اثر تحریم بر کشورهای اعمال کننده!!

هر چند که تحریم های اعمال شده توسط کشورهای غربی بر کشورمان هزینه های بسیاری تحمیل می کند، این تحریم ها اثر بسیار بیشتری بر خود ِ کشورهای اعمال کننده دارد. کشورهایی که با بحران مالی، کاهش رتبه های اقتصادی و نارضایتی های مردمی از سیاست های اقتصادی مواجهند. در اینجا تنها به ذکر دو مثال اکتفا می کنیم:

پرده اول

روزنامه« ایل جورناله» چاپ ایتالیا در مطالبی با عنوان «ایتالیا بهای تحریم نفت ایران را می‌پردازد» با اذعان به تاثیر شدید تحریم نفت ایران بر اقتصاد اروپا از اخراج کارکنان صنعت نفت این کشور به خاطر تحریم نفت ایران خبر داد

تحریم نفتی اروپا آخرین پارادوکس یک سناریوی بین‌المللی است که در آن ایتالیای  بهای سنگینی را بابت هم‌سویی جدی با تصمیمات ناتو و اروپا می‌پردازد: آغاز اجرای تحریم‌های اتحادیه اروپا که به موجب آنها از اول ماه ژوئیه خرید نفت ایران ممنوع می‌گردد، ما را وادار می‌کنند آن 4/ 13 درصد واردات نفتی را که تهران برای ما تأمین می‌کرد از جای دیگر به دست آوریم. هزینه این عملیات چیز اندکی نیست زیرا آن 4/ 13% از نظر کمّی بسیار قابل توجه‌تر از 30% یونان یا 15% اسپانیا یعنی دو کشوری که در واردات اروپایی نفت ایران تقدم دارند، است.

400 کارمند یک پالایشگاه در شهر آنکونا روانه صندوق بیمه بیکاری شدند. شرکت نفتی اِنی با خطر از دست دادن 2 میلیارد دلار روبرو است

این 400 کارمند پالایشگاه Api فالکونارا ماریتیما که به سبب تعطیلی تأسیسات، روانه صندوق بیمه بیکاری شدند، اولین کسانی هستند که از این موضوع خبردار شدند. Api (که در کنار Erg, Saras و Ies مانتوا یکی از مشتریان بزرگ تهران به شمار می‌آید) علاوه بر این‌که جهت تأمین خود ناگزیر به هزینه کردن بیش‌تر است،  باید یک پالایشگاه سازماندهی شده جهت کار روی نوع خاص نفت قیری که از چاه‌های ایران استخراج می‌شود، منطبق سازد. ایتالیا به سبب سیاست تعلل در تصمیم گیری خود، نیز بهایی سنگین می‌پردازد. در حالی که یونان و اسپانیا واردات را تغییر داده‌اند ما همچنان از نفت ایران بهره مند هستیم. 548 هزار تنی که در ماه آوریل وارد گردید نشان‌دهنده یک افزایش 30 درصدی نسبت به مقادیر بازار است. مورد آشکارتر همان 2 میلیارد دلاری است که شرکت نفتی انی جهت توسعه معادن پارس جنوبی و دارخوین مدعی گردیده و به طور نظری قراراست با منابع نفتی ایران جبران گردند. تحریم‌های اتحادیه اروپا در مورد صادراتی که برای پرداخت اعتبارات عقب افتاده در نظر گرفته شده‌اند، اجرا نمی‌گردند لیکن مقامات ایرانی ممکن است در اقدامی تلافی‌جویانه این بدهی را لغو نمایند.

در حالی که شرکت اِنی می‌لرزد،  شرکت Bp بریتانیا برعکس ممکن است تحریم‌ها را نادیده گرفته و همچنان به تحقق پروژه‌ای 20 میلیارد دلاری با ایرانی‌های نفتیران اینترترید جهت استخراج گاز خزر ادامه دهد. جنبه ضدروسی این عملیات علت معافیتی است که لندن و بروکسل پیرامون آن با واشنگتن توافق کردند. منابع کنگره آمریکا چنین شرح ‌می‌دهند: تحریم‌ها باید بیش‌ترین ضرر را به ایران بزنند بدون آنکه به روسیه اجازه داده شود که برای تأمین انرژی از مسیر اروپای شرقی گروکشی کند.

