گذری بر سریال "راه طولانی"

راه طولانی حکایت زندگی مردی است که زندگی متوسطی دارد اما دوست دارد تا خواسته ها و علائق فرزندانش را نیز برآورده سازد.

آقای امیری یک کارمند ساده است و زندگی متوسطی دارد اما دختر و پسر او از وی توقعاتی دارند. دختر خانواده دوست دارد خانه بزرگتری داشته باشند تا او بتواند اتاق مستقلی برای خود داشته باشد. پسر خانواده به پدرش سرکوفت می زند که به خاطر مشکلات مالی نمی تواند با دختر مورد علاقه اش ازدواج کند. پسری که تحصیلاتش به اتمام رسیده و بیکار است و از پدرش توقع دارد تا با حمایت مادی و معنوی برای او سرمایه ای فراهم کند. آقای امیری، مرد خوش قلب و ساده دلی است که مثل بسیاری از پدران ایرانی، دوست دارد فرزندانش را شاد کند و خواسته های انها را برآورده سازد. البته سادگی آقای امیری در برخی مواقع او را تبدیل به فردی کودن و دست و پا چلفتی می کند و موقعیت و توانایی کاری او را زیر سوال می برد.

امیری نمی تواند با درآمد محدود کارمندی اش، به خواسته های فرزندانش جامعه عمل پوشاند به همین خاطر حاضر می شود به هر قیمتی، پول مورد نیاز را برای تامین خواسته های فرزندانش، به دست آورد. به همین دلیل در ازای دریافت پول، حاضر می شود تا تصادف مرگبار مدیر شرکتی که در آن مشغول به کار است را بر عهده گیرد. همین اقدام او بر سادگی و حماقت این پدر، مهر تائید می زند. هرچند می توان این اقدام را به شدت عاطفه و غرور پدری نیز نسبت داد. به این ترتیب هزینه فراهم کردن خانه ای لوکس در شمال شهر فراهم می شود و امیری و فرزندانش  خوشحال می شوند و سر از پا نمی شناسند. این شادی مدت زیادی دوام ندارد تا اینکه آقای امیری به جرم قتل، راهی زندان می شود و برای اثبات بی گناهی خود تلاش می کند. در نهایت با تلاش وکیل و دختر دیگرش، از زندان آزاد می شود اما مشکلات دیگری گریبانگیر این خانواده می شود.

همسر آقای امیری در غیاب شوهرش برای تامین مخارج خانه، مشغول به تدریس در موسسه ای می شود و نظارت بر امور خانواده را به دست می گیرد. در حالیکه روند داستان به نحو نسبتا خوبی سپری می شد و خوشحال بودیم از اینکه بعد از مدتها شاهد زندگی یک خانواده از تلویزیون ایرانی هستیم، خانواده ای که تک والد نیستند و طلاق در خانواده وجود ندارد، اما این نمایش ناگهان دچار تغییراتی شد تا نشان دهد که ضعف های اساسی در نگارش فیلمنامه های تلویزیونی همچنان وجود ندارد و راه خلاصی از برخی کلیشه های تکراری وجود ندارد.

راه طولانی روند خوبی را نمایش می داد و به طرح مشکلاتی پرداخته بود که برای بسیاری از خانواده ها در جامعه ما، قابل درک است.

آنچه در این مجموعه دیده می شود، دغدغه های بیشمار خانواده ایرانی است. اتفاقاتی که ممکن است هر بخش آن در زندگی هر یک از ما اتفاق بیفتند. آنچه مهم است اینکه تلویزیون به چه صورت به نمایش یک خانواده و مشکلات آن می پردازد. در حالیکه در اغلب سریالهای تلویزیونی شاهد نمایش خانواده های تک والد، پدر و مادر جدا شده یا فوت شده هستیم، جای خوشحالی است که در این مجموعه با خانواده ای مواجه هستیم که والدین هر دو در کنار فرزندان حضور دارند و این به واقعیت اغلب خانواده ها نزدیکتر است. بنابراین در وهله اول مهم این است که با یک خانواده به شکل و شمایل عادی و ملموس روبرو هستیم. نکته بعدی روابط و مناسبات اعضای این خانواده است. در میان فرزندان، دختر بزرگ خانواده از فرزندان  دیگر عاقل تر است و غمخوار پدر و مادرش. او واقع بین است و افکار بلند پروازانه ندارد. اما پسر و دختر دیگر خانواده، نماینده آن دسته از جوانانی هستند که سری پرشور دارند و خواسته های دراز و طولانی.

