عاقبت و سرنوشت بی نماز

بی نمازی آثار و نتایج شوم فراوان مادی و معنوی را به دنبال دارد؛ كه در پاسخ به این سوال به گوشه هایی از این آثار شوم می پردازیم :

- دور ماندن از امان خدا و رسولش؛ رسول خدا (صلی الله علیه وآله): « من ترك الصلوة متعمدا من غیر علة فقد برء من ذمة الله و ذمة رسوله؛ كسی كه نماز را عمدا و بدون علت ترک كند از امان خداو رسولش دور خواهد بود.» ( عیون‏أخبارالرضا(علیه السلام) ج : 1 ص : 285)

- سبب تسلط شیطان؛ امام صادق (علیه السلام) از پدرش از پدرانش از امیر مۆمنان (علیه السلام) نقل كرده است كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) فرمود: «شیطان همواره از پسر آدم وحشت دارد و فاصله می گیرد تا زمانی كه نمازهاى پنجگانه‏اش را در وقتش به جا می آورد. پس هرگاه آنها را ضایع كرد بر او جرات پیدا می كند و او را بر گناهان بزرگ وارد می سازد .»( ثواب الأعمال و عقاب الأعمال ، ص 230)

- نابود شدن اعمال خوب؛ رسول خدا (صلی الله علیه وآله) :« مَنْ تَرَكَ صَلَاتَهُ حَتَّى تَفُوتَهُ مِنْ غَیْرِ عُذْرٍ فَقَدْ حَبِطَ عَمَلُهُ ؛كسی كه نمازش را بدون عذر ترك كند (نخواند) تا وقت آن بگذرد، عمل او نابود شده است.» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)

- از بین رفتن فاصله كفر و ایمان؛ رسول خدا (صلی الله علیه وآله):« بَیْنَ الْعَبْدِ وَ بَیْنَ الْكُفْرِ تَرْكُ الصَّلَاةِ ؛ فاصله كفر و بندگی ترك نماز است .» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)

- مورد لعن تمامی كتب آسمانی و ملائكه و پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله )؛ رسول خدا (صلی الله علیه وآله):« تارك الصلاة ملعون فی التوراة ملعون فی الانجیل ملعون فی الزبور ملعون فی القران ملعون فی لسان جبرئیل ملعون فی لسان میكائیل ملعون فی لسان اسرافیل ملعون فی لسان محمد؛ ترك كننده نماز در تورات و انجیل و زبور و قرآن مورد لعنت قرار گرفته و به زبان جبرئیل و میكائیل و اسرافیل و محمد (صلی الله علیه و آله ) ملعون است .» ( الحكم الزاهرة با ترجمه انصارى، ص: 294)

- مردن به دینی غیر از دین اسلام؛ رسول خدا (صلی الله علیه وآله):« مَنْ تَرَكَ صَلَاةً لَا یَرْجُو ثَوَابَهَا وَ لَا یَخَافُ عِقَابَهَا فَلَا أُبَالِی أَ یَمُوتُ یَهُودِیّاً أَوْ نَصْرَانِیّاً أَوْ مَجُوسِیّا؛ كسی كه نماز را ترك كند، در حالی كه امید به پاداش نماز نداشته و از عذاب آن نیز نمی ترسیده ، پس باكی نیست كه یهودی بمیرد، یا نصرانی ، یا مجوسی .» ( بحارالأنوار ج : 79 ص : 202)

- ترك نماز برابر است با كفر؛ رسول خدا ( صلی الله علیه وآله) :« من ترك الصلوة متعمدا فقد كفر؛ هركس عمدا نمازش را ترك كند، كفر ورزیده است .» ( عوالی‏اللآلی ج : 2 ص : 224)

- اگر اقامه كنندگان نماز نبودند بی نمازها در دنیا هلاك می شدند. امام صادق (علیه السلام): « َ إِنَّ اللَّهَ لَیَدْفَعُ بِمَنْ یُصَلِّی مِنْ شِیعَتِنَا عَمَّنْ لَا یُصَلِّی مِنْ شِیعَتِنَا وَ لَوْ أَجْمَعُوا عَلَى تَرْكِ الصَّلَاةِ لَهَلَكُوا؛ همانا، خداوند به وسیله شیعیان نمازگزار ما از شیعیان بی نماز ما (بلا را) دفع می كند، ولی اگر همه تارك نماز بودند هر آینه همه هلاك می شدند.» ( الكافی ج : 2 ص : 451)

- ورود به جهنم: در سوره مدثر در آیات 40 تا 43 خداوند از این حقیقت پرده بر می دارد:

بهشتیان سۆال مى‏كنند... از مجرمان: چه چیز شما را به دوزخ وارد ساخت؟! مى‏گویند: ما از نمازگزاران نبودیم». می دانید چرا انسان با ترك نماز چنین روزی پیدا می كند؟ چون كسی كه با خدا در ارتباط نبود به ناچار با شیطان در ارتباط خواهد شد. از این رو جایگاه او جای جزء آتش نیست.

