تبیان، دستیار زندگی
در مطالبی كه تاكنون آموختیم، تغییر شار باعث برقراری جریان در یك مدار مشخص می‌گردید. اما اگر شارمغناطیسی در یك تكه فلز تغییر كند چه اتفاقی روی می‌دهد؟ آیا جریانی به‌وجود می‌آید؟ اثر عبور جریان بر آن چیست؟ ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

جریان اِدی

در مطالبی كه تاكنون آموختیم، تغییر شار باعث برقراری جریان در یك مدار مشخص می‌گردید.

اما اگر شارمغناطیسی در یك تكه فلز تغییر كند چه اتفاقی روی می‌دهد؟

آیا جریانی به‌وجود می‌آید؟

اثر عبور جریان بر آن چیست؟

اغلب تغییر شار در یك تكه فلز باعث به‌ وجود آمدن جریان‌های حلقوی می‌شود كه به آن ها جریان اِدی می‌گویند.

به عنوان مثال چنین جریانی در هسته ترانسفورمر به‌ وجود می‌آید. گرمای تولید شده بر اثر عبور چنین جریانی باعث اتلاف انرژی در ترانسفورمر می‌گردد.

تیغه رسانایی را در نظر بگیرید كه در بین قطب‌های آهن‌ربای الكتریكی قرار گرفته باشد. اگر میدان مغناطیسی B به مرور زمان تغییر كند آن گاه شار عبوری از تیغه تغییر می‌كند.

به عنوان مثال شار عبوری از حلقه c یكی از بی‌شمار حلقه‌هایی است كه جریان اِدی می‌تواند از آن عبور كند.

البته با بیرون كشیدن یك صفحه مسی یا آلومینیومی از بین قطب‌های آهن‌ربا قوی(شکل سمت چپ)، می‌توان وجود جریان اِدی را به نمایش گذاشت.

بخشی از مسیر بسته c در خارج میدان مغناطیسی قرار دارد. با بیرون كشیدن این صفحه به سمت راست شارمغناطیسی كاهش می‌یابد.
طبق قانون فارادی و لنز جریانی موافق عقربه‌های ساعت در حلقه القاء می‌شود. از آن جاكه جهت جریان در وجه سمت راست حلقه به سمت بالا است بنابراین نیروی مغناطیسی به آن وارد می‌شود كه جهت آن به سمت چپ است و این نیرو مانع حركت صفحه می‌گردد.
جریان اِدی

معمولاً جریان اِدی یك پدیده ناخواسته است زیرا باعث اتلاف انرژی به صورت گرما می‌شود. برای درک بهتر مطلب به دو فیلم زیر توجه نمایید(جهت نمایش فیلم ها بر روی لینک های زیر کلیک نمایید):

نمایش فیلم 1

نمایش فیلم ٢

البته با افزایش مقاومت در مسیرهای جریان اِدی می‌توان تلفات انرژی را كاهش داد یك روش متداول برای این كار لایه لایه كردن تكه فلز است. بین این لایه ها چسب نازكی زده می‌شود تا لایه ها كنار هم قرار گیرند. ولی از آن جا كه چسب نارسانا است بنابراین جریان اِدی به راحتی در تكه فلز برقرار می‌شود.

یك روش دیگر برای كاهش جریان اِدی ایجاد شیار و برش در فلز است. جریان اِدی به راحتی در مسیرهای برش خورده به‌وجود نمی‌آید.


مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی

تنظیم: مریم فروزان کیا