روحانی مبارز

محمد علی در سال یک هزار و سیصد و پانزده شمسی در شهر خون و قیام قم بدنیا آمد. ایشان در دوران كودكی قرآن كریم را نزد پدر آموخت و پس ازگذراندن مقطع ابتدایی در سن 12 سالگی وارد حوزه علمیه قم شد.

وی با گذراندن دروس مقدماتی سطح فقه و اصول نزد آیت الله منتظری ،آیت الله مشكینی وآیت الله سلطانی، سپس به دروس خارج فقه و  اصول پرداخت كه قسمتی از آنرا نزد آیت الله العظمی بروجردی وبخشی را از محضر آیت الله حاج سیدمحمد محقق داماد و قسمت اعظم آنرا  نزد حضرت امام خمینی(ره)فراگرفت ، به اتفاق شهید حاج آقا مصطفی خمینی نیز در درس شرح منظومه آیت الله شیخ محمدفكور یزدی حاضر می‌شود. ضمناً بخشی از فلسفه ،اسفار و قسمت عظیمی از كتاب "شفا" را در محضر استاد علامه طباطبائی تلَمذ نمود ومدتی را هم در نجف اشرف به تحصیل اشتغال داشت. او همزمان دیپلم كامل متوسطه را دریافت و  درس خارج را از محضر آیت الله حاج شیخ محمد علی اراكی و آیت الله حاج سید محمد محقق داماد بهره می‌برد. علاقه شدید او به درس وبحث و تحقیق و مطالعه به حدی بود كه لحظه ای از كتاب و درس و بحث و تفحص غافل نبوده،نبوغ ذاتی و حافظه فوق العاده قوی او به حدی بود كه بنا به گفته كسانی كه با ایشان هم دوره بوده اند : هرگاه عبارتی را دوبار می خواند آن را از حفظ می كرد؛ و چون دارای چنین استعدادی بود در زمره شاگردان ممتاز امام خمینی و آیت الله بروجردی قرار گرفت و در این ارتباط از آیت الله بروجردی یك دوره كتاب " وسائل الشیعه" كه در آن زمان نایاب و در توان خرید همه طلاب نبود جایزه گرفت.حجت الاسلام عباسی ساوجی یكی از دوستان شهید می گفت : ما انتظار مرجعیت از ایشان داشتیم. شهرت شهید حیدری در حوزه علمیهزبانزد همه فضلا بود ، در هر بحثی كه وارد می شد آنچنان مسلّط بود كه هیچ نقطه  ابهامی باقی نمی گذارد. ایشان در دوران تجرد، تحصیلات خود را از سال 1327 تا سال 1338 در حجره شماره 98  مدرسه فیضیه مركز نشر و دانش در میان فقر مالی گذرانید.

* آیت الله گرامی هم مباحث و دوست صمیمی شهید حیدری می‌گوید:{" ما دوازده سال كتابها و دروس زیادی را با هم مباحثه كردیم،ایشان در دقت و ساده زیستی كم نظیر بود و معلومات بالائی نسبت به فلسفه غرب و شرق داشت. بعد از دوازده سال ، حضرت امام(ره) یكسری از كارهای (علمی) خود را به ما محول می‌كرد، شهید حیدری قبل از من هم با آیت الله جوادی آملی و حجت الاسلام سید محمدخامنه‌ای هم بحث بودند. شهید حیدری كتاب شفا را هم نزد علامه طباطبائی می‌خواند و در در‌س‌های تفسیر قرآن او (تفسیر المیزان) شركت كرد."}

گذشته  از اطلاعات عمیق ایشان  از علوم و معارف اسلامی ، در زمینه مسائل جدید و مكاتب روز نیز ید طولائی داشت. در درس و بحث حوزه به تحصیل علوم جدید نیز پرداخت و زبان انگلیسی را نزد شهید مظلوم آیت الله دكتر بهشتی فرا گرفت و تسلط كامل داشت.

* شهید حیدری به تدریس نیز اشتغال داشت و بسیاری از فضلا و طلاب در محضر ایشان درس خوانده و كمال استفاده را نمودند.

كلاس درس معارف اسلامی در منزلش به صورت هفتگی دایر و طلاب و فضلای نهاوندی در این بحثها شركت میكردند،مباحثی چون جهاد ، امر به معروف و نهی از منكر،بردگی و ... همچنین مكاسب و كفایه را به آنان تدریس می نمود.

* او به حق معلمی بود مهذَب،محققی بود وارسته، عالمی بود با عمل و ثمری بود از بركات حوزه علمیه و فرزندی بود شایسته برای پدر.

* شهید حیدری در سن سی سالگی به درجه اجتهاد می‌رسد.شهیدآیت الله حیدری در سال چهل و نه شمسی  اجازه اخذ وجوهات را از سوی حضرت امام خمینی (ره) دریافت و نمایندگی امام به ایشان واگذار میشود :ضمنا ایشان از حضرت آیت الله گلپایگانی و آیت الله خوانساری اجازه اخذوجوهات را نیز داشتند.

* شهید آیت الله دكتر بهشتی در همان سالها از شهید حیدری دعوت می‌كند به كشور آلمان سفر كرده و سرپرستی امور دینی دانشجویان و مسلمانان مركز اسلامی هامبورگ را بر عهده بگیرد، گذرنامه و بلیط هواپیما نیز دریافت می كند ، اماشهید حیدری با توجه به تقاضای پدر از این سفر منصرف می‌شود.(لازم به ذكراست چند ماه بعد پدر گرامی ایشان وفات می كنند).

* شهید حیدری تابستانها با حضور در شهر نهاوند دروس حوزوی را برای طلاب تدریس می‌كرد و مسائل اسلامی را در بین جوانان اشاعه می‌داد.

* در واقعه خرداد سال چهل و دو شمسی و به دنبال دستگیری امام خمینی (ره)مردم قم  به تظاهرات پرداختندكه شهید حیدری در بین تظاهر كنندگان سخنرانی كرده و با حمله نیروهای ساواكی برای دستگیری او توسط مردم و با لباس مبدل فراری داده می‌شود. وی در طول سال‌های طولانی تبعید حضرت امام خمینی (ره)به عراق  همراه سایر علما،بارها اعلامیه اعتراض آمیز می نویسند در تهیه و تنظیم ایناعلامیه ها و امضاء آن  نقش فعالی را ایفا می كند. (در كتاب بررسی و تحلیل نهضت امام خمینی،نوشته سید حمید روحانی؛ تعداد زیادی از این اعلامیه های افشاگرانه كه با امضاء طلاب و فضلای حوزه علمیه قم  بوده است آورده شده است) در این ایام بارها مورد تعقیب ، بازداشت و شكنجه قرار می گیرد مدت شش ماه را نیز در زندان قزل قلعه مورد شكنجه قرار می‌گیرد. ازاین دوران به بعد زندگی مخفی او وجنگ و گریزش با رژیم آغاز می شود.