اجاق القایی
تصویر زیر دو قابلمه حاوی آب را نشان میدهد كه در یك لحظه روی اجاق القایی گذاشته شدهاند.
دو نكته جالب در این تصویر وجود دارد. آیا میتوانید آن ها را پیدا كنید؟ چه توضیحی برای این پدیده دارید؟
اوّلین نكته جالب سرد بودن اجاق است به طوریكه میتوان به آن دست زد. نكته دوّم این كه آب داخل قابلمه فلزی در حال جوشیدن است در حالی كه آب داخل قابلمه شیشهای گرم نیست.
نكته كلیدی در این شكل مربوط به فلزی بودن یك قابلمه و شیشهای بودن دیگری است. ما میدانیم كه فلز رسانای خوب الكتریسیته است در حالی كه شیشه عایق میباشد. چه بسا، اجاق مستقیماً باعث ایجاد جریان الكتریسیته در قابلمه فلزی شده باشد؟!
دقیقاً در زیر سطح پختن، سیم پیچ حامل جریان AC قرار دارد. این جریان در حال تغییر میدان مغناطیسی متغیّری را بهوجود میآورد كه به سمت بیرون، محلی كه قابلمه قرار دارد، گسترش مییابد.
وقتی میدان متغیّر از زیر سطح به ظرف عبور میكند نیرو محركهای در آن القاء میكند.
ازآن جاكه ظرف فلزی است نیرو محركه جریان القایی را بهوجود میآورد. ظرف مقاومت مناسبی در مقابل جریان القایی دارد و بر اثر عبور جریان از آن انرژی الكتریكی به انرژی گرمایی تبدیل میشود. این گرما به آب هدایت میشود و به تدریج باعث بالا رفتن دمای آن (تا نقطه) جوش میگردد.
نیرو محركهای نیز در ظرف شیشهای و سطح بالایی اجاق القاء میشود. اما این مواد عایق هستند بنابراین جریان خیلی ضعیفی در آن ها بهوجود میآید. در نتیجه دمای آن ها بالا نمیرود و در تماس دست سرد به نظر میرسند.
مرکز یادگیری سایت تبیان - تهیه: محسنی تنظیم: مریم فروزان کیا