زخمی و بیمار از دهه‌ها مناقشه، ظلم و تجاوز
اخیرا وزارت بهداشت افغانستان اعلام کرد که دو سوم جمعیت این کشور اکنون دچار بیماریهای روانی و عوارض عصبی هستند. فقر شدید، ناپایایی سیاسی، زیربنای ضعیف، و تبعیض جنسیتی از دلالیل اصلی این ناهنجاری بزرگ هستند. اگر به این مشکلات رسیدگی نشود همچون توموری بدخیم در کالبد ملت افغانستان جای خشک میکنند.
افغانستان نیاز به متخصصین روانشناس متبحر نیاز دارد تا با چکآپ روزانه این عوارض را بررسی کرده و چاره‌ای بیندیشند. هم‌اکنون کمک و یاری سازمانهایبین‌المللی بهداشت و نهادهای حقوق بشر می‌تواند نقش بسزایی در تسریع درمان مبتلایان به این عوارض باشد.
11 سال از شروع حمله و اشغال افغانستان توسط آمریکا می‌گذرد. کشتارها، بمبارانها، محیط خشونت و خشم و وحشت و خونریزی. پیش از آن هم حکومت سرسخت و بسیار تندروی طالبان. و پیش از آن هم مبارزه طولانی با استبداد شوروی سابق.
11 سال تمام از دست‌درازی آمریکا بر این کشور می‌گذرد. میلیونها کشته و هزاران مجروح و معلول در طی این سالها به جای مانده‌اند. آمار 60 درصدی معلولین جسمی و ذهنی و مبتلایان اختلالات روانی را بهیچوجه نمی‌توان نادیده گرفت.
وضعیت سلامت انسانی در افغانستان فاجعه‌بار است. این کشور، دومین کشور از نظر آمار مرگ مادران در جهان است. بیماریهایی چون مرض سل و اسهال خونی در این کشور بیداد میکند. فقدان متخصصین، کمبود امکانات پزشکی، شرایط سخت اقلیمی، و فقر شرایط بسیار بدی را برای سلامتی افغانها بخصوص زنان و کودکانشان به بار آورده است.
طالبان
طالبان با تضعیف دولت افغانستان در سال 1996 و تسخیر کابل، موفق شدند که حکومت افغانستان را به دست بگیرند. آنها نمود بارزی از وهابیت بودند که شدیدترین قوانین ممکن که با اسلام ناب محمدی تطابقی ندارد را وضع نمودند.
در قاموس طالبان سخت‌ترین قوانین برای زنان افغانی وضع شد. قوانینی چون منع رفت و آمد به بیرون از منزل مگر با همراهی مراقب؛ عدم ادامه تحصیل و عدم شروع به کار پس از سن هشت سالگی. اسامه بن لادن با تزریق پول بیشتر به سیستم طالبان آن را تقویت کرد و هر گونه عمل خلاف قوانین این گروه شبه‌نظامی تندرو را حرام و شایسته مجازات اعدام اعلام کرد. وی، طالبان را "تنها دولت اسلامی" نامید. بسیاری از پاکستانی‌ها به طالبان پیوستند تا با "نیروهای جبهه متحد" مبارزه کنند. بن لادن که در مبارزه علیه شوروی سابق و در جریانات عربستان سعودی و سودان نقش پررنگی داشت، در سال 1996 با بقدرت رسیدن طالبان وارد افغانستان شد تا بدینوسیله طرحها و نقشه‌های خود را راحت‌تر عملی کند.
11 سال تمام از دست‌درازی آمریکا بر این کشور می‌گذرد. میلیونها کشته و هزاران مجروح و معلول در طی این سالها به جای مانده‌اند. آمار 60 درصدی معلولین جسمی و ذهنی و مبتلایان اختلالات روانی را بهیچوجه نمی‌توان نادیده گرفت.
شروع جنگ و خرابیهای آن
پس از حمله 11 سپتامبر 2001، دولت آمریکا طالبان را متهم ردیف اول خوانده و از طالبان خواست تا اسامه بن لادن را به این کشور تحویل دهد. در آن زمان بن لادن مهمان طالبان در افغانستان بود. طالبان از این امر سر باز زده و اعلام کرد که در صورت وجود داشتن مدرک از سوی آمریکا، حاضر است که بن لادن را در دادگاه داخلی محاکمه کند. عبدالسلام ضعیف-سفیر وقت طالبان در پاکستان- نیز بر این روش طالبان صحه گذاشت. لذا با رد و بدل خواسته‌ها و تهدیدها، نهایتا طالبان زیر بار نرفت و امریکا هم مدرکی محکم ارائه نداد و در تاریخ 7 اکتبر 2001 نیروهای آمریکایی و انگلیسی در ساعات نیمه‌شب رسما به پاکستان حمله کردند.
11 سال گذشته است و اکنون میانگین عمر در افغانستان فلاکت زده به 44 سال رسیده است. یعنی مقداری کمتر از حتی کم‌درآمدترین کشورهای جهان که عدد 53 است. دولت افغانستان ناتوان از مذاکره با طالبان و بسط قدرت خود در سراسر کشور است. طالبان نیز اعلام کرده که تا زمان خروج نیروهای خارجی از این کشور حاضر به مذاکره با دولت نخواهد شد. نیروهای طالبان در منطقه مرزی افغانستان و پاکستان سکنی گزیده‌اند – جاییکه که دیگر خبری از نیروهای آمریکایی و انگلیسی نیست اما جنگ افزارهای بی‌سرنشین آنها هنوز به حملات خود ادامه می‌دهند. فساد در همه بدنه‌های دولتی و خصوصی سرایت کرده و عملا برخی از بخشها از دست دولت خارج شده است.
نمونه‌های بسیاری از کارشکنی و خیانتهای نظامی در حمله به افغانستان را می‌توان در اسناد "ویکی لیکس" دید. در این اسناد چگونگی کشته شدن شهروندان افغانی و مخفی‌سازی این جنایات از سوی نیروهای نظامی آمریکا و انگلیس توضیح داده شده است.
بدیهی است که این کشور بخاطر قرار داشتن در میانه خاورمیانه، آسیای مرکزی، و آسیای جنوبی بهترین نقطه استراتژیک برای آمریکا و قدرتهای غربی جهت نیل به اهداف نظامی و سیاسی‌شان می‌باشد. علاوه بر این چند قومیتی و چند قطبی بودن افغانستان موجب شده که در سالهای اخیر هر کدام از قدرتهای غربی با نفوذ در قومیتهای مختلف میان آنها اختلاف پراکنند. اما چیزی که اکنون گواه روشن تاریخ این ملت شده است، مقاومت و پایداری آنها در مقابل این حجم از وقایع تلخ و آثار دهشتناک آنهاست. افغانها حالا با اینهمه فلاکت و بدبختی امیدوار و محکم در اندیشه ساختن و آبادی کشورشان هستند. نیروهای بسیج‌شده برای تلطیف شرایط حال به تکاپو افتاده و از تمام قوای خود جهت پایان بخشیدن به تبعات جنگ نسل‌سوز 11 ساله بهره می‌برند. نسل فعلی پاکستان را هیچ مرهمی چاره ساز التیام‌بخشی نیست. اما این مردم مظلوم هنوز هم همچون همیشه مقاوم هستند.
ترجمه: محمدرضا صامتی بخش فرهنگ پایداری تبیان
منبع:
Insightonconflict
911research.wtc7
