اعمال شب قدر میرزا جواد آقا(2)
٥. خواندن دعاى گشودن قرآن و قرآن را روى سر گذاشتن، باین نیت كه عقل و اندیشه او با این عمل تقویت شده و با دانشهاى قرآن كامل شود و نور عقل با نور قرآن ضمیمه گردد. و سایر نیتهایى كه مناسب با این عمل است.
6. زیارت امام حسین علیه السّلام با بعضى از زیارتهایى كه وارد شد
7. خواندن سوره روم، عنكبوت و دخان در شب بیست و سوم .
وخواندن دعاهایى كه در این شبها وارد شده است، بخصوص دعایى كه سید از بعضى از كتابهاى كهن نقل نموده و اول آن چنین است:
«اللهم ان كان الشك فی ان لیلة القدر فیها او فیما تقدمها واقع فانه فیك و فی وحدانیتك و تزكیتك الاعمال زائل، خداوندا اگر در این كه شب قدر، امشب یا شبهاى پیش از آن است، شكى هست، ولى در مورد یكتایى تو و این كه اعمال را پاكیزه مىنمایى، شكى نیست.» و اگر توانست معنى از بین رفتن شك در خدا و یكتایى او را بفهمد، همین پاداش براى عبادت آن شب براى او كافى خواهد بود.
دعاى كوچكى كه سید از امام سجاد علیه السّلام روایت نموده و اول آن «یا باطنا فی ظهوره» مىباشد. دعایى كه در یكتا دانستن خداوند كامل مىباشد.
و اگر وجود ائمه علیهم السّلام هیچ نفعى نداشت، مگر همین كه با این گونه دعاها پرده از یكتایى خدا برداشته، و ما را از این مطالب آگاه نمودند، لازم بود مۆمن تمام وجودش را فداى این عمل آنان نماید. و حتى فدا كردن تمام وجود خود را ناچیز شمرده و خود را ناتوان از اداى شكر نعمتهاى آنان ببیند.
8. ساعتى از شب را مخصوص مراقبت قرار داده، و در آن ساعت علم پروردگارش را به بدحالى او و قدرتش را بر نجات دادن او، و فضل و بخشش و كرم او را در نظر گرفته و سپس با امیدوارى بر در بخشش و كرم او چشم دوخته و در انتظار رحمت و بخشش او باشد.
9. فرار از وسوسههاى شیطان
اگر مراقب به آنچه گفتیم عمل كرد كه خوشا بحالش، و اگر عمل نكرد مبادا شیطان او را وسوسه كرده و بگوید: تو آنگونه كه شایسته توست عمل را انجام نمىدهى، بنابراین، این كار اندك نیز فایدهاى نداشته و نبودش بهتر از وجودش مىباشد.
زیرا اگر به این نداى شیطان گوش دهد او را از سایر اعمال نیز باز داشته و او را با غفلت هلاك مىنماید. ولى اگر همان عمل را كه قصد دارد، انجام بدهد گرچه عمل كمى نیز باشد، ممكن است نور این عمل كم، نور دیگرى را براى عمل بوجود آورده و او را موفق به انجام عمل دیگرى گردانده و آنگاه در تمام اعمال موفق باشد.
خلاصه شیطان هیچ قصدى ندارد، مگر این كه انسان را از خدمت نمودن و عبادت مولایش باز دارد بنا بر این اگر از او فرمانبردارى نماید در دل او تاریكیى بوجود مىآید كه سبب قطع یارى او گردیده و موجب مىشود تا عبادت دیگرى را نیز ترك كند تا جایى كه یارى خداوند كاملا قطع شده و به هلاكت جاوید دچار شود.
10. سالك نباید هیچ عمل خیرى را گرچه بسیار كوچك باشد، كم شمرده و بخاطر كم بودن آن را ترك نماید كه زیان خواهد دید. و هیچ عمل خیرى را نیز نباید بزرگ ببیند، چون گرفتار عجب مىگردد.
نیز اگر نمىتواند آن را انجام بدهد بمقدارى كه مىتواند آن را انجام داده و بعد از انجام، آن را در مقابل خدا كوچك ببیند. زیرا بنده هر عملى را كه انجام بدهد و آن را كوچك بداند، خداوند آن را بزرگ دانسته و شاید همین مطلب باعث شود كه خداوند متعال آن را قبول كند.
و هنگامى كه عملى قبول شد كمى آن اهمیتى نخواهد داشت. چون اگر خداوند عملى را از بندهاش قبول نماید، گرچه كم باشد، پاداش زیادى به او خواهد داد.
و اگر آن را قبول نكند، فایدهاى براى او نخواهد داشت، گرچه زیاد باشد. زیرا خداوند عمل كم آدم را قبول و اعمال زیاد ابلیس را رد نمود.
بنابراین بنده نباید هیچ عملى را بزرگ ببیند. گرچه عبادت جن و انس باشد. زیرا این عجب است و عجب انسان به عملش، ثواب آن را از بین مىبرد. بلكه نور آن را به تاریكى تبدیل مىكند. و نیز نباید عمل كم را كوچك بداند، زیرا ممكن است قبول شده و تبدیل به عمل بزرگى شود.
11. مبادا انسان كسى را از رحمت خدا مأیوس نموده یا باعث شود اعمال را بجا نیاورد، گرچه عمل او مخلوط با تیرگى باشد.
شاید اگر همین شكل عمل ترك نشود گاهى اوقات با بعضى از عنایات الهى همراه باشد و باعث ایجاد روح و حقیقتى در آن عمل شود و در روشن شدن قلب مۆثر باشد، بگونهاى كه بكلى عمل او عوض شود
خلاصه اگر فردى لوطى در مستى بگوید: «یا اللّه» گمان نمىكنم خداوند او را رد نموده و او را اجابت نكند.
در چنین اوقاتى كه خداوند در آن بیش از سایر اوقات درهاى رحمت خود را باز نموده، بندگان را تشویق به ذكر، عبادت و دعاى خود نموده و الطاف خاص خود را براى آنان تضمین نموده است بنده مراقب باید جهت امیدوارى را بیشتر در نظر گرفته و دستهاى آرزوى خود را به طرف كرم خداوند و بخششهاى فراوان او دراز كند. ولى شیطان در این اوقات اصرار در ترجیح جهت ترس و ناامیدى دارد تا بدین وسیله مانع عمل بندگان گردد.
پایان دادن شب قدر
آنگاه همانطور كه بارها در مورد شبهاى شریف گفتیم - این شبها را با توسل به حامیان معصوم علیهم السّلام، سپردن عمل به آنان، عرضه آن به خداوند با دستهاى آنان، تضرع به درگاه آنان براى اصلاح عمل و براى این كه آنان به درگاه خداوند تضرع نموده تا او این عمل را قبول و آن را به عمل صالح تبدیل نموده و آن را پرورش دهد، ختم كند این شب را.
تلازم شرافت شب و روز
در روایات آمده است كه شرافت شب و روز ملازم یكدیگر هستند، به این معنى كه اگر روز شریف شد، شرافت آن به شبش نیز سرایت مىكند و هنگامى كه شب شریف شد، شرافتش به روز آن نیز سرایت مىنماید. بنابراین مراقبت از روزهاى این شبها به اخلاص در عبادت لازم است، همانگونه كه در شبها لازم مىباشد.
منبع:
المراقبات میرزا جواد آقا ملکی تبریزی
تهیه و تنظیم: عبداله فربود، گروه حوزه علمیه
