رعایت مواعد) عمل کند چه نکند.

مبدأ محاسبه خسارت تأخیر تأدیه از روز اعتراض ثبت واخواست در دفتر دادگاه میباشد.

چنانچه شخصی به دیگری چكی را بدهد و در مقابل قرار باشد كه دیگری كاری را برای او انجام دهد و انجام ندهد،صادر‌كننده نمی‌تواند دستور عدم‌پرداخت چك را صادر كند؛ زیرا عدم‌انجام تعهد یك مسئله مدنی است و بایستی پس از پرداخت وجه، دادخواست خود را به دادگاه تحویل دهد.

رسیدگی به كلیه شكایات و دعاوی حقوقی و جزایی چك چه در دادگاه و چه در دادسرا فوری و خارج از نوبت خواهد بود. ( البته طبق رویه دادگاه حقوقی چک خارج ازنوبت رسیدگی نمیشود فقط در مرحله دادسراست که خارج از نوبت و فوری است حتی در مرحله دادگاه کیفری بازهم پرونده در نوبت قرار میگیرد

خیلی جاها گفته میشود وقتی به کسی چک سفید امضا داده میشود یعنی مبلغ درش درج نشده و دارنده خودش مبلغی را درج میکند این جرم سوء استفاده از سفید امضاست !!!! در صورتی که همچین رویه ای وجود ندارد و چک شامل این مورد نمیشود و حتی چک بدون تاریخ، سفید امضا محسوب نمیشود و این عمل نه فاقد وصف جزایی و نه حقوقی ست و شاید بتوان با اثبات اینکه چک سفید امضا وبدون تاریخ بوده وصف جزایی آنرا زایل نمود

خیلی جاها گفته میشود وقتی به کسی چک سفید امضا داده میشود یعنی مبلغ درش درج نشده و دارنده خودش مبلغی را درج میکند این جرم سوء استفاده از سفید امضاست !!!! در صورتی که همچین رویه ای وجود ندارد و چک شامل این مورد نمیشود و حتی چک بدون تاریخ، سفید امضا محسوب نمیشود و این عمل نه فاقد وصف جزایی و نه حقوقی ست و شاید بتوان با اثبات اینکه چک سفید امضا وبدون تاریخ بوده وصف جزایی آنرا زایل نمود اما در هر صورت جنبه حقوقی آن برای دارنده محفوظ است و جز در موارد جعل مانند اینکه امضا جعل شود و یا در مبلغ اصلی دست برده شود مثل اینکه 1000000 بشود  10000000. کلاهبرداری و خیانت در امانت )یعنی چک امانی باشد( نمیتوان علیه دارنده چک اقدام کیفری نمود البته یه مورد رو هم خودم اضافه میکنم  چک بابت معامله ربوبی و نزول ی باشد.

بازم تاکید میکنم چک سفید امضا یعنی در آن مبلغ ذکر نشده و اصل بر این است که صادر کننده تعیین مبلغ را تا بینهایت بعهده دارنده گذاشته است و نوشتن مبلغ هرچند سنگین در چک سفید امضا جرم نیست و چک سفید امضا با بدون تاریخ باهم متفاوتند و ذکر تاریخ هم در چک توسط دارنده فاقد وصف کیفری است خیلی از وکلا و حقوقدانها این اشتباه رو میکنن و کسی که چک سفید امضا و یا بدون تاریخ را دارد تهدید به شکایت کیفری میکنن که این نشان از بی اطلاعی وکلا دارد طبق قانون چک ، چک سفید امضا و بدون تاریخ فاقد وصف کیفری برای صادرکننده است اما اگر دارنده چک در سفید امضا مبلغی نوشت و یا دربدون تاریخ تاریخی زد و متعاقب اون شکایت کیفری علیه صادرکننده کرد و در دادگاه ثابت شد این چک سفید امضا و یا بدون تاریخ بوده و یا بهر دلیل دیگر فاقد وصف کیفری شد صادرکننده حقی برای شکایت از دارنده چک را ندارد.

بانک به شروط مندج در چک توجه نمیکند

چنانچه صادر‌كننده بعد از صدور متوجه شود كه چك از طریق كلاهبرداری یا سرقت از دست او رفته یا آن را گم كرده، می‌تواند دستور عدم‌پرداخت وجه را به بانك بدهد و باید به‌صورت كتبی علت دستور عدم‌پرداخت را بیان كند‌.