خواسته هایی که فراتر از وضعیت واقعی آنهاست. این هم یکی دیگر از مشکلات شایعی است که در میان جوانا

ن جامعه امروز ما وجود دارد. خواسته ها و آرزوهای متعدد و رنگارنگی که شاید در حد و حدود آنها نباشد و عدم پذیرش واقعیت و موقعیتی که در آن قرار دارند. نتیجه این افکار، مساوی است با فشار بیش از حد فرزندان به والدین برای تامین نیازها و خواسته هایشان.

یک مجموعه تلویزیونی قادر است تا مفاهیم و الگوهای رفتاری خاصی را به مخاطب منتقل کند. برای جوانان امروز ما لازم است که یاد بگیرند چطور به زندگی نگاه کنند. در سریال راه طولانی، نیما پسری است که از پدرش توقع تامین مالی همه جانبه دارد. این مسئله در جامعه ما در بسیاری از موارد دیده می شود. بنابراین می توان گفت که یک محتوای خوب و شایسته که در قالب یک سریال تهیه و از تلویزیون، پخش می شود، این قدرت را دارد که نحوه نگرش مخاطب را تغییر دهد و یا اینکه آنرا اصلاح کند. هرچند تغییر شرایط در این مجموعه تلویزیونی تا حدود زیادی نقاط قوت آنرا زیر سوال برد. در حالیکه این خانواده با مشکلات دست و پنجه نرم کردند و در کنار یکدیگر به حل آن کمک کردند، درست زمانی که اوضاع آرام گرفته بود، مادر خانواده در اقدامی ناباورانه از شوهرش تقاضای طلاق کرد و به او گفت که باید خانه را ترک کند. این اتفاق نقطه ضعف بزرگی در این مجموعه محسوب می شود. در واقع یک متن رسانه ای باید خود را موظف بداند که رسالت مهمی را به دوش می کشد و هر نکته و پیامی که از این طریق به مخاطب منتقل می شود ممکن ات بر ذهن و فکر او تاثیر گذارد. به جای نمایش توهین و تحقیر مردی که حتی تا حدودی دچار حماقت است، می توان به نمایش گذشت و فداکاری فکر کرد و به بخشیدن یکدیگر. آن هم وقتی سخن از زندگی مرد و زنی باشد که فرزندانشان به سن ازدواج رسیده اند.

تلویزیون یک رسانه ارتباطی بسیار مهم است که قدرت و نفوذی بی نظیر بر مخاطبان خود دارد. تلویزیون وسیله ای است که در کوتاه ترین زمان می تواند به روح و فکر افراد وارد شود و آنرا تحت سلطه خود درآورد. از طریق تلویزیون می توان به انتقال و توسعه مبانی و ایدئولوژی های مختلفی پرداخت که به طور نامحسوس بر ذهن مخاطب اثر می گذارند. شاید برای بسیاری از مخاطبان راه طولانی این مطلب روشن نباشد که بار دیگر شاهد نمایشی از خانواده هستند. نمایش خانواده ای که در آن پدری بی اقتدار و ساده لوح وجود دارد که فریب می خورد و دختر وکیلش به کمک او می آید. و همسر این مرد از او عاقل تر و فهمیده تر است و توانایی بیشتری در اداره زندگی دارد. حکایت مردان کوتاه قد و زنان بلند قد که مدتی است در رسانه های ما دیده می شود.

تلویزیون نهاد موثری است که می تواند پیام های مهمی را به مخاطبان منتقل کند. پیام هایی که به ما می آموزند که درست زندگی کنیم، واقعیت های زندگی را بپذیریم و باور کنیم و عاقلانه به فکر ساختن یک زندگی باشیم. یک زندگی آرام در کنار خانواده ای آرام که همچون حلقه های زنجیر به یکدیگر متصل هستند و هرگز از هم جدا نمی شوند.