در مقابل اعمال تحریم در مورد 600 هزار بشکه نفت خام ایران که روزانه توسط اروپا مصرف می‌شود، ممکن است پیامدهای محدودی داشته باشد. درهفته‌های اخیر 24 فروند نفتکش از 44 نفتکش ایرانی نام و نشان خود را عوض کردند و پرچم‌های تانزانیا یا جزیره تووالو واقع دراقیانوس آرام را جایگزین پرچم‌های ایران، مالت یا قبرس کردند. شرکت کشتی سازی ناشنال ایران تانکر کمپانی به منظور جلوگیری از قطع قرار دادهای بیمه‌ در حال امضای بیمه‌نامه‌های جدید با شرکت‌های خانگی یا ژاپنی می‌باشد. ژاپن که از دریافت مهلت جهت پیوستن به تحریم راضی نیست، در حال تبدیل شدن به ضامن اصلی صادرات نفتی ایران است.

از یک نقطه‌نظر ژئوپلیتیکی، ژئوانرژیتیکی و ژئواقتصادی، بازی که از سوی دولت اوباما بر ما تحمیل شده از این هم شرورانه‌تر است. آمریکا از ما می‌خواهد از نفت ایران چشم‌پوشی کنیم و بر میزان درگیری با تهران می‌افزاید، در واقع آمریکایی است که اکنون دیگر حاضر است بدون تحمل خسارت با بسته شدن تنگه هرمز مواجه شود.

فن‌آوری‌های جدید حفاری و اکتشاف معدن نفتی میان آلاسکا و پاتاگونیا این امکان را برای واشنگتن فراهم آوردند که به میزان 22 درصد از مقدار نفت وارداتی از عربستان سعودی و پنج کشور دیگر خاورمیانه کم کند. آمریکا به لطف مهار مصرف انرژی و تکنیک‌های جدید ایجاد شکاف که امکان بهره‌برداری از چاه‌هایی در آلاسکا، تکزاس و داکوتای شمالی را فراهم می‌آورد، چاه‌هایی که زمانی غیرقابل دسترس بودند، وابستگی خود را به نفت خارجی از 60% سال 2005 به 45% سال 2011 کاهش داد و فن‌آوری‌های جدید و اکتشافات جدید وعده آینده‌ای باز هم شکوفاتر را می‌دهند. بدین ترتیب در حالی که اروپا و ایتالیا غرق می‌شوند، آمریکای تحت حاكمیت اوباما خود را آماده فروش نفت خود به ما می‌کند.

پرده دوم

مدیرعامل کارخانه تولید پژو در شهر اولنه فرانسه می گوید: یکی از دلایل ورشکستگی و بسته شدن این کارخانه توقف فروش به ایران بوده است.

آیا جمهوری اسلامی ایران مسئول بسته شدن کارخانه پژو در اولنه فرانسه است؟ از زمان اعلام خبر حذف 8 هزار فرصت شغلی در کارخانه پژو در اولنه، ژان-پی یر مرسیه به طور مدام اعلام می کند که روند توقف فعالیت های پژو با ایران دلیل بسته شدن کارخانه تولیدکننده پژو بوده است و در واقع ایران بود که کارخانه اولنه را پلمب کرد.

قدمت حضور شرکت پژو در ایران به زمان شاه باز می گردد و این شرکت تا سال 2011 در ایران حضور موفقی داشته است. با فروش 455 هزار اتومبیل در سال 2011 جمهوری اسلامی ایران درسطح جهانی، بعد از فرانسه، دومین بازار مصرف کننده پژو است. پژوهای 206 و 405 که به صورت قطعات مونتاژی به این کشور می رسد در کارخانه وزول( در استان اوت سااون) ساخته می شود. این قطعات توسط شرکت ایران خودرو، اصلی ترین کارخانه تولید اتومبیل بر روی هم سوار می شود. اما این روند به دلیل تشدید تحریم های بین المللی علیه ایران متوقف شده است.

در شش ماهه اول سال 2012 شرکت پژو شاهد کاهش فروش 240 هزار عددی در خودرو در مقایسه با سال سال 2011 بوده است که این میزان شامل 200 هزار عدد خودرویی که می بایست به ایران فروخته می شد نیز می شود.

