ضروری ترین حس برای زندگی

آرامش روانی و عاطفی مهم ترین نیاز روز افزون انسانها در گستره جهان است؛ چرا که غالب افراد در دنیای امروز از ناامنی روانی، اضطراب و افسردگی رنج می برند و اگر به ریشه های بیماریهای روانی جامعه دقت کنیم، به یکی از علل آن؛ یعنی ضعیف بودن ارتباط انسانها با خدا می رسیم.

انسان مۆمن و با ایمان همواره با آرامش، اطمینان درونی و امید زندگی می کند و به خاطر رعایت اصول اخلاقی و انسانی و باور به مسائل دینی و معنوی از امراض روحی و روانی مصون است و در صورت مواجهه با این دست مشکلات، خیلی زودتر و بهتر از یک فرد با پایه ایمانی ضعیف می تواند بر مشکلات خود غلبه یابد. وی به جهت داشتن توکل و امید به پروردگار از اضطراب و نگرانی دور می ماند و در طوفان سختیها و بلاها لرزان نمی گردد. سلامت روانی فرد و جامعه همیشه یکی از زمینه های رشد و تکامل آن جامعه بوده است. در نگرش اسلامی، توجه به بهداشت و سلامت جسمانی و روانی یکی از مهم ترین مسائلی است که مورد تأکید فراوان قرار گرفته و هر آنچه که برای رسیدن انسان به کمال و رشد و سلامت لازم است، در آن تبیین گردیده.یکی از نیازهای اساسی انسان، شناخت سبک و شیوه دستیابی به زندگی آرام و توأم با سلامت جسمی و روانی و نیز راه های پیشگیری از گرفتار شدن به بیماریهای روانی است. در آموزه های دینی، این دو نیاز جزء اهداف اساسی به شمار رفته و به آنها توجه ویژه ای شده است. در این راستا شناخت و التزام عملی به آموزه های دینی، این دو هدف اصلی را تأمین خواهد کرد.

بنابراین به یقین می توان گفت که تأمین نیازهای روانی و عاطفی در گرو معنویت و دین نهفته است . لذا در تعریف معنویت می توان چنین گفت نوعی باور و رویكرد به جهان هستی كه بر اساس آن یك روح مطلق و با كرامت بر پهنه اصلی حاكمیت دارد.

همچنین احساس با معنا بودن جهان هستی حیات انسان و رابطه انسان و جهان به گونه ای كه بتوان تفسیری معنوی از جهان ارائه كرد، می تواند تعریف دیگری از معنویت باشد.

به طور قطع همه ما می دانیم که با توجه به تعریف اخیر، معنایی که  ما انسانها از رویدادها و محیط اطراف خود داریم در شکل و روند زندگی مان و هچنین اتخاذ شیوه زندگی اعم از کار کردن، رابطه با دوستان، انتخاب همسر و ازدواج، فرزند پروری و .. تاثیر مستقیم دارد.

حال با این اوصاف سعی داریم در این مقاله به بررسی تاثیر معنویت در زندگی خانوادگی و فرزند پروری بپردازیم:

به طور کلی عقاید مذهبی و معنوی نقش مهمی در نحوه برخورد افراد با شادی‌ها و سختی‌های زندگی دارند. ایمان ممکن است به فرد حسی از هدفمندی بدهد و اصول راهنمایی برای زندگی را در اختیار او بگذارد.

هنگامی که خانواده‌ها با موقعیت‌های سخت مانند مشکلات سلامت اعضای‌شان روبه‌رو می‌شوند، اعتقادات و اعمال مذهبی می‌تواند به آنها کمک کند با احساس عجز و نومیدی مقابله کنند، معنا و نظم را به زندگی‌شان باز گردانند و حسی از تسلط بر موقعیت را به دست آورند. معنویت برای برخی از خانواده‌ها منبع مهمی از احساس توانمندی است.

بررسی‌های پزشکی ثابت کرده‌اند که معنویت اثرات عمیقی بر حالات روانی دارد. در یک بررسی بر روی گروهی از مردان بستری در بیمارستان، حدود نیمی از از آنها مذهب را به عنوان عاملی یاری‌رسان در کنار آمدن با بیماری‌شان ذکر کردند.

یک بررسی دوم نشان داد که هر چه بیماران مذهبی‌تر باشند، با سرعت بیشتری از بیماری‌های مشابه بهبود پیدا می‌کنند. بررسی سوم نشان دهنده میزان بالای امید و خوش‌بینی، عوامل اصلی در مقابله با افسردگی، در میان افرادی بود که اعمال مذهبی‌شان را به طور مرتب انجام می‌دادند.

