داشتن اخلاص، شرط اصلی تحول
شروط تحقق طرح تحول در حوزه
مقام معظم رهبری درباره شروط تحول در حوزه می‌فرمایند:
اولا اگر بخواهیم این خواسته‌ها و آرزوها – تحول در حوزه – تحقق پیدا كند، جز با اخلاص، با تلاش برای خدا، با كار برای خدا، با رها كردن مشكلاتی كه ناشی از هوی پرستی ما و دنیاطلبی ماست، ممكن نخواهد شد؛ و الا ما بر سر چیزهای كوچك یقه هم را بگیریم و دسته بندی‌های گوناگون تشكیل دهیم و برای هیچ، هیاهوها كنیم، معلوم است كه به اینجاها نخواهیم رسید؛ وقتی باقی نمی‌ماند برای اینكه بخواهیم این همه كار بزرگ را انجام دهیم.
خشوع لازمه تحول
ایشان در ادامه خشوع را لازمه تحول دانسته، ادامه می‌دهند:
ثانیا اگر این خواسته‌ها تحقق هم پیدا كند، روح ندارد. ما چطور می‌خواهیم دل بشر معاصر را در مقابل اسلام خاشع كنیم، در حالیكه دل خودمان خاشع نباشد؟ پس خشوع لازم است. گفت:
تكیه بر تقوا و دانش در طریقت كافری است
راهرو گر صد هنر دارد توكل بایدش
تحول بدون كمك الهی عقیم است
رهبر انقلاب درباره تحول در حوزه معتقدند:
جز به كمك خدا نمی‌شود. علم، فكر خوب، ذهن خوب، استعداد بالا، تلاش فراوان، اگر با كمك الهی همراه نباشد – كه از راه توكل بالله و تفویض الی الله حاصل می‌شود – راه به جایی نخواهد برد.
رمز سعادت، موفقیت و تكامل، كار خالص برای خداست
حضرت آیت الله مصباح یزدی نیز با تأكید بر اخلاص در كارها ، خاطر نشان می‌کنند:
رمز موفقیت، سعادت، پیشرفت و تكامل، كارخالص برای رضای خداست.
حضرت آیت الله مصباح یزدی، رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در دیدار با جمعی از دانش‌پژوهان و اساتید شعبه اصفهان موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره)، ضمن گرامی‌داشت یاد و خاطره علامه شهید مرتضی مطهری به سیر تحول حوزه‌های علمیه اشاره كرده و می‌گوید: رژیم طاغوت تصمیم گرفته بود كه روحانیت و دین را ریشه كن كند و لذا در زمان پهلوی پدر، روضه‌خوانی، پوشیدن لباس روحانیت و برگزاری جلسات مذهبی كاملا ممنوع بود.
علامه محمدتقی مصباح یزدی با بیان اینكه هنگام سركار آمدن پهلوی پسر از سوی روس و انگلیس به دلیل شرایط جنگ جهانی فضا مقداری بازتر شد، ادامه می‌دهد:
در این زمان برخی طلاب شروع به تحصیل و تدریس كردند ، اما هرگز چنین شرایطی پاسخگوی نیاز جامعه نبود.
عضو خبرگان رهبری تأكید می‌کند:
در عین حال با توجه به افزایش دشمنی دشمنان اسلام و نیازهای جدید، حوزه علمیه پاسخگوی نیازها نبود.
علامه مصباح یزدی با اشاره به اینكه كم كم با اخلاص و فداكاری برخی علما در چند شهر بزرگ كشور، روند آرام تحولات در حوزه علمیه، شروع شد، ادامه می‌دهد:
بالاخره با عنایت خدای متعال و به بركت اخلاص مردم و فداكاری‌های علمای مخلص كه با خون دل اساس روحانیت را حفظ كرده بودند، حركت رو به رشدی در حوزه‌های علمیه شكل گرفت.
وی می‌افزاید:
اما برای اینكه تحولات در مسیر صحیحی جهت‌دهی شود، به طرح كاملی شامل نقشه راه، ابزار و امکانات لازم، نیاز است تا عالمان متخصصی بتوانند آن را عملی كنند.
