نوشتن یک جنایت

«می‌توان گفت اولین مرحله‌ی نوشتن یک داستان یا فیلمنامه‌ی پلسی از نوع معمایی، تنظیم دقیق "طرح و توطئه‌ی جنایت" است. در این‌جا بر این نکته تاکید می‌شود که منظور از "طرح و توطئه"، طرح داستانی یا پیرنگ نیست. طرح و توطئه، دسیسه‌ای است که قاتل برای ارتکاب جنایت به کار می‌برد و به این مفهوم جنبه‌ی کاملن منفی دارد. این نقطه‌ای است که "جمال میرصادقی" هم در کتاب "ادبیات داستانی" بر آن تاکید می‌ورزد.»^[1]

کتاب معمایی برای یک جنایت ‌با عنوان فرعی تکنیک «داستان‌پردازی پلیسی؛ از نوع معمایی»، نوشته‌ی محمدمهدی نحوی‌فرد از سوی نشر آموت منتشر شده است. این اثر پژوهشی که پایان‌نامه‌ی دوره‌ی کارشناسی نویسنده‌ی خود هم به شمار می‌رود، سعی در بررسی و تحلیل ترفندها و شگردهای پلیسی‌نویسان دارد. او قصد دارد بررسی کند که چگونه نویسندگان ادبیات پلیسی در ذهن مخاطبان خود کنجکاوی را بر می‌انگیزاند. او برای رسیدن به پاسخ پرسش خود، تكنیک داستان‌ها و فیلم‌های پلیسی را از چشم‌انداز ایجاد سوء‌ظن در ذهن مخاطب مورد توجه قرار می‌دهد و تلاش می‌کند تا با عنایت به داستان‌ها و فیلم‌های پلیسی گونه‌ی معمایی شناخته‌شده‌تر، مانند آثار آگاتاکریستی، خالق هرکول پوآرو، و آثار سِر آرتور کانن دویل، خالق شرلوک هُلمز و دیگران، به پرسش‌های طرح‌شده پاسخ دهد. به این منظور، چهار مرحله‌ی داستان‌پردازی پلیسی که از آغاز «تنظیم طرح و توطئه جنایت» تا «دستگیری مجرم» را دربر می‌گیرد، مورد بررسی واقع می‌شوند.

معمایی برای یک جنایت توسط نشر آموت و با همکاری «بنیاد ادبیات داستانی ایرانیان» در زمستان 1390 منتشر شده است. محمدمهدی نحوی‌فرد در پیشگفتار خود بر کتاب حاضر، پیرامون ژانر پلیسی  و تنگناهای موجود در زمینه‌ی پژوهش در این ژانر، چنین می‌آورد که «در این کتاب من با بازنگری داستان‌ها، فیلم‌ها و سریال‌های پلیسی و یادداشت‌پردازی از شگردهای داستان‌پردازی آن‌ها، چهار مرحله‌ی داستان پردازی پلیسی را در چند فصل ارایه کرده‌ام که از مرحله‌ی تنظیم طرح و توطئه‌ی جنایت تا دستگیری مجرم و رفع ابهامات را دربر می‌گیرد.»^[2] او در ادامه چنین می‌آورد که «من مطالب این کتاب را پانزده سال پیش نوشته بودم.»^[3] و سپس شرح خود را بر مسیر نشر کتاب می‌آورد که چگونه این تلاش چندین‌ساله اکنون در دستان ماست.

این کتاب به جز پیشگفتار خود به قلم نویسنده، دارای شش فصل است که «مروری بر سیر تكاملی داستان‌های پلیسی»، «ساختار داستان‌ها و فیلم‌هایی پلیسی از نوع معمایی»، «اولین مرحله‌ی داستان‌پردازی پلیسی از نوع معمایی» و «‌تنظیم،‌ طرح و توطئه جنایت» از فصل‌های آن به شمار می‌آیند. بعد از متن اصلی کتاب، دو پیوست در پایان کتاب وجود دارد که یکی فهرست فیلم‌ها و سریال های مورد استفاده را در خود دارد و دومی کتابنامه است و درنهایت هم چند عکس را می‌توان شاهد بود.

پی نوشت:

[1] صفحه‌ی 93 کتاب

[2] صفحه‌ی 15 کتاب

[3] صفحه‌ی 15 کتاب