آیا عقاید معنوی به تربیت فرزندان کمک می‌کند؟

حضور یافتن در مراسم متعارف مذهبی ممکن است به برخی از خانواده‌ها کمک کند با ارزش‌های معنوی‌شان ارتباط برقرار کنند، اما معنویت تنها از این طریق به خانواده‌ها کمک نمی‌کند. شیوه‌های کمتر سنتی نیز به کودکان و والدین کمک می‌کند تا معنای روحانی برای زندگی بیابند.

برای اینکه معنویت را در خانواده‌ خودتان ارتقا ببخشید، ممکن است کار را با بررسی ارزش‌های خودتان شروع کنید. از خودتان بپرسید: چه چیز برای من مهم است؟ تا چه حدی فعالیت‌های روزانه من بازتاب‌دهنده ارزش‌های من است؟ آیا من چیزهایی را برایم اهمیت و ارزش بیشتری دارند به خاطر مشغول بودن به چیزهایی که اهمیت و ارزش و کمتری دارند، نادیده نمی‌گیرند.

لذا به جرات می توان گفت در مواجهه ی با چالش های جدی  خانواده ها در عصر حاضر می توان در جستجوی شیوه هایی بر آمد كه با تقویت معنویت در نهاد خانواده به ترمیم تقویت پیوندهای درون خانواده نیز منجر شود كه برخی از آنها عبارتند از:

 تقویت پیوند والدین با معنویت

بر مبنای اصل همانند سازی فرزندان با والدین و توجه به این واقعیت كه همانند سازی همچون یك نیاز اساسی و روحی وروانی فرزندان را از درون بر می انگیزد تا در صدد ایجاد طراحی شخصیت برآیند.كه به نوعی در انطباق با نسل بالغ ولی مورد قبولشان باشد.والدینی كه بتوانند الگوی مناسب از معنویت را چه در بعد رفتار و چه در بعد گفتار در خانواده ارائه دهند فرزندانشان در صورت اعتماد به والدین تلاش خواهند كردتا از طریق همانند سازی با انان زمینه های معنویشان را نیز با والدین تطابق بخشند.

در این زمینه باید به این واقعیت نیز اشاره كرد كه لازمه همانند سازی با والدین ایجاد  اعتماد است.چنان چه والدین قادر باشند اعتماد مورد نیاز را بر روابط خود و فرزندانشان حاكم كنند با مشكل چندانی در این زمینه رو به رو نخواهند شد.

تبیین آثار معنویت در زندگی

آموزش زندگی توام با معنویت بخشی از وظایف والدین نسبت به فرزندان محسوب می شود امروزه در اكثر جوامع پیشرفته آموزش مهارت های زندگی یك از وظایف نهاد ها و مراكز مرتبط با خانواده به شهروندان محسوب می شوداین قبیل آموزش ها كه غالبا با حمایت سازمان ملی و تربیتی یونسكو همراه است شامل سلسله مباحثی است كه خانواده ها را در ایفای وظیفه ی شهروندی یاری می كند.

خانواده ها نیز متقابلا وظیفه ی آموزش مهارت های زندگی و شهروندی را در قبال فرزندانشان انجام می دهند از جمله این مهارت ها تبیین آثار معنویت در زندگی است والدین می توانند چنین آموزشی را به صورت بررسی مقایسه ای بین دو نوع حیات معنوی و حیات مادی برای فرزندان ترتیب دهند.شایان ذكر است كه چنین آموزشی باید به شیوه جذاب روان و قابل فهم صورت گیرد تا مورد اقبال فرزندان واقع شود.

معرفی الگوها و اسطوره ها ی معنوی و اخلاقی

نیاز به تعالی و كمال در وجود كودكان ،نوجوانان و جوانان ،آنان را برمی انگیزد تا به هر طریق ممكن خود را به پله های اعتلا و بالندگی برسانند بدیهی است انان كه قله های كمال را نشانه می روند از قله نشین ها نیز غافل نیستند بلكه غالبا بر آنان متمركزند یعنی قهرمان و الگوهای برجسته در عرصه های اخلاق ومعنویت را همچنان در شعاع نگاه خویش قرار می دهند و به آنان می اندیشند. سایر انسان ها نیز از طریق الگو پذیری  از قهرمانان بزرگ تاریخ بشری به تكوین شخصیت خویش  اهتمام می ورزند و در صورتی كه میان خود و انسان های بزرگ و برجسته مورد احترام خویش، فصل مشتركی مشاهده كنند پدیده ی الگو پذیری با عمق قوت  بیشتری تحقق می یابد.

منابع: همشهری آنلاین، ماهنامه سلامت، ماهنامه پیوند همراه با تغییرات و اضافات