- محروم از یاری: كسی كه نماز می خواند در هر نمازی با گفتن «ایاك نعبد و ایاك نستعین؛ پروردگارا فقط تو را می پرستیم و فقط از تو یاری می جوییم» از خداوند طلب یاری می جوید اما بی نماز خود را از این یاری محروم می نماید. یاری كسی كه دارای قدرت و رحمت، علم و حكمت است.

- اولین چیزی كه در قیامت بر آن محاسبه می شود نماز است. پیامبر خدا (صلی الله علیه و اله) فرمود: بهترین واجبات پس از شناخت (خدا) نماز است. نماز نخستین چیزى است كه بنده را براى آن مورد حساب قرار مى‏دهند، اگر پذیرفته شد سایر اعمال نیز پذیرفته مى‏شود و اگر پذیرفته نشد بقیّه اعمال نیز پذیرفته نمى‏شود. (الكافی ج‏3 ص 268 )

- تارك الصلاه با قارون و فرعون و هامان محشور شده و با منافقین روانه جهنم می شود: رسول خدا (صل الله علی وآله) فرمودند: «لَا تُضَیِّعُوا صَلَاتَكُمْ فَإِنَّ مَنْ ضَیَّعَ صَلَاتَهُ حَشَرَهُ اللَّهُ مَعَ قَارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هَامَانَ لَعَنَهُمُ اللَّهُ وَ أَخْزَاهُمْ- وَ كَانَ حَقّاً عَلَى اللَّهِ أَنْ یُدْخِلَهُ النَّارَ مَعَ الْمُنَافِقِینَ فَالْوَیْلُ لِمَنْ لَمْ یُحَافِظْ عَلَى صَلَاتِهِ‏؛ نمازتان را ضایع نكنید؛ بدرستی كه هر كس كه نمازش را ضایع كند خداوند او را با قارون و فرعون و هامان (كه لعنت و ننگ الهی بر آنها باد) محشور نماید و واجب است بر خداوند كه داخل كند او را با منافقین پس وای بر كسیكه بر نمازش محاظت ننماید.»( جامع الأخبار، ص: 74)

- شیطان بر تارك الصلاه مسلط شده و او را دچار گرفتاریهای بزرگ می كند: رسول خدا (صلی الله علیه وآله) فرمودند: «لَا یَزَالُ الشَّیْطَانُ یَرْعَبُ مِنْ بَنِی آدَمَ مَا حَافَظَ عَلَى الصَّلَوَاتِ الْخَمْسِ- فَإِذَا ضَیَّعَهُنَّ یَجْتَرِئُ عَلَیْهِ وَ أَوْقَعَهُ فِی الْعَظَائِمِ‏؛ همواره شیطان از بنی آدم گریزان است مادامی كه بر نماز های پنج گانه محافظت می نماید اما هنگامیكه آنها را ضایع نمایع بر او جرأت پیدا كرده و او را دچار گرفتاریهاى بزرگ مى‏كند.»(جامع الأخبار، ص: 74)

- مصیبت های پانزده گانه در دنیا، مرگ، قبر و قیامت شامل سبك شمارنده نماز می شود

در روایت آمده، حضرت فاطمه(سلام الله علیها) از پدر بزرگوارش حضرت محمّد(صلّى اللَّه علیه و آله) پرسیدند: اى پدر جان! سزاى مردان و زنانى كه نماز را سبك بشمارند، چیست؟ فرمود: اى فاطمه، هر كس چه مرد باشد و چه زن، نمازش را سبك بشمارد، خداوند او را به پانزده مصیبت گرفتار مى‏نماید: شش چیز در سراى دنیا، و سه چیز هنگام مرگ، و سه چیز در قبرش، و سه چیز در قیامت هنگام بیرون آمدن از قبر.