به اعتقاد یکی از نمایندگان سندیکای شرکت پژو، بدون احتساب خسارات ناشی از حذف بازار ایران، کاهش فروش پژو تنها 40 هزار خودرو یعنی 1% از ابتدای سال جاری بوده است. مرسیه می گوید: در صورتی که مدیریت پژو می توانست این مسائل را توجیه کند، مسئله حذف 8 هزار شغل در کارخانه اولنه نیز بیشتر قابل توجیه بود.

یکی از سخنگویان پژو می گوید: دقیقاٌ از ماه فوریه بود که پژو تصمیم گرفت فعالیت های خود در ایران(ارسال کیت های مونتاژی) را متوقف کند. تشدید تحریم های علیه ایران به خصوص همکاری میان بانکهای ایرانی و غربی، سرمایه گذاران خارجی را با مشکل روبرو کرده بود. از همین رو بود که طی شش ماهه اول سال 2011 و 2012 تعداد خودروهای پژوی فروخته شده به صورت قطعاتی در جهان با کاهش 31،1% روبرو بوده است که بخش قابل توجهی از آنها به دلیل قطع صادرات به ایران بوده است.

به نظر فریدون خاوند، یکی از اقتصاددانان ایرانی، تحریم های اعمال شده علیه ایران، وضعیت پرداخت های پژو از راه بانکی را نیز دچار مشکل کرده است، اما شراکت پژو با جنرال موتورز بود که تصمیم پژو برای قطع ارتباط با ایران را سرعت بخشید. گفتنی است جنرال موتورز از ماه فوریه با شرکت پژو وارد شراکت شده و هم اکنون 7% از سهام این شرکت را در اختیار دارد. گفته می شود یکی از شروط شراکت جنرال موتورز قطع ارتباط با ایران بوده است.

سخنگوی پژو می گوید: یکی از لابی های اقتصادی آمریکایی به نام" اتحاد علیه ایران هسته ای" از ما خواست که فعالیت هایمان را در ایران متوقف کنیم. اما ظاهراً پژو به جنرال موتورز اعلام می کند که این کار قبل از شراکت با آنها صورت گرفته است. این مقام شرکت پژو می گوید: شرکت پژو سیاست هوشمندانه ای را در خصوص ایران، در مقابل جنرال موتورز قبل از امضای شراکت در پیش گرفته است. گفتنی است دولت آمریکا 60% از سهام شرکت جنرال موتورز را در اختیار دارد و در واقع دلیل این همه فشار برای قطع رابطه به ایران نیز همین مسئله بوده است. این در حالی است که جنرال موتورز در جریان بحران اقتصادی سال 2008 کمکی به میزان 50 میلیارد دلار از سوی دولت دریافت کرده بود.

در هر حال نتیجه هر چه بود، شراکت پژو با جنرال موتورز به حضور پژو در ایران پایان داد. سخنگوی پژو می گوید: نتیجه مشخص شراکت میان دو طرف تا سال 2016 مشخص خواهد شد. اما شرکت پژو یکی دیگر از دلایل بسته شدن کارخانه اولنه را کاهش فروش خودرو در اروپا نیز اعلام کرده است. سخنگوی پژو می گوید: از سال 2007 فروش پژو در اروپا با روند رو به کاهشی روبرو بوده و از 23 درصد نیز پائین تر رفت. در سال 2012 نیز 8 درصد دیگر به کاهش میزان فروش اضافه شد. این عضو شرکت پژو می گوید: 60% از فروش محصولات پژو در کشورهای اروپای جنوبی صورت می گیرد و این در حالی است که این کشورها بیشترین خسارت و صدمه را از بحران اقتصادی متقبل شده اند و از همین روست که کارخانه های اروپایی پژو امروز در معرض تعطیلی قرار دارند.

عبارت تبدیل تهدید به فرصت در مورد تحریم ها زیاد به کار می رود. شاید یکی از مجال های این تبدیل تهدید پیدا کردن ها طرف های مبادله تازه باشد. چرا که همان طور که تا کنون بارها ذکر شده است، نفت ایران به خاطر ویژگی های خاص خود همواره مورد نیاز کشورها و تولیدکنندگان بزرگ است. و علت این همه آسیب وارد شده به اقتصاد سایر کشورها همین وابستگی به نفت تولیدی ایران است.

فرآوری : ریحانه حمیدی فر

منابع : خبر آنلاین/ خبرگزاری فردا