مواردی كه می‌توان دستور عدم‌پرداخت را صادر كرد عبارتند از: الف- اعلام مفقودی ب- سرقت ج- جعل د- كلاهبرداری ه- خیانت در امانت یا به‌د‌ست‌آوردن از راه‌های دیگر مجرمانه .

چک

چنانچه شخصی به دیگری چكی را بدهد و در مقابل قرار باشد كه دیگری كاری را برای او انجام دهد و انجام ندهد،صادر‌كننده نمی‌تواند دستور عدم‌پرداخت چك را صادر كند؛ زیرا عدم‌انجام تعهد یك مسئله مدنی است و بایستی پس از پرداخت وجه، دادخواست خود را به دادگاه تحویل دهد.

هر گاه اثبات شود كه صادر‌كننده چك بی‌اساس دستور عدم‌پرداخت را صادر كرده است، علاوه بر پرداخت وجه به مجازات‌هایی از قبیل حبس‌، جزای نقدی و پرداخت كلیه خسارت وارد شده به دارنده چك محكوم می‌شود‌.

درصورتی كه دارنده چك تا 6 ماه از تاریخ صدور برای وصول وجه آن به بانك مراجعه نكرد یا ظرف 6 ماه از تاریخ صدور گواهی عدم‌پرداخت شكایت نكرد دیگر حق شكایت كیفری نخواهد داشت

رسیدگی به كلیه شكایات و دعاوی حقوقی و جزایی چك چه در دادگاه و چه در دادسرا فوری و خارج از نوبت خواهد بود. ( البته طبق رویه دادگاه حقوقی چک خارج ازنوبت رسیدگی نمیشه فقط در مرحله دادسراست که خارج از نوبت و فوری است حتی در مرحله دادگاه کیفری بازهم پرونده در نوبت قرار میگیرد)

خیلی جاها گفته میشه وقتی به کسی چک سفید امضا داده میشه یعنی مبلغ درش درج نشده و دارنده خودش مبلغی را درج میکند این جرم سوء استفاده از سفید امضاست !!!! در صورتی که همچین رویه ای وجود ندارد و چک شامل این مورد نمیشه و حتی چک بدون تاریخ سفید امضا محسوب نمیشه و این عمل نه فاقد وصف جزایی و نه حقوقی ست و شاید بتوان با اثبات اینکه چک سفید امضا وبدون تاریخ بوده وصف جزایی آنرا زایل نمود اما در هر صورت جنبه حقوقی آن برای دارنده محفوظ است و جز در موارد جعل مانند اینکه امضا جعل شود و یا در مبلغ اصلی دست برده شود مثل اینکه 1000000 بشود  10000000و کلاهبرداری و خیانت در امانت همون موضوعی که شب قبل گفتم یعنی چک امانی باشد نمیتوان علیه دارنده چک اقدام کیفری نمود البته یه مورد رو هم خودم اضافه میکنم  چک بابت معامله ربوبی و نزول ی باشد

طرح‌ شكایت‌ علیه‌ صادر‌كننده چك‌ بلامحل‌

چنانچه‌ چك‌ به‌ هر دلیل‌ برگشت‌ بخورد، پس‌ از دریافت‌ گواهی‌ عدم‌پرداخت‌ از بانك‌ محال‌ علیه‌ و اطمینان‌ از عدم‌وصول‌ چك‌ از طریق‌ مذاكره‌، نسبت‌ به‌ تنظیم‌ شكوائیه‌ اقدام‌ میشود:

الف - پس‌ از تنظیم‌ شكوائیه‌ با همراه‌ داشتن‌ اصل‌ چك‌ به‌ قسمت‌ ارجاع‌ شكایات‌حوزه‌ قضایی‌ كه‌ بانك‌ محال‌ علیه‌ در محدوده‌ آن‌ واقع‌ است‌ مراجعه میشود.

ب - معاونت‌ ارجاع‌ حوزه‌ قضایی‌ مربوطه‌ در ذیل‌ شكوائیه‌ دستور تحقیقات‌مقدماتی‌ و اعلام‌ نتیجه‌ را به‌ حوزه‌ انتظامی‌ واقع‌ در محدوده‌ سكونت‌ صادر كننده‌چك‌ را صادر می‌نماید. (آدرس‌ اعلامی‌ مشتكی‌عنه‌ مندرج‌ در برگ‌ گواهی‌ عدم‌پرداخت)

ج - پس‌ از اخذ دستور مقام‌ قضایی‌، به‌ حوزه‌ انتظامی‌ مربوطه‌ مراجعه‌ كرده‌ و برحسب‌ رویه‌ معمول‌، با كسب‌ دستور فرمانده‌ حوزه‌ انتظامی‌ یا جانشین‌ وی‌اخطاریه‌ 3 روزه‌ كه‌ به‌ اخطار حسن‌ نیت‌ معروف‌ است‌ در معیت‌ مأمور نیروی‌انتظامی‌ به‌ متهم‌ ابلاغ‌ می‌شود.