رئیس موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با بیان اینكه برای ایجاد چنین حركتی علاوه بر نقشه راه باید افرادی دینشناس، زمانشناس و با تقوا تربیت شوند ، به سابقه موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) در قبل از انقلاب اشاره و خاطر نشان كرد:
به دلایل مختلفی مانند اختلاف سلیقه و تفاوت انگیزه‌ها نمی‌توان همه حوزه علمیه را برای قدم گذاشتن در این راه بسیج كرد و باید بسیار محتاطانه و با دقت در این مسیر حركت كرد كه به مشكل خاصی برنخورد.
وی ادامه می‌دهد:
با توكل بر خدا و با كمترین امكانات حركتی از پیش از انقلاب آغاز شد و پس از آمدن حضرت امام(ره) و نظم گرفتن كشور، ایشان نه تنها این حركت را تأیید بلكه بر گسترش آن تأكید كردند و فرمودند تا زنده هستند، تأمین بودجه آن را شخصا بر عهده می‌گیرند و پس از ایشان نیز مقام معظم رهبری با كمال لطف بر ادامه این برنامه‌ها و توسعه آن تأكید كردند.
عضو خبرگان رهبری ادامه می‌دهد:
تجربه نشان داده است كه در كارهای دینی هركجا اخلاص بیشتری وجود داشته باشد ولو امكانات كم باشد، اثر گسترده‌تر و عمیق‌تری داشته است.
وی می‌افزاید:
چه بسا در امور دنیوی بتوان با فریب دیگران كار خود را پیش برد، اما در فعالیت‌های دینی از آنجا كه طرف معامله خداست، بدون اخلاص برای خدا، اثری بر آن مترتب نمی‌شود وچه بسا نتیجه عكس بدهد و اگر كاری مخلصانه برای خدا انجام شود، محال است خداوند نسبت به آن بی‌اعتنا باشد.
علامه مصباح یزدی با اشاره به اینكه امكاناتی كه امروز برای فعالیت‌های دینی در اختیار روحانیت قرار گرفته است به بركت خون هزاران شهید است، ادامه می‌دهد:
اگر بتوانیم با استفاده از این امكانات خالصانه كار كنیم، نتیجه و اثر آن خارج از حد تصور ما خواهد بود و اگر برای كاری هزینه‌های نجومی بشود، اما برای خدا نباشد، هیچ اثری نخواهد داشت.
وی با بیان گوشه‌هایی از زندگی حضرت علامه طباطبائی نقل می‌کنند:
ایشان خانه‌ای اجاره كرده و حتی پول اجاره خانه را نداشته و به شدت مقروض بودند، اما برای رضای خدا شروع به نوشتن المیزان كردند و در مورد بركت آن همین بس كه طی مدت كوتاهی این تفسیر گران‌سنگ به زبان‌های مختلفی ترجمه شده و در دورترین نقاط جهان اسلام نشر یافت.
علامه مصباح هم‌چنین به زندگی ساده و بی‌آلایش امام(ره) اشاره كرده و می‌گوید:
زندگی امام(ره) بسیار سخت و با قناعت می‌گذشت، اما از آن‌جایی كه مخلصانه فعالیت می‌كرد، چنان سخنش پرنفوذ بود و در جهان تأثیر می‌گذاشت كه روسای جمهور بسیاری از كشورها به صورت مستقیم سخنان ایشان را گوش می‌كردند.
این استاد اخلاق حوزه علمیه قم با تأكید مجدد بر اخلاص خاطر نشان می‌کند:
رمز موفقیت، سعادت، پیشرفت و تكامل، كار خالص برای رضای خداست.
منابع:
سید علی خامنه‌ای، حوزه و روحانیت، ص196، تهران: مركز اسناد انقلاب اسلامی، 1390.
پایگاه اطلاع رسانی آثار حضرت آیت الله مصباح یزدی: www.mesbahyazdi.org
تهیه و تنظیم : وحید حق دوست ، گروه حوزه علمیه تبیان