مصیبتهایى كه در دار دنیا بدان مبتلا مى‏گردد عبارتند از:

1- خداوند، خیر و بركت را از عمر او برمى‏دارد.  2- خداوند، خیر و بركت را از روزى‏اش برمى‏دارد.  3- خداوند - عزّ و جلّ - نشانه صالحان را از چهره او محو مى‏فرماید.   4 - در برابر اعمالى كه انجام داده پاداش داده نمى‏شود.   5- دعاى او به سوى آسمان بالا نمى‏رود و مستجاب نمى‏گردد.  6 - هیچ بهره‏اى در دعاى بندگان شایسته خدا نداشته و مشمول دعاى آنان نخواهد بود.

و مصائبى كه هنگام مرگ به او مى‏رسد بدین ترتیب است:

1- با حالت خوارى و زبونى جان مى‏دهد.   2- گرسنه مى‏میرد.   3- تشنه جان مى‏سپارد، به گونه‏اى كه اگر آب تمام رودخانه‏هاى دنیا را به او بدهند، سیراب نگشته و تشنگى‏اش برطرف نخواهد شد.

و مصیبتهایى كه در قبرش بدان گرفتار مى‏گردد بدین قرار مى‏باشد:

1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا او را در قبر نگران و پریشان نموده و از جایش بركند.   2- خداوند گور را بر او تنگ مى‏گرداند.   3- قبرش تاریك مى‏شود.

و مصائبى كه در روز قیامت، هنگام بیرون آمدن از قبر، بدان مبتلا مى‏شود، عبارت است از:

1- خداوند فرشته‏اى را بر او مى‏گمارد تا در حالى كه مردم به او مى‏نگرند، او را به رو بر زمین بكشد.   2- سخت از او حساب مى‏كشند.    3- خداوند هرگز نظر رحمت به او ننموده و از بدیها پاكیزه‏اش نمى‏گرداند، و براى او عذاب دردناكى خواهد بود. (فلاح السائل و نجاح المسائل ص 22، ادب حضور ص 62)

بنابراین با توجه به روایات گفته شده به راحتی می توان این نتیجه را گرفت كه عاقبت شومی در انتظار بی نماز می باشد و در روایات از او بسیار مذمّت شده است و وی را همردیف كافر، خراب كننده دین، از بین برنده عمل، یهودی، نصرانی، مجوسی و بی بهره از اسلام معرّفی كرده است.(میزان الحكمه، كلمه صلوة)

البته این به معنای كافر بودن شرعی تارك الصلاة نیست. لذا تا وقتی منكر نماز به عنوان یك اصل ضروری دین نباشد، مسلمان هست.

- ارتباط و برخورد با تارك الصلاة: رفت و آمد با كسانی كه نماز نمی خوانند، اشكال شرعی ندارد. البته اگر ترك رابطه باعث آگاهی و اصلاح ایشان می شود، از باب نهی از منكر لازم است. اما اگر ترك رابطه اثر خوبی ندارد، می توان به رابطه ادامه داد، ولی حداقل امر به معروف عملی كه ارشاد زبانی هست، ترك نشود. یعنی در برخورد با فرد گناهكار و مجرم باید ابتدا او را نصیحت كرد و با وجود شرایط امر به معروف و نهی از منكر او را از گناه بازداشت. اگر امر به معروف و نهی از منكر تأثیری نداشت، بایستی عدم رضایت و ناخشنودی خویش را به او اعلام كرد و به او فهماند كه از گناه تو راضی نیستم. همچنین از هر برخوردی كه غیر شرعی نباشد و بتواند او را تحت تأثیر قرار دهد و وادار به نماز خواندن بكند، نباید دریغ كرد.

پرسشگر عزیز؛ دعا سلاح مۆمن است. لذا نباید از این سلاح غافل باشیم و باید همواره برای این افراد دعا كنیم كه به سمت نماز بیایند.

البته  نمی توانیم با این روایات برای افراد حكم صادر كنیم كه چون نماز نمی خواند دیگر مسلمان نیست و ... چه بسا همین فرد توبه كند و نماز خوان شود. لذا قضاوت كردن درباره ی افراد وظیفه ی ما نیست. وظیفه ی ما اینست كه ابتدا خود در دام شیطان نیفتیم و در انجام واجبات و ترك محرمات دقت داشته باشیم و سپس در راه هدایت دیگران با تمام قوا، تلاش كنیم و دعا را همواره فراموش نكنیم.

منبع :سایت پرسمان