درصورتی‌ كه‌ متهم‌ در ظرف‌ 3 روز پس‌ از ابلاغ‌ اخطاریه‌ مذكور در بند 3، رضایت‌ شاكی‌ را جلب‌ كرده‌ است‌ یا ترتیب‌ پرداخت‌ وجه‌ چك‌ را بدهد با اعلام‌ رضایت‌ شاكی‌ یا ارائه‌ لاشه‌ چك‌ توسط وی‌ پرونده‌ مختومه‌ می‌شود، والا درصورت‌ عدم‌حضور در موعد مقرر، با دستور مقام‌ قضایی‌ نسبت‌ به‌ جلب‌ متهم‌ اقدام ‌و پرونده‌ با گزارش‌ نیروی‌ انتظامی‌ و به‌ همراه‌ طرفین‌ به‌ حوزه‌ قضایی‌ مربوطه‌ارسال‌ و پس‌ از تعیین‌ شعبه‌ رسیدگی‌‌كننده توسط ریاست‌ حوزه‌ قضایی‌ و یامعاونین‌ آنها، پرونده‌ در جریان‌ رسیدگی‌ قرار می‌گیرد

ذ - درصورتی‌ كه‌ متهم‌ در ظرف‌ 3 روز پس‌ از ابلاغ‌ اخطاریه‌ مذكور در بند 3، رضایت‌ شاكی‌ را جلب‌ كرده‌ است‌ یا ترتیب‌ پرداخت‌ وجه‌ چك‌ را بدهد با اعلام‌ رضایت‌ شاكی‌ یا ارائه‌ لاشه‌ چك‌ توسط وی‌ پرونده‌ مختومه‌ می‌شود، والا درصورت‌ عدم‌حضور در موعد مقرر، با دستور مقام‌ قضایی‌ نسبت‌ به‌ جلب‌ متهم‌ اقدام ‌و پرونده‌ با گزارش‌ نیروی‌ انتظامی‌ و به‌ همراه‌ طرفین‌ به‌ حوزه‌ قضایی‌ مربوطه‌ارسال‌ و پس‌ از تعیین‌ شعبه‌ رسیدگی‌‌كننده توسط ریاست‌ حوزه‌ قضایی‌ و یامعاونین‌ آنها، پرونده‌ در جریان‌ رسیدگی‌ قرار می‌گیرد. (این‌ اقدامات‌ نیز درصورتی‌كه‌ متهم‌ متواری‌ باشد انجام‌ می‌گیرد) در ضمن‌ می‌توان‌ درصورتی‌ كه‌ متهم‌ متواری‌ بوده‌ ‌ و احتمال خروج وی‌ از كشور برود، از دادگاه‌ درخواست‌ ممنوع‌‌الخروج‌ كردن‌ ویرا از كشور كرد.

بازم تاکید میکنم چک سفید امضا یعنی در آن مبلغ ذکر نشده و اصل بر این است که صادر کننده تعیین مبلغ را تا بینهایت بعهده دارنده گذاشته است و نوشتن مبلغ هرچند سنگین در چک سفید امضا جرم نیست و چک سفید امضا با بدون تاریخ باهم متفاوتند و ذکر تاریخ هم در چک توسط دارنده فاقد وصف کیفری است خیلی از وکلا و حقوقدانها این اشتباه رو میکنن و کسی که چک سفید امضا و یا بدون تاریخ را دارد تهدید به شکایت کیفری میکنن که این نشان از بی اطلاعی وکلا دارد طبق قانون چک ، چک سفید امضا و بدون تاریخ فاقد وصف کیفری برای صادرکننده است اما اگر دارنده چک در سفید امضا مبلغی نوشت و یا دربدون تاریخ تاریخی زد و متعاقب اون شکایت کیفری علیه صادرکننده کرد و در دادگاه ثابت شد این چک سفید امضا و یا بدون تاریخ بوده و یا بهر دلیل دیگر فاقد وصف کیفری شد صادرکننده حقی برای شکایت از دارنده چک را ندارد.

بخش حقوق تبیان

منبع: حقوقدانان جوان