سودان جنوبی در گیر فقر و فساد

با گذشت یكسال از استقلال سودان جنوبی پس از چندین دهه جنگ و خونریزی و مرگ میلیون‌ها تن، این كشور نوپا همچنان گرفتار فساد، درگیری و بی‌تفاوتی غرب است. برخی از دیپلمات‌های آمریكایی معتقدند كه مسیر جنبش استقلال در سودان جنوبی از مسیر خود منحرف شده است و این كشور با وجود ذخایر غنی از نفت خود حتی نتوانسته است نیازهای اولیه مردم خود را رفع كند. البته نباید فراموش كرد زمانی كه این كشور در نهم ژوئیه سال 2011 استقلال خود را جشن گرفت، سرزمینی با مناقشات قوی قدیمی و درگیری‌‌های دیرینه با همسایه شمالی خود را به ارث برد. در این میان رفتار دولت سودان نیز چالش برانگیز شده است چرا كه رفتار آنها با سودان جنوبی همانند برخورد با یكی از استان‌‌های سودان است. پس از جنگ داخلی 22 ساله، توافقنامه صلح سال 2005 سرانجام راه را برای جدایی سودان جنوبی هموار كرد اما در این میان برخی از مسائل مهم از جمله نفت كاملا برای خارطوم و جوبا حل نشد. در یكسال گذشته دو سودان شاهد درگیری‌های مرگبار مرزی و درگیری تمام عیار بر سر نفت بوده‌اند. توقف تولید نفت جوبا كه 98 درصد بودجه ملی آنها را تشكیل می‌دهد، خلاء اقتصادی گسترده‌ای را به وجود آورده است كه مساله استقلال آنها را زیر سوال می‌برد. با این وجود بسیاری از مردم سودان جنوبی از جدا شدن از سودان گلایه‌ای ندارند و آستانه تحمل آنها بالاست گرچه با وجود گذشت یكسال از سالروز استقلال سودان جنوبی، دولت سالوا كر، رئیس جمهوری این كشور دچار بحران‌های شدیدی از جمله فساد، ناكارآمدی و سوء مدیریت است. این كشور هنوز موفق نشده كه نیروهای خود را در مرزها با سودان به درستی كنترل كند و طبق آمار سازمان ملل حدود 900 تن از اواخر سال 2011 تا اوایل سال 2012 تنها در مناطق مرزی دو سودان كشته شده‌اند.

اقتصاد سودان جنوبی نیز با وجود سرمایه‌گذاری‌های هنگفت انگلیس، آمریكا و سایر كشورها، همچنان بغرنج است و ناكامی حزب حاكم جنبش آزادی بخش مردم سودان جنوبی در بلند مدت موجب می‌شود تا این كشور نتواند از عهده حل مشكلات خود برآید. با وجود اینكه سرعت پیشرفت‌ها در سودان جنوبی بسیار پایین است اما مردم همچنان امیدوارند و به كشور جدید خود افتخار می‌كنند؛ كشوری كه دچار بحران‌های نظامی، سیاسی و اقتصادی است.

بسیاری از تحلیل‌‌گران در سال گذشته معتقد بودند كه استقلال سودان جنوبی راه را برای آزادی كشورهای درگیر هموار می‌سازد اما به علت بحران‌های بی‌شمار این كشور تاكنون این امر محقق نشده است. یكی از بحران‌های این كشور مساله ارتش است. سودان جنوبی برای تامین مالی هزینه‌های نظامی خود از مردم كشورش كمك می‌گیرد. جوبا حتی برای برگزاری مراسم استقلال نیز از هر یك از شهروندان خود 31 سنت دریافت كرده است و همین امر نگرانی‌هایی را ایجاد كرده است مبنی بر اینكه آینده ارتش سودان چه خواهد شد. خوشحالی مردم سودان جنوبی از استقلال نقش بر آب شده است. اولین سال از استقلال این كشور با فجایعی از جمله درگیری‌های قومی، جنگ‌های مرزی با سودان، بمباران‌های هوایی از سوی خارطوم، بحران مساله پناهندگان، رسوایی‌های فساد مالی، كاهش درآمدهای نفتی و افزایش بحران اقتصادی همراه بود. با وجود اینكه غرب از استقلال سودان جنوبی استقبال كرد اما هنوز مساله استقلال این كشور مساله‌ای نارس است و بقای اقتصاد آن به درآمدهای حاصل از نفت وابسته است و هنوز درآمدهای نفتی كاملا تحت كنترل خارطوم قرار دارد و تمام مسیرهای خطوط انتقال نفت سودان جنوبی از اراضی سودان عبور می‌كند تا برای صادرات به دریای سرخ برسد. بدون همكاری سودان، درآمدهای این كشور جنوبی به خطر می‌افتد و دو طرف نیز با گذشت یكسال از استقلال منطقه جنوب، موفق نشده‌اند تا مذاكرات صلح خود را از سر بگیرند. قطع درآمدهای نفتی برای دولت جوبا به معنای افزایش تورم و افزایش قیمت سوخت و غذاست. همچنین با كاهش ارزش پول این كشور، باید اقدامات ریاضت اقتصادی در نظر گرفته شود. سودان جنوبی همچنان یكی از فقیرترین كشورهای جهان است و یك پنجم از مردم آن از گرسنگی رنج می‌برند و این در حالیست كه فساد به بزرگترین معضل تبدیل شده و چهار میلیارد دلار از درآمدهای نفتی توسط مقام‌های سودان جنوبی دزدیده شده است.

این سرانجام مردم سودان جنوبی پس از یک سال استقلال است. توجه به مردم این منطقه که سالها جنگ و رنج و عذاب را تحمل کرده‌اند بی شک یکی از وظایف جامعه بین‌الملل و کشورهای ثروتمند است تا زمینه‌های توسعه این منطقه، هرچند اندک فراهم شود.